وقتی دامپزشکی با زبان هنر سخن میگوید
هنر بهترین زبانی است که میتواند فرهنگ دامپزشکی را به دل جامعه بنشاند
تلویزیون اینترنتی کشاورزپلاس با افتخار یادداشت ارزشمندی را منتشر میکند که خانم سپیده سمنانیان، نویسنده دغدغهمند و نگاهی هنریمحور، آن را با عشق و مسئولیت اجتماعی به ما هدیه کرده است. او با قلمی آمیخته به احساس و اندیشه، پردهای تازه از پیوند میان هنر و دامپزشکی را به نمایش میگذارد؛ پیوندی که شوربختانه در سایه نگاههای تکبعدی به این حوزه، کمتر بدان توجه شده است. یادداشت خانم سمنانیان دعوتی است برای آنکه دامپزشکی را نه صرفاً بهمثابه علمی خشک، بلکه بهعنوان فرهنگی زنده ببینیم که با زبان تصویر، موسیقی، نمایش و خلاقیت میتواند در جان جامعه جاری شود. انتشار این اثر در آستانه هفته دامپزشکی فرصتی است تا با نگاهی متفاوت، زیباییهای این رسالت خطیر را در آینه هنر بازخوانی کنیم و از زاویهای نو، پاسداران امنیت غذایی و سلامت عمومی را در جایگاه واقعیشان بنشانیم.
شرح عکس: در سالن نمایشگاه کنوانسیون AVMA 2025 که همزمان با چهلمین کنگره جهانی انجمن دامپزشکی برگزار شد، حیوانات بسیاری به چشم میخوردند—گرچه بیشتر آنها نقاشیشده، مجسمهسازیشده یا طراحیشده بودند.
نمایشگاه هنری VetArtNow در مرکز همایشهای والتر ای. واشنگتن در واشنگتن دیسی، ۲۵ اثر هنری اصیل را به نمایش گذاشت که گونههای متنوعی از اسب گرفته تا پاندا، گربه و سگ را به تصویر کشیده بودند. موضوع امسال نمایشگاه «هرچه پیش آید» بود.
سپیده سمنانیان - کارشناس شیلات و مدرس نقاشی
۱۲ تا ۱۸ مهرماه بهعنوان هفته دامپزشکی و ۱۴ مهر بهعنوان «روز ملی دامپزشکی» فرصتی دوباره است برای یادآوری جایگاه خطیر جامعه دامپزشکی در صیانت از بهداشت عمومی، امنیت غذایی ۹۰ میلیون ایرانی و پاسبانی از سرمایههای بهرهبرداران.
دامپزشکان و سایر ردههای این عرصه، تنها متخصصان درمان و پیشگیری بیماریهای دام، طیور، شیلات، زنبور عسل و حتی حیوانات خانگی نیستند؛ آنان سربازان خاموش خط مقدم سلامتاند. اما پرسش مهم این است: چگونه میتوان این حقیقت را در ذهن و دل تصمیمگیران دولتی و خصوصی و حتی مردم، به زبانی ملموس و ماندگار نشاند؟
اینجاست که هنر به میان میآید. در جهان امروز، سازمانهای دولتی و به ویژه خصوصی دامپزشکی جهان از تئاتر خیابانی گرفته تا انیمیشن، فیلم مستند، نقاشیهای دیواری و حتی موسیقی، برای بازتاب اهمیت بهداشت دام و ارتباط مستقیم آن با سلامت انسان بهره میبرند. کافی است به تجربههای بینالمللی نگاهی بیندازیم: کارزارهای تصویری FAO در آفریقا برای هشدار درباره تب کریمهکنگو، نمایشگاههای عکاسی در اروپا درباره بیماریهای مشترک انسان و دام، یا ویدئوهای کوتاه آموزشی در آمریکای لاتین که به زبان محلی تولید و در مدارس پخش میشوند.
هنر، مفاهیم پیچیده علمی را به تصویر، صدا و احساس تبدیل میکند؛ چیزی که نه تنها افکار عمومی را درگیر میسازد بلکه نگاه سیاستگذاران را نیز تغییر میدهد. در ایران نیز، رویکرد تازه روابطعمومی سازمان دامپزشکی کشور و همراهی سازمان نظام دامپزشکی، با بهرهگیری از جلوههای هنری برای گرامیداشت این روز، نشاندهنده درک عمیقتری از همین حقیقت است؛ اینکه مخاطب امروز، بیش از هر زمان دیگر، پیام را از پنجره هنر میشنود و باور میکند.
از نقاشی کودکان درباره حیوانات تا جشنواره فیلمهای کوتاه با موضوع بهداشت دام، از موسیقی محلی در وصف دامداریهای عشایری تا پوسترهای مدرن درباره حیوانات خانگی، همه و همه میتوانند روایتگر نقش دامپزشکان باشند؛ روایتگرانی که حتی اگر بسیاری ندانند، روزانه حافظ جان انسانها و حیواناتاند.
هفته دامپزشکی امسال فارغ از نامگذاریهای سازمان دامپزشکی کشور برای آن یادآور این پیام است:
دامپزشکی تنها یک علم نیست؛ یک فرهنگ است، و هنر بهترین زبانی است که میتواند آن را به دل جامعه بنشاند.
شرح عکس: همه اعضای هیئت داوران به اتفاق آرا اثر «Bee-Eautifully Inspired» (زنبورانگیزِ زیبا) اثر دکتر «نیکی جانسون» ــ یک کار ترکیبی با موضوع زنبور ــ را شایسته عنوان بهترین اثر نمایشگاه دانستند. همچنین، بهعنوان آثار منتخب داوران، دو اثر دیگر نیز برگزیده شدند: «Border Collie» اثر «دیانا رندل»، یک اثر لحافی که در آن درختی سرخ از بیش از ۲۰۰ قطعه پارچه ساخته شده است، و یک اثر ترکیبی دیگر با عنوان «Phoenix Bison Skull» اثر دکتر «کریستین هاردی».
پیش از آغاز نمایشگاه، شرکت Hill’s Pet Nutrition تعهد داد که مبلغ ۱۵ هزار دلار به نفع «ائتلاف سگهای خیابانی» اهدا کند.
سازمان VETartNOW توسط دکتر «یوله کیرپنستین»، دکتر «گورچیکا» و دکتر «پلیشکا» بنیانگذاری شده تا حرفهایهای دامپزشکی را که در حوزه هنر فعالیت میکنند گردهم آورد و از طریق هنر، رفاه دامپزشکی را تقویت کند.
از مطالعه این یادداشت زیبا و متفاوت لذت بردم. سالهاست که ما دامپزشکان درگیر کارهای سخت و تخصصی هستیم، اما کمتر کسی به وجه فرهنگی و هنری این رسالت خطیر توجه کرده است.
امیدوارم این نگاه نو در روابط عمومی جدید سازمان دامپزشکی و بهویژه در سازمان نظام دامپزشکی که نماینده بخش خصوصی دامپزشکان هست نهادینه شود و دیگر شاهد تکرار کلیشههای گذشته نباشیم.
این تغییر رویکرد میتواند تصویر حرفه ما را در ذهن مردم و حتی تصمیمسازان ارتقا دهد. سپاس از نویسنده و کشاورزپلاس برای گشودن این دریچه تازه