چالش‌های تامین‌کنندگان غذا در شرایط اضطراری

جلسه کمیسیون کشاورزی اتاق بازرگانی تهران به‌صورت مشترک با کمیسیون کشاورزی، آب و منابع طبیعی مجلس شورای اسلامی به منظور تعامل و هم‌فکری در خصوص شرایط پیش آمده و وضعیت تامین کالاهای اساسی برگزار شد، در این نشست دبیرکل و اعضای هیات نمایندگان اتاق تهران، چند تن از نمایندگان مجلس شورای اسلامی، معاون توسعه بازرگانی وزارت جهاد کشاورزی و نمایندگانی از تشکل‌های بخش خصوصی در حوزه کشاورزی و تامین نهاده‌ها حضور داشتند که به ارائه چالش‌ها و موانع کسب‌وکارشان پرداختند.

در ابتدای این نشست هومن حاجی‌پور، قائم‌مقام دبیر شورای گفت‌وگوی دولت و بخش خصوصی استان تهران به بیان برخی از مشکلات فعالان اقتصادی پرداخت و در خصوص موضوع برگزاری این جلسه گفت که بخش خصوصی طی جنگ 12 روزه حضور پررنگی در تامین کالاهای اساسی داشته و قرار است فعالان اقتصادی در این نشست مشکلات خود در این شرایط را بیان کنند تا در صورت رخ دادن مجدد شرایط پیش آمده، آمادگی بیشتری برای تامین کالاها با حل مشکلات وجود داشته باشد.

عطاالله اشرفی اصفهانی، رئیس کمیسیون کشاورزی و صنایع تبدیلی اتاق تهران، نیز طی سخنانی به حضور بخش خصوصی در کنار دولت برای تامین کالاهای اساسی در طول جنگ 12روزه اشاره کرد و گفت: در وضعیتی که پیش آمد تولیدکنندگان و بازرگانان فعال در حوزه صنعت غذایی کشور به صورت تمام و کمال در کنار دولت بودند، اما متاسفانه مشکلات پیش روی فعالان اقتصادی همچنان پا برجا بوده و هست.

او افزود: یک مشکل مهم در این دوره اخلال در سامانه‌ها از جمله سامانه ترخیص کالا بود که جهاد کشاورزی نیز در این خصوص پاسخگو نبود، البته امیدواریم با بررسی تجربه‌ای که در 12روز جنگ  برای تامین کالاهای اساسی داشتیم، مشکلات تا حدی برطرف شود تا در صورت بروز احتمالی مجدد شرایط جنگی، بتوان بازار تامین و عرضه کالاهای اساسی را به درستی مدیریت کرد.

لزوم وجود شفافیت در وزارت جهاد کشاورزی

داود رنگی، از اعضای کمیسیون کشاورزی و هیات نمایندگان اتاق تهران، مهم‌ترین مشکلات این حوزه را در حمل‌ونقل، تعطیلی دستگاه‌های دولتی و قطعی اینترنت عنوان کرد اما موضوعی که به زعم او، این مشکلات را تشدید می‌کرد سیاست‌های وزارت جهاد کشاورزی بود.

او گفت: یکی از مشکلاتی که از قبل وجود داشت و در این دوره نیز راه‌حلی برای آن اندیشیده نشد این است که کالا وارد گمرک می‌شود اما به به دلیل مسائل ارزی ترخیص نمی‌شود. مشکلاتی از این دست و مسائل مربوط به تمدید زمان ثبت‌سفارش، کد ساتا و ... را خود دولت به وجود آورده‌  به سادگی قابل حل است. وزارت جهاد کشاورزی هم باید شفافیت اطلاعات را در اولویت قرار دهد.

فرهاد آگاهی، دیگر عضو هیات نمایندگان اتاق تهران، به موضوع عدم تامین ارز به موقع برای واردکنندگان اشاره کرد و گفت که باید در این خصوص شفاف‌سازی صورت بگیرد تا بازرگان بتواند برای ادامه فعالیت خود برنامه‌ریزی کند.

