واگذاری پرچالش، اما شجاعانه؛ سازمان دامپزشکی از رانت تا شفافیت

اتاق خبر تلویزیون اینترنتی کشاورزپلاس: سازمان دامپزشکی کشور با تصمیمی بحث‌برانگیز، مسئولیت اعزام ناظرین بهداشتی برای گوشت قرمز وارداتی را به انجمن صنعت بسته‌بندی گوشت و مواد پروتئینی کشور واگذار کرد؛ اقدامی که به گفته مسئولان با هدف ارتقای کیفیت، افزایش شفافیت و کارآمدی زنجیره تأمین انجام شده، اما در فضای مجازی با واکنش‌های تند و حتی اتهام «رانت» همراه بوده است.

انتشار خبر واگذاری اجرای فرآیند اعزام ناظرین بهداشتی به انجمن صنفی بسته‌بندی گوشت و مواد پروتئینی کشور، موجی از واکنش‌ها در میان دامپزشکان و فعالان حوزه گوشت در فضای مجازی ایجاد کرده است.

برخی کاربران که هر کدام ترجیح داده اند با نام مستعار هم موضع خود را منتشر کنند، این برنامه را «غیرفنی و ناکارآمد» توصیف کرده و آن را با وجود تجربه تازه مصداق آشکار رانت دانسته‌اند! یکی از کامنت‌ها که احتمالا از کارکنان سازمان دامپزشکی کشور هم بوده با لحنی انتقادی نوشته است: «چطور سازمان می‌تواند با افتخار این خفت را رسانه‌ای کند؟ آدم عارش می‌آید بگوید کارمند این سازمان است.» گروهی دیگر نیز باز بدون ذکر نام، برتضاد منافع انگشت گذاشته و پرسیده‌اند: «مگر می‌شود یک انجمن صنفی که خود ذی‌نفع است این کار را انجام دهد؟»

در این میان، برخی انتقادها رنگ و بوی طعنه داشته است. یک کاربر نوشته: «احتمالاً با این انجمن مشکلات راحت‌تر حل می‌شود و کارها سریع‌تر پیش می‌رود؛ سازمان کیلو چنده؟»

اما تندترین نقدها نه متوجه این انجمن صنفی فعال در صنعت گوشت کشور، بلکه متوجه خود بدنه سازمان دامپزشکی کشور است. یکی از کاربران ایرانی مقیم فرانسه یا وارد شده با وی. پی. ان این کشور به اینترنت با لحنی کنایه‌آمیز یادآور شده است: کارمندان بخش دولتی عمدتاً زمان خبرهای مرتبط با «اعزام به خارج، دلار مأموریت و سفرهای کاری» فعال می‌شوند و با شور و حرارت نظر می‌دهند، اما وقتی پای مباحث علمی مانند بیماری‌های دامی، واکسن یا بهداشت مواد غذایی وسط است، سکوت می‌کنند. او نوشته: «برای این دوستان prion و brucella انگار اسم دو خواننده رپ است، اما وقتی بحث سفر و دلار باشد، دامپزشکی نوین را هم می‌خواهند از نو تعریف کنند!»

این زاویه دید نشان می‌دهد که حتی در ساختار پیشین نیز امکان بروز رانت و منافع شخصی وجود داشت و انحصار در بدنه سازمان دامپزشکی کشور خود می‌توانست چالشی جدی باشد. به همین دلیل، واگذاری این مسئولیت به انجمن صنفی، اگر با نظارت عالیه سازمان همراه شود، می‌تواند راهی برای کاستن از انحصار، افزایش پاسخگویی و بهبود کیفیت نظارت باشد.

در مجموع به زعم کارشناسان اتاق خبر کشاورزپلاس، هر چند نقدها به این تصمیم بعضاً تند بوده است، اما نمی‌توان جسارت سازمان دامپزشکی کشور در واگذاری یک مسئولیت سنتاً درون‌سازمانی به بخش صنفی مربوطه را نادیده گرفت. اگر این اقدام با نظارت دقیق و شفاف همراه شود، می‌تواند گامی مثبت به سوی چابکی، کارآمدی و حکمرانی مشارکتی در حوزه دامپزشکی نیز باشد. مهم آن است که این واگذاری به‌جای انتقال رانت، به فرصتی برای ارتقای سلامت عمومی و اعتماد مصرف‌کنندگان تبدیل شود. 

کشاورزپلاس به عنوان چشم ناظر افکار عمومی نتایج و پیامدهای این تصمیم را طی روزها یا هفته‌های آتی بررسی خواهد کرد.