وزیر جهاد کشاورزی، رئیس سازمان منابع طبیعی و رئیس کمیسیون کشاورزی مجلس در نشست بین‌المللی یونسکو تأکید کردند
مدیریت پایدار منابع طبیعی؛ راهبرد ایران در مواجهه با چالش‌های جهانی
نوری: اعضای شورای حکام مرکز بین‌المللی مدیریت جامع حوزه‌های آبخیز و منابع زیستی تحت پوشش یونسکو «قطب‌نمای راهبردی» فعالیت‌های مرکز هستند
دومین نشست شورای حکام مرکز بین‌المللی مدیریت جامع حوزه‌های آبخیز و منابع زیستی تحت پوشش یونسکو در تهران با سخنان ۳ مقام ارشد جمهوری اسلامی ایران در بخش کشاورزی افتتاح شد.
به گزارش تلویزیون اینترنتی کشاورزپلاس، در دومین نشست شورای حکام مرکز بین‌المللی مدیریت جامع حوزه‌های آبخیز و منابع زیستی تحت پوشش یونسکو در تهران، 3 مقام ارشد جمهوری اسلامی ایران شامل غلامرضا نوری قزلجه وزیر جهاد کشاورزی، رضا افلاطونی معاون وزیر و رئیس سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری، و محمدجواد عسگری رئیس کمیسیون کشاورزی مجلس شورای اسلامی بر ضرورت مدیریت پایدار منابع طبیعی، توسعه همکاری‌های بین‌المللی و بهره‌گیری از دانش بومی در کنار فناوری‌های نوین برای مقابله با چالش‌های تغییر اقلیم، خشکسالی، تخریب سرزمین و تهدید امنیت غذایی تأکید کردند.
ضرورت اقدام فوری در برابر تغییر اقلیم
غلامرضا نوری قزلجه، وزیر جهاد کشاورزی در این نشست با اشاره به پیامدهای گسترده تغییرات اقلیمی گفت: «سیلاب‌های ویرانگر، خشکسالی‌های مکرر، افزایش فرسایش خاک، کاهش تنوع زیستی و فشار روزافزون بر منابع آب و زمین، طبیعت و معیشت جوامع انسانی را به شدت تحت تأثیر قرار داده است. حفاظت و مدیریت پایدار منابع طبیعی دیگر یک انتخاب نیست، بلکه ضرورتی فوری و حیاتی است.»
وی، حوزه‌های آبخیز و اکوسیستم‌های مرتبط را «شریان‌های حیات‌بخش» توصیف کرد و افزود: رسالت مرکز بین‌المللی یونسکو در تهران، تقویت مدیریت جامع حوزه‌های آبخیز از مسیر پژوهش‌های نوآورانه، تبادل دانش و همکاری‌های منطقه‌ای و بین‌المللی است.
شورای حکام؛ قطب‌نمای راهبردی مرکز
وزیر جهاد کشاورزی با قدردانی از اعضای شورای حکام، نقش آنها را «قطب‌نمای راهبردی» فعالیت‌های مرکز دانست و گفت: «چشم‌انداز و سیاست‌های کلان شما مسیر حرکت این مرکز را تعیین می‌کند و حمایت‌های فکری، سیاسی و مالی شما موتور محرکه اجرای موفق برنامه‌ها خواهد بود.»
نوری، دستاوردهای مرکز در دوره گذشته را حاصل تلاش مشترک ایران با یونسکو و دیگر نهادهای بین‌المللی عنوان کرد و برنامه‌های آتی را بر محور توسعه پایدار، تاب‌آوری اقلیمی، حفاظت از تنوع زیستی و بهبود معیشت جوامع محلی برشمرد.
ادغام دانش بومی و علوم نوین
به گفته وزیر جهاد کشاورزی، تقویت همکاری‌های منطقه‌ای در حوزه‌های آبخیز مشترک با کشورهای همسایه، حفاظت از کریدورهای تنوع زیستی و توجه به امنیت غذایی منطقه، از اولویت‌های اصلی مرکز خواهد بود. او تأکید کرد: «ادغام دانش بومی با علوم نوین و استفاده از خرد جوامع محلی در کنار فناوری‌های جدید، می‌تواند الگوی موفقی برای مدیریت پایدار منابع طبیعی در مناطق خشک و نیمه‌خشک باشد.»
وی همچنین جلب مشارکت بخش خصوصی در سرمایه‌گذاری‌های سبز، توسعه بازار کربن و استفاده از ظرفیت نهادهای محلی، منطقه‌ای و جهانی را کلید تضمین پایداری آب و منابع طبیعی دانست.
افلاطونی: همکاری چندجانبه شرط موفقیت
افلاطونی، معاون وزیر و رئیس سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری نیز در سخنان خود با استقبال از نمایندگان کشورها و یونسکو گفت: «حضور همه شما در این نشست، گواه باور جمعی ما به قدرت همکاری چندجانبه است. چالش‌های امروز از تغییرات اقلیمی تا بیابان‌زایی مرز نمی‌شناسند و هیچ کشوری به تنهایی قادر به حل آنها نیست.»
او مأموریت مرکز بین‌المللی یونسکو در تهران را «پلی میان آرمان‌های جهانی برنامه آب یونسکو و اقدامات عملی در سطح ملی و منطقه‌ای» دانست و افزود: «این مرکز بستری است برای انتقال دانش بومی و تجارب موفق حفاظت از آب و خاک به جوامع محلی و تقویت دیپلماسی آب و منابع طبیعی.»
