کشاورز، ریشه تمدن؛ روزی ملی در تقویم رسمی برای تقدیر ایرانیان

علیرضا صفاخو - مدیر تلویزیون اینترنتی کشاورزپلاس

هیچ حرفه‌ای به‌اندازه کشاورزان با جان و زمین مردم عجین نبوده است. از نخستین انسانی که دانه‌ای در خاک فرو برد تا امروز که میلیون‌ها کشاورز ایرانی با دست‌های پینه‌بسته و نگاه به آسمان، چرخه زندگی و امنیت غذایی کشور را تضمین می‌کنند، کشاورزی از همه پیشه‌ها ریشه‌دارتر و با قدمت‌تر بوده است. با این حال، برخلاف بسیاری از صنوف که بعدها شکل گرفتند و روزهایی به نام خود در تقویم ملی ثبت کردند، کشاورزان ایران تاکنون فاقد چنین روز رسمی و شناخته‌شده‌ای بوده‌اند.

این خلاء، نه تنها نادیده گرفتن زحمات بی‌وقفه آنان است، بلکه غفلت از بخش بنیادین فرهنگ و اقتصاد ملی ما محسوب می‌شود. کشاورزان، همانند ستون‌های خاموش تمدن، روزانه امنیت غذایی و ثبات اقتصادی کشور را تضمین می‌کنند؛ ستون‌هایی که اگر سست شوند، دیگر هیچ سازه‌ای پابرجا نخواهد ماند.

در ماه‌های اخیر، مؤسسه آموزش و ترویج کشاورزی با درک اهمیت این خلأ تاریخی، تحرکات جدی و گسترده‌ای را آغاز کرده است. این تلاش‌ها نه تنها به شناسایی و تقدیر از نقش حیاتی کشاورزان اختصاص دارد، بلکه با ملاحظات دقیق تاریخی، اقلیمی و فرهنگی ایران طراحی شده است تا روز ملی کشاورز، نه تنها یک مناسبت رسمی، بلکه نمادی از پیوند مردم با خاک و میراث هزارساله کشاورزی ایران باشد. شنیده‌ها حاکی است که این پیشنهاد در مراحل اولیه بررسی، موفقیت‌هایی کسب کرده و هم‌اکنون همه چشم‌ها به صحن شورای عالی انقلاب فرهنگی دوخته شده است.

ایده ثبت روز ملی کشاورز در ایران، تنها یک حرکت نمادین نیست؛ بلکه بخشی از جریان جهانی بزرگداشت کشاورزان است. در کشورهای دیگر، این روزها با مراسم و خلاقیت‌های خاصی برگزار می‌شوند که می‌تواند الگوی الهام‌بخشی برای ایران باشد.

به عنوان مثال، در غنا، نخستین جمعه دسامبر هر سال به عنوان Farmers’ Day جشن گرفته می‌شود. در این روز، بهترین کشاورزان و ماهی‌گیران در مراسمی رسمی مورد تقدیر قرار می‌گیرند و جوایز ویژه دریافت می‌کنند. جشن‌ها در سراسر کشور جریان دارد، از مراسم رسمی دولت گرفته تا بازارهای محلی و برنامه‌های آموزشی برای نسل‌های جوان. این روز، فرصتی برای گفت‌وگو درباره چالش‌ها و فرصت‌های کشاورزی فراهم می‌آورد و پیوند میان دولت، جامعه و کشاورزان را تقویت می‌کند.

در هند، ۲۳ دسامبر به عنوان Kisan Diwas یا روز ملی کشاورز شناخته می‌شود، همزمان با تولد چودری چاران سینگ، نخست‌وزیر پیشین و مدافع حقوق کشاورزان. در این روز، گردهمایی‌ها، نمایشگاه‌های آموزشی و فرهنگی برگزار می‌شود و میزگردهایی درباره سیاست‌های کشاورزی، بیمه محصولات و نوآوری‌های فناورانه در کشاورزی شکل می‌گیرد. تجربه هند نشان می‌دهد که یک روز ملی، می‌تواند پیوند فرهنگی میان نسل‌ها ایجاد کند و دانش کشاورزی را از طریق برنامه‌های آموزشی و رسانه‌ای به نسل‌های جدید منتقل کند.

در ایالات متحده آمریکا، National Farmers’ Day در ۱۲ اکتبر هر سال برگزار می‌شود. اگرچه تعطیل رسمی نیست، اما با بازارهای محلی، تورهای مزرعه‌ای، نمایشگاه‌ها و برنامه‌های آموزشی همراه است. تجربه آمریکا نشان می‌دهد که یک روز ملی حتی بدون تعطیل رسمی، می‌تواند آگاهی عمومی درباره اهمیت کشاورزان و امنیت غذایی را بالا ببرد و شهروندان را به تعامل مستقیم با کشاورزان تشویق کند.

در ویتنام، ۱۴ اکتبر به عنوان Vietnam Farmers’ Day جشن گرفته می‌شود. در این روز، مراسم رسمی تقدیر از کشاورزان، نمایشگاه محصولات و برنامه‌های فرهنگی برگزار می‌شود و نقش کشاورزان در توسعه اقتصادی و امنیت غذایی کشور به صورت عمومی و رسانه‌ای مورد تقدیر قرار می‌گیرد. این روز به عنوان نمادی از احترام ملی به کشاورزان و تولیدکنندگان محلی عمل می‌کند و پیوند تاریخی مردم با زمین را تقویت می‌کند.

ثبت یک روز ملی کشاورز در ایران می‌تواند تجربه‌ای مشابه و حتی غنی‌تر باشد، چرا که ایران با تنوع اقلیمی، تاریخ کشاورزی چند هزارساله و میراث فرهنگی عمیق در زمینه کشاورزی، زمینه‌ای منحصر به فرد دارد. این روز نه تنها فرصتی برای تقدیر ملی، بلکه لحظه‌ای برای تأمل در تاریخ، فرهنگ و اقتصاد ایران خواهد بود. می‌تواند پیامی روشن به نسل‌های آینده بدهد که بدانند تمدن، امنیت غذایی و فرهنگ ایران در گرو دستان کشاورزان است و ارزش کار آن‌ها از هر یادداشت رسمی یا جایزه‌ای فراتر است.

کشاورزان ایران، همانند ستون‌هایی که تمدن ما بر آن‌ها بنا شده است، سزاوار این تقدیر ملی هستند. ثبت روز ملی کشاورز، نه تنها نمادی از احترام و قدردانی، بلکه ابزاری برای تقویت فرهنگ کشاورزی، آموزش نسل جوان و پیوند با تاریخ دیرین ایران خواهد بود. امروز زمان آن رسیده است که ریشه‌های تمدن و زندگی ایرانیان که در زمین و دست کشاورزان است، گرامی داشته شود.