انقلاب در آبیاری با جلبک

اتاق خبر تلویزیون اینترنتی کشاورزپلاس: به‌کارگیری جلبک در آبیاری می‌تواند ظرفیت نگهداری آب را افزایش دهد و از کشت پایدار گیاهان دارویی همچون براهـمی پشتیبانی کند.

در کشوری مانند هند که حدود ۴۵ درصد جمعیت آن برای امرارمعاش به کشاورزی وابسته‌اند، کمبود آب تهدیدی جدی محسوب می‌شود. تغییرات اقلیمی باعث شده خشکسالی‌ها روزبه‌روز رایج‌تر شوند و بسیاری از مناطق با کمبود شدید آب مواجه گردند. بر اساس گزارش سازمان خواربار و کشاورزی ملل متحد (فائو)، کشاورزی تقریباً ۷۰ درصد از برداشت آب شیرین جهان را به خود اختصاص می‌دهد و این موضوع به‌طور فزاینده‌ای به چالش تبدیل شده است.

کشت گیاهان دارویی می‌تواند درآمدی پایدار برای کشاورزان فراهم کند. اما با توجه به شدت گرفتن تغییرات اقلیمی، روش‌های کشت این محصولات نیز نیازمند اصلاح است. یکی از راهکارهای پایدار که می‌تواند به حل مشکل کمبود آب برای این کشاورزان کمک کند، جلبک است.

تصور کنید کشاورزی که درآمدش از قطعه زمینی کوچک تأمین می‌شود. با بارندگی محدود و منابع آبی روبه‌پایان مانند چاه یا برکه، نبود آب کافی، امرارمعاش او را دشوار کرده است. عملکرد محصول او نیز به‌تدریج کاهش یافته است. از سوی دیگر، به دلیل افزایش تقاضا برای گیاه دارویی باکوپا مونیـری (براهـمی)، او تصمیم می‌گیرد این گیاه را کشت کند. اما از آنجا که براهـمی به میزان متوسط تا بالایی از آب نیاز دارد، کشاورز قادر به تداوم کشت آن نیست.

در این میان، کشاورز به طرحی درخشان می‌رسد! او می‌داند گونه‌های خاصی از جلبک در میان جوی‌های آبی میان کرت‌ها رشد می‌کنند که می‌توانند به بهبود رطوبت خاک، افزایش مواد آلی و تقویت فعالیت میکروبی کمک کنند. با تشویق رشد جلبک در جوی‌ها، او می‌تواند از کارایی بیشتر آبیاری بهره‌مند شود، کشاورزی را پایدارتر و مقاوم‌تر در برابر تغییرات اقلیمی کند، و همچنین وابستگی به کودهای شیمیایی را کاهش دهد و در هزینه‌ها صرفه‌جویی کند.

زمین کشاورز خاک لومی دارد که برای نگهداری آب بدون ایجاد ماندابی بودن بسیار مناسب است. بنابراین، ابتدا زمین را به کرت‌های مرتفع تقسیم می‌کند و در کنار آنها جوی‌های آب قرار می‌دهد. سپس نوع خاصی از جلبک موسوم به جلبک‌های سبز–آبی (سیانوباکترها) را در جوی‌های آبی پرورش می‌دهد و همزمان براهـمی را بر روی کرت‌ها می‌کارد.

سیانوباکترها میکروارگانیسم‌های فتوسنتزی هستند که به‌طور طبیعی در زیست‌بوم‌های آبی مانند دریاچه‌ها وجود دارند. برخی گونه‌های آنها ماده‌ای به نام «پلیمر خارج‌سلولی» ترشح می‌کنند که همچون یک «چسب مولکولی» ذرات خاک را به هم پیوند می‌دهد و ظرفیت نگهداری آب خاک را افزایش می‌دهد. خاک‌های به‌هم‌پیوسته با تخلخل بیشتر، امکان نفوذ بهتر آب را فراهم کرده، رواناب را کاهش داده و سطح رطوبت موردنیاز برای گیاه براهـمی را حفظ می‌کنند.

با این روش، کشاورزان می‌توانند ضمن صرفه‌جویی در مصرف آب، براهـمی را کشت کنند. این روش مقرون‌به‌صرفه است زیرا از منابع محلی قابل دسترس بهره می‌گیرد. براهـمی به دلیل خواص درمانی خود، مانند کاهش استرس و التهاب، بسیار پرتقاضا است. استفاده از این روش پایدار می‌تواند آینده‌ای را رقم بزند که توسعه و حفاظت از منابع در کنار یکدیگر پیش بروند.

منبع: young.downtoearth