او ادامه داد: شرایط بازار از نظر گوشت وارداتی اصلا مناسب نیست و ذخایر استراتژیک کم است، چرا که واردات از مبدا برزیل صفر بوده است. از سوی دیگر ثبت سفارش گوشت یک فرآیند زمان‌‌بر است که با سیاست زمان سه ماهه واردات ممکن نیست.

دو پیشنهاد برای تنظیم بازار

علی تقوی‌فر، عضو هیات نمایندگان اتاق تهران، نیز در سخنانی با انتقاد از عملکرد دستگاه‌های دولتی در دوره جنگ 12 روزه گفت: کشور ما زمان زیادی است که در بحران قرار دارد و مشکلات فقط منحصر به دوره جنگ نمی‌شود. کشور در تمام دستگاه‌های خدماتی و اجرایی خود در شرایط بحران به مدیریت درست نیاز دارد.

این فعال اقتصادی در ادامه به معاون وزیر جهادکشاورزی و نمایندگان مجلس پیشنهاد کرد که امکان واردات کالا بدون انتقال ارز فراهم شود و در اموری که امکان واگذاری به بخش خصوصی با حفظ حاکمیت دولتی وجود دارد، واگذاری‌ها انجام گیرد، چرا که اجرایی شدن این دو پیشنهاد موجب می‌شود که عرضه کالای باکیفیت در بازار افزایش و قیمت‌‌‌ها کاهش یابد.

صف ترخیص کالا و دپوی کالا در گمرک

حمیدرضا اسکندری، عضو هیات مدیره انجمن صنفی کارفرمایی تامین و بسته‌بندی آجیل، خشکبار و ادویه ایران نیز که در نشست مشترک کمیسیون‌های کشاورزی اتاق تهران و مجلس شورای اسلامی حضور داشت با تاکید بر اینکه بخش خصوصی در 12 روز جنگ سنگ تمام گذاشت، عنوان کرد که از هم‌اکنون باید با حل مشکلات جاری به فکر آینده بود.

به گزارش روابط عمومی اتاق تهران، اسکندری افزود: مشکلات ارزی موجب شده است که نتوانیم پاسخگوی تامین‌‌کنندگان خارجی خود باشیم و در برخی از موارد با گذشت بیش از 8 ماه نمی‌توانیم پول آنها را پرداخت کنیم، که تمام این مشکلات ناشی از خودتحریمی است. برای اینکه بازرگان و فعالان اقتصادی بتوانند به فعالیت خود ادامه دهند باید بتوانند برنامه‌ریزی کنند، حتی اگر ارزی وجود ندارد یا تخصیص داده نمی‌شود، باید شفاف اعلام شود.

داود لپه‌چی، رئیس انجمن حبوبات ایران، نیز به مشکل طولانی بودن صف تخصیص ارز در بانک مرکزی اشاره کرد و گفت: اینکه چندین ماه در صف تخصیص ارز بانک مرکزی قرار بگیریم شاید مشکل وزارت جهاد کشاورزی نباشد اما وقتی این فرایند کند است و بانک مرکزی پاسخگو نیست مشکل خود را به کجا ببریم و به که بگوییم؟ با وجود مشکلات مالی و ارزی سفارشات قبلی ما به موقع نمی‌رسد و پاسخی هم برای تامین‌کننده خارجی خود نداریم، از سوی دیگر نیز در ثبت سفارش جدید با مسئله کاهش سهیمه مواجه می‌شویم.

ضرورت تدوین برنامه جایگزین در شرایط جنگی

در ادامه کاوه زرگران، رئیس کمیسیون تسهیل و توسعه تجارت اتاق تهران با جمع‌بندی موضوعات مطرح شده توسط فعالان اقتصادی گفت: در این 12 روز بخش خصوصی پرقدرت در کنار دولت بود و اگرچه کارها به کندی انجام می‌گرفت اما وزارت جهاد کشاورزی نیز پای کار بود و به فعالان اقتصادی کمک می‌کرد.

