گزارش اخیر بیبیسی در خصوص تأثیر درختان بر دمای هوا
برای مقابله با موجهای مرگبار گرما، درخت بکارید
کاهش دمای ۴ تا ۵ درجهای نیازمند پوشش درختی بین ۳۰ تا ۴۰ درصد در مناطق مسکونی است
کشاورزپلاس: در حالیکه موجهای گرمای مرگبار با سرعت و شدت بیسابقهای در سراسر جهان در حال افزایشاند، ایران نیز بهعنوان یکی از مناطق گرم و خشک، بهشدت تحتتأثیر این پدیده جهانی قرار گرفته است. دمای هوا در بسیاری از شهرهای ایران طی تابستانهای اخیر از مرز ۵۰ درجه سانتیگراد عبور کرده و خطراتی جدی برای سلامت عمومی، منابع آبی و زیرساختهای شهری به همراه آورده است. در همین زمینه، گزارش اخیر بیبیسی با عنوان «برای مقابله با موجهای مرگبار گرما، درخت بکارید» درس مهمی برای شهرهای ما دارد. این گزارش بر پایهی پژوهشهای دانشگاه کاردیف و تجربیات موفق شهرهایی مانند سنگاپور، کاردیف و هنگکنگ، نشان میدهد که درختکاری گسترده و برنامهریزیشده در بافت شهری میتواند دمای هوا را تا ۵ درجه کاهش دهد و نقش حیاتی در کاهش مرگومیر ناشی از گرما، بهویژه در شبها ایفا کند. در شرایطی که شهرهای ایران همچون اهواز، زاهدان، یزد و تهران با بحران کمبود سایه، آسفالتهای داغ، بتنهای بیروح و فضای سبز ناکافی روبهرو هستند، درسگرفتن از این گزارش و حرکت بهسمت طراحی شهرهای سبز با پوشش درختی گسترده، نه یک انتخاب بلکه یک ضرورت است.
تلویزیون اینترنتی کشاورزپلاس: کاشت درختان در مرکز شهرها باید سریعتر و با جدیت بیشتر انجام شود تا بتوان با موجهای گرمایی مرگبار در آینده مقابله کرد؛ این توصیه کارشناسان اقلیمی است.
تأثیر درختان بر دمای هوا
دانشمندان میگویند کاشت درخت میتواند ز را تا ۵ درجه سانتیگراد (۹ درجه فارنهایت) کاهش دهد.
در کنار آن، عناصری مثل گذرگاههای باز و سایهدار (breezeways)، آبنماها و ساختمانهای منحنیشکل نیز مفید هستند، اما اولویت باید با درختکاری باشد.
پروفسور فیلیپ جونز از مدرسه معماری ولز، که در این مطالعه با دانشگاه هنگکنگ همکاری داشته، میگوید:
"کاهش دمای ۴ تا ۵ درجهای نیازمند پوشش درختی بین ۳۰ تا ۴۰ درصد در مناطق مسکونی است."
پیشبینی مرگهای ناشی از گرما
کمیته تغییرات اقلیمی بریتانیا هشدار داده است که مرگهای ناشی از گرما ممکن است از ۳٬۰۰۰ مورد در سال ۲۰۲۲ به بیش از ۱۰٬۰۰۰ مورد تا سال ۲۰۵۰ برسد.
مطالعه موردی در ولز
پروژهای در شهرهای کاردیف، نیوپورت و رکسهام به بررسی تأثیر افزایش دما بر ساکنان پرداخته است.
در گرمای شدید، بدن برای حفظ دمای حدود ۳۷ درجه سانتیگراد تلاش میکند؛ اما این تلاش در شرایط سخت میتواند به گرمازدگی و حتی مرگ منجر شود.
مدلسازی جدید تیم نشان داده است که درختکاری مؤثرترین راهکار طبیعی برای خنکسازی است.
مطالعهای در محله گرَنجتاون کاردیف، که پتانسیل پوشش درختی ۳۸ درصد دارد، نشان داد که این سطح از درختکاری میتواند میانگین دما را بین ۱.۴ تا ۴ درجه کاهش دهد.