دستاوردهای مرکز از آغاز فعالیت
رئیس سازمان منابع طبیعی، فعالیت‌های مرکز در سال‌های نخست را موفق ارزیابی کرد و به نمونه‌هایی همچون برگزاری دوره‌های آموزشی، نشست‌ها و کارگاه‌های علمی، انتشار مقالات و دستورالعمل‌ها، اجرای پروژه‌های مشترک مقابله با تخریب سرزمین و خشکسالی و ایجاد بانک‌های داده و سیستم‌های پایش اشاره نمود.
وی تصریح کرد: «مدل‌سازی ارتباط میان سازگاری با تغییر اقلیم، کاهش اثرات خشکسالی و احیای اراضی تخریب‌شده، و همچنین ترکیب دانش بومی و فناوری‌های نوین، از مهم‌ترین دستاوردهای این مرکز بوده است.»
برنامه‌های آینده: آموزش، پژوهش و مشارکت
افلاطونی آینده مرکز را در 3 محور اصلی تعریف کرد:
تقویت ظرفیت‌سازی و آموزش: تربیت نسل جدید متخصصان با مهارت‌های رهبری و نوآوری.
ترویج نوآوری و پژوهش‌های کاربردی: تبدیل مرکز به قطب علمی برای کمک مستقیم به سیاست‌گذاری و حل مسائل حکمرانی منابع طبیعی.
گسترش مشارکت‌ها: ایجاد اتحادهای استراتژیک با بخش خصوصی، نهادهای علمی و سازمان‌های جامعه مدنی.
او از اعضای شورای حکام و کشورهای عضو خواست تجربیات و درس‌آموخته‌های خود را از طریق کارگاه‌ها و نشست‌های مشترک به اشتراک بگذارند تا این مرکز به «نمونه‌ای درخشان از همکاری‌های علمی بین‌المللی» تبدیل شود.
عسگری: حکمرانی جامع آبخیزها ضرورتی چندبعدی
دکتر عسگری، رئیس کمیسیون کشاورزی، آب و منابع طبیعی مجلس شورای اسلامی نیز در این نشست بر اهمیت حکمرانی جامع حوزه‌های آبخیز تأکید کرد و گفت: «تخریب خاک، سیلاب‌های مخرب، خشکسالی، شوری و فرسایش، از مهم‌ترین پیامدهای تغییر اقلیم و تهدیدی جدی برای امنیت غذایی و مدیریت منابع آب و خاک است. این موضوع حکمرانی در حوزه‌های آبخیز را چندبعدی و پیچیده کرده است.»
وی کمبود داده‌های دقیق و لحظه‌ای و نیاز به ابزارهای نوین پیش‌بینی و تصمیم‌گیری را از چالش‌های اساسی برشمرد و افزود: تشکیل مرکز بین‌المللی مدیریت جامع حوزه‌های آبخیز در ایران، بیانگر اعتماد جامعه جهانی به ظرفیت‌های علمی و دانش بومی ایران در حفاظت از آب و خاک است.
تجربه‌های ایران در منابع طبیعی
عسگری به تجربه‌های سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری در پروژه‌های بین‌المللی از جمله ترسیب کربن، منارید و جنگل‌های اجتماعی زاگرس اشاره کرد و برنامه «کاشت یک میلیارد نهال» و توسعه طرح‌های آبخیزداری و آبخوان‌داری را نشانه عزم ملی برای حفاظت و بهره‌برداری پایدار از منابع طبیعی دانست.
راهبردها و تعهدات مرکز
رئیس کمیسیون کشاورزی مجلس، مهم‌ترین راهبردهای مرکز بین‌المللی یونسکو را برگرفته از اسناد ملی و بین‌المللی همچون سیاست‌های کلی نظام در بخش آب و کشاورزی، قانون حفاظت خاک، سند امنیت غذایی و تعهدات ایران در کنوانسیون‌های تغییر اقلیم، بیابان‌زایی و تنوع زیستی دانست.
وی افزود: «مدیریت جامع حوزه‌های آبخیز، تعادل‌بخشی به سفره‌های زیرزمینی، ارتقای بهره‌وری آب، استفاده از منابع نامتعارف، تقویت حکمرانی خاک و سازگاری با تغییر اقلیم، از راهبردهای کلیدی این مرکز است.»
نگاه آینده‌پژوهانه و دعوت به همکاری
عسگری با اشاره به قانون برنامه هفتم پیشرفت، تأکید کرد که دولت موظف است عملیات آبخیزداری و آبخوان‌داری را در حداقل ۲۰۰ میلیون هکتار از عرصه‌های بحرانی اجرا کرده و ۲۰ درصد از فرسایش خاک را کاهش دهد.
او همچنین لایحه آبخیز و آبخوان‌داری را نماد عزم ملی دانست و گفت: «این لایحه نه‌تنها یک اقدام فنی بلکه یک فرآیند قانونی و مطالبه عمومی است که می‌تواند به توانمندسازی جوامع محلی، توسعه کارآفرینی و تقویت اقتصاد منطقه‌ای منجر شود.»
رئیس کمیسیون کشاورزی مجلس در پایان با دعوت از یونسکو و کشورهای عضو برای مشارکت در تبادل دانش و فناوری، اظهار امیدواری کرد این مرکز بتواند با تکیه بر دانش بومی و همکاری‌های بین‌المللی، گام‌های بلندی در جهت دستیابی به آبخیزهای سالم و جوامع تاب‌آور بردارد.
دیدگاه تان را بنویسید