او سپس با اشاره به غافلگیری در روزهای ابتدایی جنگ، وجود یک برنامه و طرح جایگزین برای شرایط جنگی را ضروری دانست و افزود: وزارت جهاد کشاورزی برای برنامه خود را برای بروز شرایط احتمالی جنگ را تدوین کند، به طور مثال باید در خصوص تمرکز انبارها، تایید چندسطحی و مشکل سامانه‌های دولت چاره‌اندیشی شود.

ثبت‌سفارش یک ماهه بدون تمدید است

در ادامه این نشست معاون توسعه بازرگانی وزارت جهاد کشاورزی، سخنان خود را این‌گونه آغاز کرد که در طول 12 روز جنگ تحمیلی وزارت جهاد کشاورزی و معاونت توسعه بازرگانی این وزارتخانه به صورت تمام‌وقت تلاش کرده تا بازار کمبودی نداشته باشد، توزیع کالا در شهرهای مسافری به درستی انجام گیرد و به فعالان اقتصادی نیز پاسخ درست و شفاف داده شود.

به گزارش روابط عمومی اتاق تهران، شهرزاد مشیری توضیح داد: برای اینکه کالاها به درستی توزیع شود و مردم با مشکل مواجه نشوند، گزارش میزان جا‌به‌جایی مسافران به شهرهای پرتردد را از وزارتخانه‌های مرتبط دریافت کردیم و با کمک بخش خصوصی توانستیم بازار را در نقاط پرجمعیت متعادل کنیم.

او با اشاره به مشکلاتی که توسط فعالان اقتصادی مطرح شد گفت: من در حوزه فعالیت و اختیارات معاونت توسعه بازرگانی وزارت جهاد کشاورزی می‌توانم پاسخگو باشم، بنابراین درباره اختیارات بانک مرکزی و دیگر دستگاه‌های دولتی نمی‌توانم اظهارنظری داشته باشم. اما در خصوص موضوعاتی که به این معاونت مربوط می‌شود می‌توانیم بگویم که تمام تلاشم را می‌کنم که مشکلاتی مانند کد ساتا برطرف شود.

او در خصوص کاهش سهمیه نیز گفت: همه می‌دانیم که روند تخصیص سهمیه براساس امتیاز کارت بازرگانی، میزان فعالیت بازرگان در 60 ماهه گذشته و شرایط دیگر رقبا در هر حوزه سهمیه تعیین می‌شود. در معاونت توسعه بازرگانی بودجه برای تخصیص ارز به واردات کالا وجود دارد که براساس آن در سامانه بخشنامه و اطلاعیه منتشر می‌شود، بنابراین معاونت خارج از ظرفیتی که تعیین شده، نمی‌تواند ثبت سفارش انجام دهد.

برخی از فعالان اقتصادی نسبت به ثبت نظر دستگاه از سوی معاونت توسعه بازرگانی وزارت جهاد کشاورزی انتقاداتی داشتند که مشیری اعلام کرد تا پایان دی 1403 نظر دستگاه ثبت شده است. به گفته او ثبت سفارش یک ماهه بدون تمدید است.

معضل انحصار بانکی برای کارخانه‌های آردسازی

جعفر ایزدیار، دبیرکل کانون آردسازان، با اشاره به مشکلی که برای بانک سپه در طول جنگ 12 روزه پیش آمد گفت: با توقف عملیات بانکی و هک چند بانک از جمله بانک سپه، عملا اقدامات مالی کارخانه‌های آرد متوقف شد. به‌رغم اینکه با شروع جنگ 380 کارخانه آرد با تمام نیرو و بدون تعطیلی به فعالیت خود ادامه دادند اما به دلیل اینکه به حساب بانک سپه دسترسی نداشتند مجبور شدند که بدون دریافت پول به نانوایی‌ها آرد بدهند. اگر چه بازرگانی دولتی نیز بدون دریافت پول گندم به کارخانه‌ها می‌داد اما هزینه کارخانه‌های آرد فقط مختص به خرید گندم نیست، بنابراین این موضوع به مشکلی برای آنها تبدیل شده بود.

