پرونده روز خبرنگار: «از پرورش کروکودیل تا دریافت گلوله مرگ!

گروه شبکه اجتماعی کشاورزپلاس: جراردو والریانو  اورتگا DVM (۲۸ اوت ۱۹۶۳ – ۲۴ ژانویه ۲۰۱۱ میلادی)، که بیشتر به نام «دکتر گری» یا «کا گری» شناخته می‌شود، روزنامه‌نگار، دامپزشک، سیاستمدار، فعال محیط زیست و سازمان‌دهنده جامعه اهل فیلیپین بود که بیشتر به خاطر تلاش‌هایش برای ترویج پرورش کروکودیل در فیلیپین و همچنین فعالیت‌هایش علیه معادن در جزیره پالاون شناخته شده است. اورتگا اغلب به عنوان قهرمان محیط زیست فیلیپین پس از ترورش در ۲۴ ژانویه ۲۰۱۱ تحسین شده است، به دلیل فعالیت‌هایش در زمینه مبارزه با معدن‌کاری و فساد.

زندگی شخصی و تحصیلات

اورتگا در ۲۸ اوت ۱۹۶۳ به دنیا آمد. پدرش، رافائل «توتوی» اورتگا، شهردار شهری به نام آبورلان در استان پالاون بود. گری مدرک دکترای دامپزشکی خود را از دانشگاه بنیاد گرگوریو آرانتا در نزدیکی مانیل دریافت کرد. در سال ۱۹۸۸ با پاتریا گلوریا «پتی» اینوسنسیو ازدواج کرد و آنها صاحب 5 فرزند شدند. بزرگ‌ترین فرزندشان، میکا اورتگا، به عنوان مسئول اطلاعات، آموزش و ارتباطات بنیاد ABS-CBN در پروژه «کاپیت بیسیگ برای رودخانه پاسیک» فعالیت می‌کند.

اورتگا یک کاتولیک رومی متعهد بود و یکی از رهبران محلی گروه کاتولیکی «زوج‌ها برای مسیح» در پالاون به شمار می‌رفت.

پیشگام پرورش کروکودیل (۱۹۸۸–۲۰۰۱)

در سال ۱۹۸۸، اورتگا در مؤسسه پرورش کروکودیل (که اکنون به نام مرکز نجات و بازپروری حیات وحش پالاون شناخته می‌شود) در ایروان، پورتو پرینسسا، پالاون، مشغول به کار شد و در سال ۱۹۸۹ مدیر این مؤسسه شد.

در آن زمان بسیاری فکر می‌کردند پروژه پرورش کروکودیل که توسط وزارت محیط زیست و منابع طبیعی فیلیپین اداره می‌شد و توسط آژانس همکاری بین‌المللی ژاپن تامین مالی می‌شد، موفق نخواهد شد. اما اورتگا و تیمش نه تنها این پروژه را موفق کردند، بلکه جهانی کردند. آنها توانستند بزرگ‌ترین کروکودیل آب‌شور کشور را شکار کنند و توجه رسانه‌ها را به خود جلب کردند.

در سال ۱۹۹۳ مؤسسه ایده پرورش کروکودیل توسط کشاورزان را مطرح کرد که منجر به درخواست بیش از ۸۰ نفر برای پرورش کروکودیل شد. در فوریه ۱۹۹۹، اورتگا برنامه‌ای آموزشی برای این افراد برگزار کرد و در سال ۲۰۰۰ اولین کروکودیل‌ها به ۶ پرورش‌دهنده اهدا شد که آغاز صنعت پرورش کروکودیل در فیلیپین بود.
 

فعالیت سیاسی (۲۰۰۱–۲۰۰۴)

اورتگا پس از استعفا از مؤسسه، در انتخابات ۲۰۰۱ به عنوان عضو هیئت مدیره استان پالاون انتخاب شد و تا سال ۲۰۰۴ در این سمت بود. در این دوران به اسناد فساد گسترده در دولت محلی پالاون دسترسی پیدا کرد و به یکی از منتقدان اصلی فرماندار وقت ماریو جوئل تی. رییس تبدیل شد. در انتخابات سال ۲۰۰۴، او با شعار حکومت خوب برای فرمانداری پالاون نامزد شد، اما شکست خورد.

