وقتی سازمان‌ها جوانه می‌زنند؛ روایت سرمایه انسانی از دل برندهای جهانی کشاورزی

زهرا بلندنظر – کارشناس ارشد منابع انسانی

در تجربه‌های حرفه‌ای‌ام، همیشه یک واقعیت تکرار می‌شود:
سازمان‌ها نه با دستاوردهای فنی، بلکه با کیفیت انسان‌هایی که آن دستاوردها را ممکن می‌کنند، رشد می‌کنند. اگر مهندس مزرعه بداند چگونه خاک را بخواند، مدیر منابع انسانی باید بلد باشد «روح سازمان» را بخواند؛ همان جایی که انگیزه، امنیت روانی، یادگیری و حس تعلق جوانه می‌زند.

یکی از درس‌هایی که از بررسی کارنامه برخی برندهای جهانی صنایع غذایی گرفته‌ام این است که توسعه انسانی، پروژه‌  لوکس یا تزئینی نیست؛ یک ضرورت استراتژیک است.
نمونه روشن آن، شرکت دَنون    Danone است که پس از اجرای برنامه «One Learning a Day»، نرخ درگیری کارکنانش ۲۳ درصد افزایش یافت و در بحران کرونا توانست زنجیره تأمین خود را بدون توقف ادامه دهد. یا شرکت ماشین آلات کشاورزی «جان دیِر» -    John Deere - که با اجرای مسیرهای شغلی شفاف و دوره‌های تخصصی مهارت‌های آینده، توانست در 3 سال متوالی بیش از ۹۰ درصد نگهداشت نیروهای کلیدی را حفظ کند؛ آن هم در صنعتی که رقابت برای جذب نیروهای متخصص شدید است.

این مثال‌ها به من یاد داده‌اند که سازمان مانند یک زمین زراعی است:
اگر فقط به خروجی نگاه کنیم، خاک به‌تدریج فقیر می‌شود.
اما اگر در «حیات نامرئی زیر خاک»—یعنی فرهنگ، رهبری و رشد افراد — سرمایه‌گذاری کنیم، محصول خود، ما را شگفت‌زده خواهد کرد.

امروزه آمارها نیز همین را می‌گویند. مطالعه سال 2024 موسسه Deloitte نشان می‌دهد سازمان‌هایی که برنامه‌های یادگیری ساختارمند دارند، ۱۷ درصد عملکرد نوآورانه‌تر و ۲۹ درصد سرعت بالاتر در سازگاری با تغییرات دارند. این ارقام در صنایع غذایی و ماشین‌آلات کشاورزی که با نوسانات قیمت، محدودیت منابع و جهش فناوری مواجه‌اند، اهمیت دوچندان دارد.

در مجموعه‌ای که سابقاً همکاری داشتم، یک تکنسین جوان واحد خدمات پس از فروش، در برنامه جانشین‌پروری به‌تدریج تبدیل به سرپرست تعمیرات شد. او بعدها برایمان تعریف کرد که «بزرگ‌ترین انگیزه‌اش نه حقوق، نه مزایا، بلکه این بوده که کسی توانایی‌اش را دیده است». همین روایت کوچک، نشان می‌دهد احترام و توجه، همان آبیاری نامرئی سازمان است؛ چیزی که بهره‌وری را چند برابر می‌کند.

از منظر من، نگهداشت کارکنان در دنیای امروز نه با ساختارهای پیچیده که با 3 ستون ساده اما حیاتی بنا می‌شود:
۱. پیش‌بینی آینده شغلی افراد؛ نه‌فقط وظایف فردا، بلکه نقش‌های 5 سال بعد.
۲. آموزش کاربردی و هدفمند؛ شبیه برنامه‌های نستله    Nestlé که از سطح اپراتور تا مدیر، پکیج‌های توسعه فردی تعریف کرده است.
۳. فرهنگ مشارکتی؛ جایی که صدای کارکنان شنیده می‌شود و ایده‌های کوچک، تحول‌های بزرگ می‌سازند.

اگر امروز برندهای بزرگ جهانی در برابر بحران‌ها انعطاف‌پذیرترند، دلیلش این است که باور دارند ماشین‌ها، دارایی‌اند؛ اما انسان‌ها، ضامن آینده‌اند.
این همان نکته‌ای است که آقای احد پورکرمی نیز در یادداشت خود در کشاورزپلاس (لینک اینجا)  به زیبایی به آن اشاره کرده‌اند: «هیچ بذری بدون خاک غنی رشد نمی‌کند.»

به باور من نیز، سازمانی که در انسان‌ها سرمایه‌گذاری می‌کند، هرگز فصل بی‌محصول تجربه نخواهد کرد.
زیرا آینده را کسانی می‌سازند که «دیده شده‌اند، شنیده شده‌اند و فرصت رشد یافته‌اند».

مطلب مرتبط :
نیروی انسانی؛ قلب تپنده هر سازمان، فراتر از ماشین‌آلات و سرمایه - لینک اینجا