او در ادامه عنوان کرد که کانون آردسازان از گذشته بارها نسبت به اختصاص همه حساب‌ها از طریق یک بانک هشدار داده و راهکار حل این مشکل را نیز مطرح کرد اما به آن توجهی نشد. در این خصوص معاون توسعه بازرگانی وزارت جهاد کشاورزی از ایزدیار خواست تا طی یک نامه این موضوع را مطرح کند تا وزارت جهاد کشاورزی مشکل را حل کند.

اعلام آمادگی اتاق تهران برای تسهیل ارتباط بخش خصوصی با دولت

فریدون وردی‌نژاد، دبیرکل اتاق بازرگانی تهران، با اشاره به حضور دولت و بخش خصوصی در کنار یکدیگر برای گذر از دوره جنگ 12 روزه گفت: در این دوره یکی از بهترین تجربه‌های هماهنگی بین بخش خصوصی و دولتی به وجود آمد. اتاق بازرگانی تهران نیز در این دوره فعال بود و جلسات متعددی توسط هیات رئیسه و کمیسیون‌ها برای بررسی و حل مشکلات برگزار شد. پیشنهاداتی نیز از سوی اتاق تهران برای ارائه تسهیلات از سوی دولت به بخش خصوصی مطرح شد که حاصل آن یک پیشنهاد 42بندی بود که به دولت ارائه شد. به نظر می‌رسد دولت نیز با بررسی این پیشنهادات با عمده بندهای آن موافقت کرده است که در صورت تصویب و ابلاغ آن، می‌تواند بسیاری از مشکلاتی که در این جلسه مطرح شد را حل کند.

او هم‌چنین پیشنهاد کرد که این جلسات ادامه پیدا کند، چرا که با حمایت مجلس شورای اسلامی و همراهی قوه قضاییه می‌توان مشکلات را برطرف کرد، ضمن اینکه باید یک برنامه جایگزین در شرایط جنگی نیز وجود داشته باشد.

دبیرکل اتاق تهران در پایان عنوان کرد: فعالان اقتصادی به اتاق بازرگانی تهران به عنوان در دوم دستگاه و وزراتخانه‌ها نگاه کنند و برای حل مشکلات خود به آن مراجعه کنند. اتاق تهران آمادگی دارد همکاری و ارتباط فعالان اقتصادی را با سازمان‌ها تسهیل کند.

اتاق بازرگانی مرجع تسهیل مشکل فعالان اقتصادی است

پیمان فلسفی، نایب‌رئیس کمیسیون کشاورزی، آب و منابع طبیعی مجلس شورای اسلامی با تاکید بر ادامه‌دار شدن این جلسات عنوان کرد که طرح این‌گونه مشکلات از سوی فعالان اقتصادی می‌تواند فشار و تقاضا برای مراجعه حضوری به دستگاه‌های دولتی را کم کند. او با اشاره به نقش اتاق بازرگانی عنوان کرد: به اعتقاد من هیچ مجموعه‌ای مثل اتاق بازرگانی نمی‌تواند به فعالان اقتصادی مشاوره دهد و مسیر حل مشکلات را تسهیل کند.

این نمایند مجلس از فعالان اقتصادی خواست که اگر قانون یا مشکلی وجود دارد که برای حل آن نیاز است مجلس وارد شود، آن را مطرح کنند. او گفت: این جلسات بین اتاق و دستگاه‌های دولتی از جمله با معاونت‌های وزارت جهاد کشاورزی باید ادامه داشته باشد، چرا که می‌توان از مسیر این جلسات به سمت مقررات‌زدایی و رفع مقررات دست‌وپاگیر پیش رفت.

محمد سراج، دیگر نماینده مجلس نیز برگزاری این جلسات را ضروری دانست و عنوان کرد که باید تجربه جنگ 12روزه را برای روزهای پیش رو در نظر بگیریم، برای آن برنامه‌ریزی کنیم.