فعالیت‌های محیط زیستی و سازمان‌دهی جامعه (۲۰۰۴–۲۰۱۱)

اورتگا در سال ۲۰۰۴ به عنوان مدیر پروژه «بانتای کالیکاسان پالاون» تحت بنیاد ABS-CBN منصوب شد و به توسعه 5 سایت گردشگری پایدار مبتنی بر جامعه در پالاون کمک کرد. این پروژه‌ها ۱۰۰ درصد سود خود را به جامعه بازمی‌گرداندند و کارکنان نیز همگی از اعضای جامعه بودند. برخی از این پروژه‌ها عبارت بودند از: تور رودخانه باکونگان، غواصی و گردش در خلیج هندا، تماشای دلفین‌ها و نهنگ‌ها، تماشای کرم‌های آتش‌زا در رودخانه ایواهیگ، و صخره‌نوردی و زیپ‌لاین در راک آوگونگ.

اورتگا همچنین به عنوان مجری و مفسر رادیویی فعالیت می‌کرد و برنامه‌هایش به شدت علیه فساد و معدن‌کاری بود. تا اواخر ۲۰۰۹ به دلیل برنامه‌هایش تهدید به قتل شده بود و خانواده‌اش حتی برای او محافظ گرفتند.

کمپین امضا برای ممنوعیت معدن‌کاری در پالاون

در ژانویه ۲۰۱۱، اورتگا در حال آماده شدن برای سفر به مانیل به منظور راه‌اندازی کمپین «10 میلیون امضا برای ممنوعیت معدن‌کاری» بود که توسط شورای توسعه پایدار پالاون تصویب شده بود.

ترور

صبح روز ۲۴ ژانویه ۲۰۱۱، پس از پایان برنامه رادیویی صبحگاهی خود، در یک مغازه لباس دست‌دوم در پورتو پرینسسا به قتل رسید. قاتل پس از تعقیب کوتاه دستگیر شد و انگیزه قتل در ابتدا سرقت اعلام شد، اما این ادعا به دلیل نحوه قتل و شخصیت اورتگا مورد تردید قرار گرفت.

چند نفر دیگر نیز متهم به دست داشتن در قتل شدند که شامل محافظ سابق، مسئول خرید اسلحه و برخی سیاستمداران محلی بودند. پرونده پیچیده و طولانی بود و مکرراً با رد اتهامات و درخواست‌های تجدیدنظر مواجه شد.

پیگرد قانونی و وضعیت متهمان

برخی از متهمان اصلی از کشور فرار کردند و مدتی در تایلند مخفی شدند. نهایتاً در سال ۲۰۱۵ بازداشت و به فیلیپین بازگردانده شدند. برخی از آنها اتهامات خود را رد کردند، برخی محاکمه و محکوم شدند.

برخی از اتهامات به سیاستمداران برجسته از جمله فرمانداران پیشین پالاون و ماریندوک وصل شده بود، اما پرونده‌های آنها به دلیل کمبود شواهد در برخی مراحل رد شدند. این پرونده تا سال‌ها به عنوان نماد مبارزه با فساد و آزادی رسانه‌ها در فیلیپین باقی ماند.

میراث

• ایجاد صندوقی برای حمایت از خبرنگاران پالاون به نام «آلیانسا ناگ پانلالاویگانگ ماماماهایاگ» (APAMAI)

• مبارزه جهانی برای آزادی مطبوعات و حمایت از فعالان محیط زیست در فیلیپین

• اورتگا به عنوان یکی از ۱۳ خبرنگار جهانی شناخته شده که بین سال‌های ۲۰۰۹ تا ۲۰۱۹ به خاطر فعالیت‌های محیط زیستی خود کشته شدند.

• سازمان‌های بین‌المللی مانند یونسکو و گروه‌های حمایت از خبرنگاران قتل او را محکوم کرده‌اند.