رستوران آسمانی؛ پیوند سینما، کشاورزی و فلسفه‌ زندگی در ژاپن

به گزارش تلویزیون اینترنتی کشاورزپلاس، فیلم ژاپنی «رستوران آسمانی» (そらのレストラン)    Restaurant from the Sky    بعد از ظهر امروز 21 آبان 1404 خورشیدی در یک نمایش خصوصی ویژه، با همکاری سفارت ژاپن در تهران به نمایش درآمد. این برنامه فرهنگی که با حضور جمعی از فعالان رسانه‌ای، فرهنگی و اقتصادی برگزار شد، با استقبال گرم حاضران همراه بود. «علیرضا صفاخو»، مدیر تلویزیون اینترنتی کشاورزپلاس نیز از مدعوین این رویداد بود تا از زاویه‌  کشاورزی و پایداری زیستی  مفاهیم این اثر را ارزیابی و پردازش کند. (لینک اینجا)

این فیلم به کارگردانی ایه‌یوهیرو فوکاگاوا و محصول سال ۲۰۱۹ میلادی است؛ سومین قسمت از سه‌گانه‌ سینمایی او درباره‌  زندگی در هوکایدو، پس از فیلم‌های نان خوشبختی و اشک‌های انگور. «رستوران آسمانی» داستان گروهی از دامداران و کشاورزان محلی است که تصمیم می‌گیرند حاصل تلاش خود را در قالب یک رستوران کوچک عرضه کنند؛ جایی که طعم زمین و روح جامعه در کنار هم معنا می‌یابد.

در ظاهر، فیلم روایتی شاعرانه از لبنیات، شیر تازه و مزرعه‌های سبز است، اما در عمق، به دغدغه‌ای جهانی می‌پردازد: چگونه می‌توان میان تولید، مصرف، انسان و طبیعت توازن برقرار کرد؟

 بازتاب واقعیت کشاورزی ژاپن

هوکایدو، شمالی‌ترین جزیره‌  ژاپن، تأمین‌کننده‌  بیش از نیمی از شیر این کشور است. مزارع خانوادگی با میانگین حدود ۴۰ رأس دام و تمرکز بر تولید لبنیات طبیعی، بخش مهمی از هویت کشاورزی ژاپن را شکل می‌دهند. با این حال، فشار هزینه‌های تولید، وابستگی به خوراک وارداتی و کمبود نیروی کار جوان، چالش‌های روزافزونی برای این بخش ایجاد کرده است.

در چنین شرایطی، فیلم فوکاگاوا تصویری آرمانی از بازگشت به «زمین و اجتماع» ارائه می‌دهد؛ مفهومی که در ژاپن با شعار "چیسان‌چیشو" (تولید محلی، مصرف محلی) شناخته می‌شود. این فلسفه از دهه ۱۹۹۰ میلادی در ژاپن به عنوان راهبردی برای خوداتکایی غذایی و حفظ اشتغال روستایی گسترش یافت و امروز در سیاست‌های ملی کشاورزی پایدار جایگاه ویژه‌ای دارد.

 کشاورزی به مثابه میراث

طبق آمار وزارت کشاورزی ژاپن، میانگین سن کشاورزان به بیش از ۶۸ سال رسیده و کمتر از ۱۰ درصد از فعالان این حوزه زیر ۴۰ سال دارند. فیلم، با نگاهی انسانی، اهمیت انتقال این میراث به نسل‌های بعدی را یادآور می‌شود. در صحنه‌  پایانی، «شیوری» شخصیت کودک فیلم  در مرتع می‌دود و تماشاگر درمی‌یابد که پایداری فقط در تکنیک‌های کشاورزی نیست، بلکه در عشق و استمرار زندگی معنا دارد.

تأثیر فرهنگی فیلم

نمایش خصوصی این فیلم در تهران، فرصتی بود تا فعالان ایرانی  با یکی از تجربه‌های موفق سینمایی ژاپن در روایت پایداری آشنا شوند. همان‌طور که در ژاپن، پس از اکران فیلم، گردشگری کشاورزی در منطقه‌   ستانای هوکایدو افزایش یافت، این اثر می‌تواند الهام‌بخش گفت‌وگویی تازه درباره‌  «اقتصاد محلی، غذای پاک و هویت روستایی» در ایران نیز باشد.

در مجموع، نسخه  اصلی   فیلم    «رستوران آسمانی»، فیلمی است درباره‌  طعم خاک، بوی شیر تازه و صداقت انسان‌هایی که هنوز به زمین وفادارند. این اثر نشان می‌دهد کشاورزی پایدار نه یک شعار اقتصادی، بلکه نوعی فلسفه‌   زیستن است؛ فلسفه‌ای که می‌تواند، همانند این فیلم، پلی باشد میان هنر، کشاورزی و فرهنگ.