مکانیزاسیون باغبانی؛ از حرف تا عمل!؟/تحلیل سخنان معاون وزیر جهاد کشاورزی

اتاق خبر کشاورزپلاس: در نشست هماهنگی ستاد تنظیم بازار، «محمدمهدی برومندی»، معاون امور باغبانی وزارت جهاد کشاورزی، بر حرکت کشور به‌سوی مکانیزاسیون تخصصی باغبانی تأکید کرده است. وی با اشاره به پایین بودن ضریب مکانیزاسیون در برخی استان‌های دارای اراضی باغی گسترده مانند بوشهر و هرمزگان، بر ضرورت ورود فناوری‌های نوین، افزایش تنوع ماشین‌آلات تخصصی و هدایت تسهیلات مالی به این حوزه سخن گفته است. پیشرفتی که یک نمونه آن در خبر اختصاصی و اخیر «کشاورزپلاس» گویاست. جایی که 2 پروژه نوآورانه شرکت ARAG، پیشگام کشاورزی دقیق در نمایشگاه Enovitis in Campo ۲۰۲۵ ایتالیا، نخست سیستمی برای سمپاشی باغی با فشار بالا (تا ۲۰ بار)، امکان کنترل نازل‌به‌نازل و کاهش مصرف سم را با فناوری PWM رونمایی کرد و دوم همکاری با Landini (Argo Tractors) بود که با نصب حسگرهای فراصوتی روی تراکتور، کنترل هوشمند ردیف‌ها را بدون نیاز به GPS ممکن کرده است.

در هر صورت، اظهارات برومندی در عین حال که حامل نگاه راهبردی به مسئله توسعه کشاورزی است، اما با خلأهای اطلاعاتی و اجرایی نیز همراه است که تحلیل آنها برای مخاطبان رسانه‌ها، کارشناسان بخش کشاورزی و سیاست‌گذاران ضروری به نظر می‌رسد. کما اینکه اگر گزارشی از فناوریهای نمایشگاه اخیر EIMA 2024  در بولونیا ایتالیا به دست معاون وزیر جهادکشاورزی و سیاستگزاران رسیده باشد متوجه شده اند که چگونه ماشین‌های رباتیک می‌توانند به انسان‌ها در کشاورزی به ویژه ظرافت‌های خاص در باغداری کمک کنند.

در این میان همکاران اتاق خبر «کشاورزپلاس» نگاهی داشته اند به نقاط قوت و نقاط ضعف یا کاستی‌های این اظهارات که به نظر می‌رسد تا زمانی که جنبه عملیاتی نگیرد، مقصود حاصل نخواهد شد.

نمونه ای از ربات‌های به نمایش گذاشته شده در رویداد بین المللی EIMA 2024  - بولونیا ایتالیا

از سوی شرکت Aitronik

نقاط قوت سخنان معاون وزیر

1.. توجه به موضوعی کلیدی و مغفول: مکانیزاسیون تخصصی باغبانی
تمرکز برومندی بر مکانیزاسیون «تخصصی» در باغبانی – نه صرفاً مکانیزاسیون عمومی – نشان از نگاه دقیق به نیازهای واقعی بخش باغداری دارد. این بخش برخلاف زراعت، به ماشین‌آلات ویژه با طراحی متناسب با نوع گیاه، تراکم کشت و شرایط اقلیمی نیاز دارد.

2. شناسایی شکاف منطقه‌ای در بهره‌مندی از فناوری
اشاره مشخص به استان‌هایی مانند بوشهر و هرمزگان و پایین بودن ضریب مکانیزاسیون در آن‌ها، نگاه مسئله‌محور و منطقه‌ای معاونت باغبانی را نشان می‌دهد. این سطح از جزئی‌نگری در سیاست‌گذاری، گامی مثبت در جهت عدالت توسعه‌ای در کشاورزی است.

3. نقد وضعیت موجود و کمبود تنوع ماشین‌آلات
برومندی به صراحت از محدود بودن مدل‌های ماشین‌آلات تخصصی در کشور انتقاد می‌کند. این اظهارنظر صادقانه، می‌تواند نقطه آغازی برای بازنگری در سیاست‌های صنعتی، پژوهشی و وارداتی کشور در زمینه ماشین‌آلات باغی باشد.

4. تأکید بر ورود فناوری‌های روز و برنامه‌ریزی برای تحول
دعوت به گشایش درهای کشور به روی فناوری‌های مدرن در حوزه باغبانی، نشانگر درک واقع‌بینانه‌ای از اهمیت نوآوری و فناوری در افزایش بهره‌وری و کاهش هزینه‌های تولید در کشاورزی است.
 

