بذر دانایی در خاک عمل؛ کارگاه‌هایی که آموزش را از سالن تا مزرعه می‌برند

تلویزیون اینترنتی کشاورزپلاس: نمایشگاه‌ها در ایران، سال‌هاست که از مرحله‌ صرفاً عرضه‌ محصول عبور کرده‌اند. امروز، عرصه‌ نمایشگاهی، دیگر تنها «ویترین فناوری» نیست؛ بلکه «کلاس درس تجربه» است. در همین مسیر، برگزاری کارگاه‌های تخصصی آموزشی در نمایشگاه کشاورزی لرستان را می‌توان گامی قابل تحسین در جهت بازتعریف مأموریت رویدادهای کشاورزی دانست — از نمایش ابزار تا پرورش بینش.

نقطه‌ قوت نخست این کارگاه‌ها، تنوع موضوعی و پیوند میان علم و مهارت‌های میدانی است. از اتوماسیون در دوشش دام تا بهره‌گیری از طیف نوری LED در گلخانه‌ها، طیف موضوعات انتخاب‌شده دقیقاً با نیازهای واقعی بهره‌برداران و کارشناسان منطقه‌ای هم‌راستا است. این هم‌سویی، نقطه‌ای است که بسیاری از نشست‌های پرزرق‌وبرق نمایشگاهی در پایتخت از آن غافل می‌مانند.

در مقابلِ پنل‌های سیاست‌محور بیست‌وپنجمین نمایشگاه دام، طیور و صنایع وابسته تهران — که عموماً بر تحلیل ساختار بازار، سیاست‌های ارزی، تأمین نهاده‌ها و چشم‌انداز کلان سرمایه‌گذاری تمرکز داشتند — کارگاه‌های خرم‌آباد، زبان دیگری را برگزیده‌اند: زبان انتقال تجربه، آموزش عملی و تعامل چهره‌به‌چهره با کشاورزان.
این تفاوت نه نشانه‌ ضعف، که بیانگر تکمیل حلقه‌ دانایی در دو سطح کلان و خرد است؛ جایی که پنل‌های ملی سیاست‌گذاری می‌کنند، و کارگاه‌های محلی، همان سیاست را به زبان مزرعه ترجمه می‌نمایند.

عکس: یکی از پنلهای تخصصی

بیسست و پنجمین نمایشگاه بین المللی دام، طیور و صنایع وابسته  در  تهران

از دید فنی، برگزاری این کارگاه‌ها در قالب فشرده‌  4 روزه، با ترکیبی از اساتید دانشگاهی، فناوران و شرکت‌های دانش‌بنیان، می‌تواند الگویی برای «نمایشگاه‌های یادگیرنده» باشد؛ نمایشگاه‌هایی که تنها ویترین نمی‌سازند، بلکه «ظرفیت انسانی» می‌پرورند.

با این حال، چند نکته‌ قابل بهبود نیز در این تجربه قابل مشاهده است:

1. نبود پیوند میان جلسات آموزشی و نمایشگاهی؛ یعنی اگر میان محتوای کارگاه‌ها و غرفه‌های حاضر ارتباط مستقیم برقرار می‌شد (مثلاً بازدید میدانی از غرفه‌های مرتبط پس از هر کارگاه)، اثرگذاری آن دوچندان می‌شد.

2. ضعف احتمالی در اطلاع‌رسانی و ثبت‌نام هدفمند مخاطبان تخصصی؛ اگر از پیش، گروه‌های هدف از استان‌های همجوار (مثلاً کشاورزان شیلاتی خوزستان یا گلخانه‌داران همدان) با فراخوان اختصاصی مثلا مدیریت ترویج جهادکشاورزی استان لرستان دعوت می‌شدند، هم کیفیت مخاطبان افزایش می‌یافت و هم شبکه‌سازی علمی بهینه‌تری شکل می‌گرفت.

3. لزوم مستندسازی و ترویج رسانه‌ای نتایج کارگاه‌ها؛ انتشار خلاصه و ویدیوی آموزشی در رسانه‌های تخصصی مانند «کشاورزپلاس» می‌تواند سرمایه دانشی این کارگاه‌ها را به گستره‌ی ملی منتقل کند.

در جمع‌بندی، می‌توان گفت که کارگاه‌های خرم‌آباد، بذر دانایی را درست در جایی کاشته‌اند که خاک آن مستعد است؛ در میان بهره‌برداران واقعی، کشاورزان زاگرس‌نشین، و جوانان علاقه‌مند به کشاورزی فناورانه.
اگر این مسیر با برنامه‌ریزی بلندمدت، استمرار سالانه و پیوند قوی‌تر با نهادهای تحقیقاتی و رسانه‌ای ادامه یابد، می‌توان به جرأت گفت که لرستان، در آینده‌ای نه‌چندان دور، به قطب آموزش میدانی کشاورزی ایران تبدیل خواهد شد.