اوکسانا لوت کیست؟/ روایتی تحلیلی برای مدیران و فعالان ایرانی بخش کشاورزی

گروه بین الملل تلویزیون اینترنتی کشاورزپلاس:

روابط کشاورزی ایران و روسیه وارد مرحله‌ای حساس و راهبردی شده است؛ مرحله‌ای که در آن، شناخت دقیقِ طرف مقابل نه یک امتیاز، بلکه یک ضرورت حرفه‌ای برای پیشبرد مذاکرات، طراحی همکاری‌های پایدار و ورود هوشمندانه به بازارهای وسیع اوراسیا و حتی اروپا به شمار می‌رود. در این میان، اوکسانا نیکولایونا لوت ـ وزیر جدید کشاورزی روسیه ـ نقشی کلیدی دارد؛ مدیری تکنوکرات، برخاسته از نظام مالی و بانکی روسیه، و اکنون یکی از مهم‌ترین چهره‌های سیاست‌گذاری امنیت غذایی در کرملین.

این گزارش کشاورزپلاس، تحلیلی، تصویری جامع و قابل استفاده برای تصمیم‌گیران بخش دولتی، خصوصی و خصولتی ایران ارائه می‌دهد؛ تصویری از اینکه «خانم لوت کیست»، چه مسیری را طی کرده، چه اهدافی دارد و چگونه می‌توان با درک ذهنیت مدیریتی او، تعاملات ایران و روسیه را در حوزه کشاورزی قدرتمندتر و حرفه‌ای‌تر کرد.

وزیر کشاورزی روسیه، اوکسانا لوت، پاویون   نمایشگاهی    روسیه را در نمایشگاه بین‌المللی مواد غذایی گلفود ۲۰۲۵ در دبی افتتاح کرد. گلفود دبی بزرگترین رویداد صنعتی است که سالانه بیش از ۵۰۰۰ شرکت و تقریباً یکصدهزار بازدیدکننده از سراسر جهان را گرد هم می‌آورد

پیشینه و تحصیلات؛ تکنوکراتی از دل ساختار مالی روسیه

اوکسانا لوت در ۲۵ فوریه ۱۹۷۹ میلادی در مسکو به دنیا آمد و تحصیلات عالی خود را در دانشگاه مالی وابسته به دولت فدراسیون روسیه در رشته «مالی و اعتبار» گذراند؛ رشته‌ای که بعدها شاکله‌ی تمام مسیر حرفه‌ای او شد.

نکته کلیدی برای طرف ایرانی:

لوت یک مدیر «مالی‌محور» است. گفتگو با او بدون ارائه مدل‌های اقتصادی روشن، پیوست مالی، امکان‌سنجی و عدد و رقم چندان اثربخش نخواهد بود.

دهه نخست فعالیت؛ صعود در ساختار بانکی و حکمرانی مالی

ورود او به عرصه حرفه‌ای از بانکداری آغاز شد. سپس 10سال در بانک دولتی VTB ـ یکی از غول‌های بانکی روسیه ـ در مناصب مدیریتی مختلف فعالیت کرد. این سابقه باعث شده لوت به‌خوبی زبان اعداد، سرمایه‌گذاری، ریسک و ساختارهای بسته مالی روسیه را بفهمد.

در روسیه، مدیرانی که از VTB یا ساختارهای مالی وابسته به دولت می‌آیند، معمولاً «واقع‌گرا، سختگیر و ساختارمحور» هستند.

نکته کلیدی برای مدیران ایرانی:

در تعامل با او، «پیشنهادهای قابل اجرا» و «ساختار تأمین مالی روشن» اهمیت بالاتری از ادبیات سیاسی و کلی‌گویی دارد.

 انتقال به بخش کشاورزی؛ پلی میان اقتصاد و امنیت غذایی

از ۲۰۱۰ میلادی، لوت وارد نهادهای مرتبط با سرمایه‌گذاری در کشاورزی شد و کمی بعد به عنوان مدیر در «بانک کشاورزی روسیه (RusAg)» منصوب شد؛ نهادی که مانند «بانک کشاورزی ایران»، اما بسیار قدرتمندتر و سرمایه‌محورتر است.

در سال ۲۰۱۸، او معاون وزیر کشاورزی شد و تا ۲۰۲۱ در سمت «معاون اول وزیر» فعالیت کرد و سرانجام از ۱۴ مه ۲۰۲۴ رسماً وزیر کشاورزی شد.

این مسیر، او را به چهره‌ای تبدیل کرده که هم «زبان اقتصاد» را می‌فهمد و هم «زبان امنیت غذایی و تولید» را.

دیدگاه‌ها و اولویت‌های لوت؛ 3 محور اصلی سیاست‌گذاری

بررسی سخنرانی‌ها، اسناد سیاستی و گفت‌وگوهای او نشان می‌دهد که لوت 3 محور کلیدی را دنبال می‌کند:

 امنیت غذایی مبتنی بر فناوری

او در نخستین سخنرانی رسمی خود در دومای روسیه اعلام کرد که برنامه پشتیانی فناورانه از امنیت غذایی «Technological support for food security» محور اصلی دوره مدیریتش خواهد بود.

این یعنی:

 تمرکز بر فناوری‌های نوین تولید،

 دیجیتالی کردن زنجیره تأمین،

 کاهش وابستگی به واردات،

 و افزایش بهره‌وری.