برومندی: باید به سوی مکانیزاسیون تخصصی باغبانی حرکت کرد؛

 فناوری‌ روز به کشور وارد شده و تسهیلات به مکانیزاسیون تخصصی باغی هدایت شود.

کاستی‌ها و نقاط ضعف در سخنان رسانه‌ای

1. فقدان ارائه آمار و اطلاعات دقیق
یکی از کاستی‌های بارز این مصاحبه، نبود آمار کمی و مستند است. اگرچه به «پایین بودن ضریب مکانیزاسیون» اشاره شده، اما مشخص نیست این ضریب در استان‌های مورد اشاره چه مقدار است، چه شاخصی برای سنجش استفاده شده، و در مقایسه با میانگین کشوری یا استاندارد جهانی چه جایگاهی داریم.

2. عدم ارائه نقشه راه اجرایی یا زمان‌بندی مشخص
معاون باغبانی وزیر جهادکشاورزی از «لزوم ورود فناوری» و «هدایت تسهیلات» سخن گفته، اما هیچ‌گونه برنامه زمان‌بندی یا مرحله‌بندی عملیاتی برای تحقق این اهداف مطرح نشده است. همچنین مشخص نیست که این برنامه‌ها در چه سطحی از پیشرفت قرار دارند.

3. ابهام در چگونگی تأمین و تخصیص تسهیلات
یکی از محورهای مهم سخنرانی «هدایت تسهیلات به مکانیزاسیون تخصصی باغی» است، اما به‌روشنی مشخص نمی‌شود که این تسهیلات از چه منابعی تأمین می‌شود، با چه شرایطی (نرخ بهره، زمان بازپرداخت، میزان سقف) در اختیار کشاورزان قرار می‌گیرد، و چه سازوکارهایی برای نظارت بر اثربخشی این تسهیلات وجود دارد.

4. بی‌توجهی به موانع واردات و تولید داخلی
در حالی که بر ورود ماشین‌آلات تخصصی تأکید شده، هیچ اشاره‌ای به چالش‌هایی همچون تعرفه‌های واردات، انتقال فناوری، تولید داخلی، همکاری‌های مشترک با شرکت‌های خارجی و نیاز به آموزش نیروی انسانی نشده است. این خلأ، تصویری ناکامل از فرایند تحول مکانیزاسیون ارائه می‌دهد.

5. نبود اشاره به نقش بهره‌برداران و تشکل‌های صنفی
جناب برومندی باید نیک بداند که مکانیزاسیون صرفاً با سیاست‌های دولتی همچون آنچه در دوره مدیریت کامبیز عباسی رئیس مرکز توسعه مکانیزاسیون در دوره دولت دوازدهم و اواسط دولت سیزدهم گذشت محقق نمی‌شود. سخنان معاون وزیر فاقد هرگونه اشاره به نقش انجمن تولیدکنندگان تراکتور، کمباین، ماشین‌ها، ادوات و تجهیزات کشاورزی ( اَتماک -  ATMAK)؛ تعاونی‌های تولید کشاورزی و روستایی؛ اتحادیه‌ باغداران ایران؛ بخش خصوصی و ظرفیت‌های سرمایه‌گذاری غیر دولتی در این حوزه است. همه اینها در حالی است که استفاده از تمام ظرفیت این بخش جهت تحول اساسی در مکانیزاسیون باغبانی امری اجتناب ناپذیر بوده و قطعا پایین بودن ضریب مکانیزاسیون و نامطلوبی مختص این 2 استان که به صراحت نام برده شده، نمی‌شود.

************************
Mechanization in Horticulture: From Words to Action!? / A Critical Review of the Deputy Minister of Agriculture’s Remarks

"Mohammad Mehdi Boroumandi," Deputy Minister for Horticultural Affairs at the Ministry of Agriculture Jihad, emphasized the need for specialized mechanization in horticulture during a Market Regulation Task Force meeting. While he cited low mechanization rates in provinces such as Bushehr and Hormozgan and called for the introduction of new technologies, increased diversity in specialized machinery, and directing financial incentives to the sector, his statements lacked statistical depth, a clear roadmap, and practical timelines.

In addition, there was no mention of the barriers to imports, domestic production, or the role of agricultural unions and ATMAK (the Association of Tractor, Combine, Machinery, Implements, and Agricultural Equipment Manufacturers). While Boroumandi’s strategic perspective is commendable, our editorial team at 'KeshavarzPlus' believes that without an operational plan and private sector involvement, achieving these objectives will be difficult. The following report analyzes the strengths and shortcomings of his remarks to inform future discussions. Input from stakeholders across the agricultural spectrum will be vital for upcoming analyses."