تصاویر مدلسازی دما در خیابانهای مسکونی
-
بدون درخت: دمای خیابان حدود ۲۴ درجه سانتیگراد
-
با پوشش درختی کامل: دما حدود ۱۹.۸ تا ۱۹.۹ درجه – یعنی کاهش حدود ۴ درجه
وضعیت پوشش درختی در ولز (۲۰۲۰)
-
کاردیف: ۱۵.۱٪
-
بانگور: ۱۸.۶٪
-
رکسهام: ۱۴٪
-
سوانزی و نیوپورت: ۱۸.۴٪
شهر نیوپورت میخواهد پوشش درختی را به ۲۵٪ برساند که مستلزم کاشت ۳۰٬۰۰۰ درخت جدید طی ۱۰ سال آینده است.
چرا باید همین حالا درخت بکاریم؟
پیتر فراست، مشاور زیرساخت سبز در ولز، میگوید:
"کاشت درختان بزرگ باید فوراً آغاز شود. ما فرصت بزرگی داریم، چون براساس قوانین ولز، هر ساختمان جدید باید از استفاده کند."
شرکتهای آب هم بهدلیل پر بودن شبکههای فاضلاب، مجبورند از روشهای طبیعی برای مدیریت آب باران استفاده کنند.
این یعنی فرصتی عالی برای کاشت درخت در خیابانها و محلهها.
او میگوید:
"اگر بتوانیم پوشش درختی را به حدود ۴۰٪ برسانیم، فضاها سایهدار میشوند، پیادهروها و دیوارها کمتر داغ میشوند، و شبها هم شهر خنکتر میماند.
بیشتر مرگهای ناشی از گرما در شب رخ میدهد، وقتی بدن نمیتواند خودش را خنک کند."
درختان در زمستان هم مفیدند
درختان برگریز در زمستان، با ریختن برگها اجازه میدهند نور خورشید به داخل خانهها بتابد و باعث گرمایش طبیعی شود که این خود موجب کاهش مصرف انرژی گرمایشی خواهد شد.
پژوهش میدانی با دوچرخه حرارتی!
محققان در طول موج گرمایی اخیر، با دوچرخهای مجهز به دماسنج در سطح شهر کاردیف حرکت کردند تا تفاوت دمای مناطق سایهدار و بیسایه را اندازهگیری کنند.
چرا شهرها گرمترند؟
طبق برآورد اداره هواشناسی بریتانیا، ممکن است تا پایان قرن، دمای بالای ۴۰ درجه سانتیگراد در بریتانیا "خنک" محسوب شود.
شهرها بهخاطر پدیده جزیره گرمایی شهری (Urban Heat Island) گرمتر از مناطق روستایی هستند.
سازههای بلند، آسفالت، بتن و دستگاههای تهویه همگی گرما را در شهر حبس میکنند.
در مقابل، فضاهای سبز با ایجاد سایه و فرآیند تبخیر و تعرق (evapotranspiration) میتوانند دما را کاهش دهند؛ اما متأسفانه در شهرها فضای سبز کمتری وجود دارد.
تجربه سنگاپور: الگویی جهانی
سنگاپور در شهرسازی سبز پیشرو است:
-
مرکز شهر آن تا ۷ درجه گرمتر از مناطق اطراف است
-
اما تاکنون بیش از ۵۰۰٬۰۰۰ درخت کاشته و هدف کاشت یک میلیون درخت تا سال ۲۰۳۰ دارد
-
نزدیک به ۵۰٪ شهر فضای سبز دارد
-
استفاده از رنگهای روشن در ساختمانها، طراحی با فضاهای باز و ساختمانهای با گوشههای منحنی نیز در کاهش دما مؤثر بودهاند
نتیجهگیری پروفسور جونز
"درختان ارزان هستند اما برای رشد کامل زمان میخواهند. بنابراین، شهرهای بریتانیا باید از همین حالا شروع کنند."
دیدگاه تان را بنویسید