توسعه صادراتِ کشاورزی با ارزش افزوده

روسیه امروز به‌دنبال صادرات «محصولات فرآوری‌شده» است. لوت بارها تأکید کرده صادرات غلات به‌تنهایی کافی نیست و باید به سمت روغن‌های گیاهی، فرآورده‌های لبنی و گوشت فرآوری‌شده حرکت کرد.

بیمه، ریسک و تأمین مالی هوشمند در کشاورزی

به دلیل پیشینه مالی، لوت نگاه دقیقی به ریسک‌های سرمایه‌گذاری در کشاورزی دارد. او از توسعه مدل‌های «فاینانس صادراتی» و قراردادهای بلندمدت حمایت می‌کند.

پیام این بخش برای ایرانی‌ها:

مذاکره با لوت باید مبتنی بر پروژه‌هایی باشد که:

 پیوست مالی و فناوری دارند،

 نقشه راه افزایش صادرات دوطرفه ارائه می‌کنند،

 و دارای مدلی برای کاهش ریسک هستند.

چالش‌های داخلی روسیه؛ متغیرهای پنهان در تصمیم‌گیری لوت

روسیه با یک بحران پنهان روبه‌رو است: کمبود نیروی کار در کشاورزی. طبق گزارش مسکو تایمز Moscow Times سالانه حدود ۱۵۰ هزار نفر از این بخش خارج می‌شوند.

این موضوع اولویت‌های زیر را در کار خانم لوت تشدید کرده است:

 اتوماسیون،

 مکانیزاسیون،

فناوری‌های صرفه‌جویانه،

همکاری فناورانه با کشورهای شریک.

چرا این موضوع برای ایران مهم است؟

زیرا ایران می‌تواند در حوزه‌هایی مانند:

 ماشین‌آلات،

 نهاده‌های دامی،

 واکسن دامپزشکی،

فناوری آبیاری،

 و بذر و اصلاح نباتات،

 شریک قابل اتکایی برای روسیه باشد.

 اهمیت شناخت ساختار روسیه؛ سرویس‌های نظارتی مهم‌تر از وزارتخانه

در روسیه، «وزارت کشاورزی» تنها بخش تصمیم‌گیر نیست. ارگانی مانند Rosselkhoznadzor (سرویس نظارت دامپزشکی و قرنطینه گیاهی) در عمل تأثیر مستقیم بر تجارت دارد.

نکته بسیار مهم:

در گزارش اخیر دیدار وزیران ایران و روسیه در مسکو، (لینک اینجا) حضور معاون این سرویس پررنگ بوده اما غیبت برخی مدیران کلیدی ایرانی مانند:

رئیس سازمان دامپزشکی کشور،

 رئیس سازمان حفظ نباتات،

 و معاونان فنی این دو حوزه،

کمی غیرمتعارف به نظر می‌رسد.

این امر در آینده می‌تواند به عدم هم‌ترازی کارشناسی و کاهش سرعت تحقق توافقات منجر شود.

چرا شناخت دقیق لوت برای فعالان ایرانی حیاتی است؟

برای مدیران ایرانی در بخش دولتی، خصوصی و خصولتی، این شناخت چند پیام کلیدی دارد:

 لوت یک مدیر «فنی-مالی» است، نه صرفاً سیاسی.

پس مذاکرات باید:

عدد محور،

شفاف،

مبتنی بر پروژه،

و دارای منطق اقتصادی روشن باشد.

او به دنبال همکاری‌هایی است که «قابل اندازه‌گیری» و «تضمین‌شده» باشند.

برنامه‌های مشترک کشاورزی باید بدون ابهام، با زمان‌بندی روشن و نظام ارزیابی دقیق طراحی شوند.

 روسیه به‌شدت در مسیر استانداردهای صادراتی اروپا حرکت می‌کند. پس همکاری با لوت فرصتی است برای اینکه ایران نیز استانداردسازی خود را ارتقا دهد و عملاً تمرین صادرات به بازار اروپا  را از کانال روسیه انجام دهد.

نگاه او به ایران مثبت و مبتنی بر شراکت پایدار است.

در ۹ ماه نخست امسال تجارت کشاورزی دو کشور ۲۰ درصد افزایش یافته و لوت ایران را «شریک مهم و اصلی» معرفی کرده است.

چگونه از این فرصت استفاده کنیم؟

اوکسانا لوت، وزیری تکنوکرات، عمل‌گرا و آینده‌محور است. شناخت رویکردها و مدل‌های مدیریتی او می‌تواند:

 کیفیت مذاکرات ایران با روسیه را ارتقا دهد،

 راه را برای توافقات بلندمدت باز کند،

 فضای جدیدی برای صادرات و سرمایه‌گذاری مشترک ایجاد کند،

 و ایران را در مسیر رقابت با استانداردهای جهانی پیش ببرد.

پیشنهادهای عملی برای طرف ایرانی:

 تدوین «نقشه راه مشترک» با پیوست مالی و فناوری؛ طراحی پروژه‌های پایلوت در حوزه بذر، دامپزشکی و مکانیزاسیون؛ تشکیل کارگروه مشترک با سرویس فدرال نظارت بر دامپزشکی و گیاه‌پزشکی روسیه Rosselkhoznadzor برای مدیریت ریسک؛ اعزام تیم‌های تخصصی با حضور و  استفاده از همکاری با روسیه برای ارتقای استانداردهای صادراتی به اروپا.