KeshavarzPlus Newsroom Commentary

In a recent coordination meeting of the Market Regulation Task Force, Mohammad Mehdi Boroumandi, Deputy Minister of Horticulture at the Ministry of Agriculture Jihad, emphasized moving the country toward specialized mechanization in horticulture. He pointed out the low penetration of agricultural machinery in provinces with extensive orchards, such as Bushehr and Hormozgan, and highlighted the need to introduce modern technologies, diversify machinery, and redirect financial incentives to this domain.

One recent example covered in a KeshavarzPlus exclusive illustrates the kind of innovation Boroumandi envisions: Italian firm ARAG, a leader in precision agriculture, unveiled two innovations at Enovitis in Campo 2025 — a high-pressure (up to 20 bar) orchard sprayer with PWM-enabled nozzle-by-nozzle control, and a collaboration with Landini (Argo Tractors) on ultrasonic row detection for tractor guidance without GPS.

Still, while Boroumandi’s comments reflect a strategic outlook on agricultural modernization, they also reveal informational and operational gaps that are important for agricultural experts, media, and policymakers to address. For instance, had the Deputy Minister reviewed the latest tech at EIMA 2024 in Bologna, Italy, he would have seen how robotics and automation are transforming tasks that demand precision in orchard management.

Strengths of the Deputy Minister’s Remarks

Focusing on a Neglected Yet Critical Topic: Specialized Horticultural Mechanization

Boroumandi’s emphasis on "specialized" rather than general mechanization indicates an awareness of the specific technological needs of horticulture — a sector that differs vastly from field crops and requires custom machinery tailored to plant type, planting density, and climate.

Identifying Regional Disparities in Mechanization

By pointing to provinces like Bushehr and Hormozgan, Boroumandi demonstrates problem-oriented, regional thinking. This kind of micro-level attention is essential for achieving equitable development in the agricultural sector.

Acknowledging the Lack of Equipment Diversity

The Deputy Minister’s candid criticism of the limited models of horticultural machinery available in Iran signals a readiness to review and reform outdated industrial, research, and import policies.

Advocating for Technological Modernization

His call to "open the country’s doors to modern horticultural technologies" reflects a realistic understanding of how innovation and modernization can boost productivity and lower production costs in agriculture.

Weaknesses and Missing Elements

Lack of Specific Data and Indicators

A major weakness of the remarks is the absence of quantitative data. While Boroumandi mentions a low mechanization rate, he provides no actual figures, no metrics for assessment, and no comparison with national or international standards.

No Operational Plan or Timeline

Despite discussing the need for technology introduction and financial support, the Deputy Minister failed to present any step-by-step roadmap, timeline, or staging plan for how these goals will be achieved — or even indicate the current status of such initiatives.

Ambiguity Around Financial Mechanisms

The idea of directing financial incentives toward mechanization is promising, but Boroumandi does not explain where these funds will come from, what the lending conditions are (interest rates, repayment periods, ceilings), or how effectiveness will be monitored.

Overlooking Import and Domestic Production Barriers

While calling for the import of modern machinery, Boroumandi failed to address challenges such as import tariffs, technology transfer, domestic manufacturing, joint ventures, and workforce training — all critical components of a successful mechanization policy.

Silence on Stakeholder Roles

Perhaps most glaring is the omission of key players in the ecosystem: Boroumandi makes no reference to ATMAK (the national association of agricultural equipment producers), farmer cooperatives, the Iranian Horticulturists Union, or the private sector and investors. Effective mechanization cannot be driven by government policy alone — it requires collaboration across sectors, much like past initiatives under Kambez Abbasi’s leadership of the Agricultural Mechanization Center during the 12th and early 13th governments.

While Deputy Minister Boroumandi’s strategic vision is laudable and reflects a growing institutional awareness of the need for horticultural modernization, his remarks lack the technical depth, stakeholder engagement, and implementation roadmap required to move from policy declaration to practical transformation. Without addressing these missing components — including financing structures, stakeholder roles, and technology integration — the ambitious goals of specialized mechanization may remain rhetorical rather than revolutionary.

The team at KeshavarzPlus continues to follow this topic and invites stakeholders, experts, and agricultural entrepreneurs to contribute their insights for a more grounded, action-oriented national conversation on modernizing Iran’s horticulture sector.