در دریاچه های داخلی ایالت میشیگان آمریکا
ماهی‌های پیر و جوان، کوچک‌تر شده‌اند!
تلویزیون اینترنتی کشاورزپلاس: یک پژوهش جدید به رهبری دانشگاه میشیگان نشان می‌دهد که تغییرات اقلیمی باعث تغییر اندازه ماهی‌ها در دریاچه‌های داخلی این ایالت شده است. داده‌هایی که از بازه زمانی ۷۵ سال و نزدیک به ۱۵۰۰ دریاچه گردآوری شده‌اند نشان می‌دهند که در چندین گونه، ماهی‌های سال ۲۰۲۰ (اعم از جوان و بالغ) به‌طور قابل توجهی کوچک‌تر از میانگین اندازه آنها در سال ۱۹۴۵ بوده‌اند.
پیتر فلات (Peter Flood)، پژوهشگر پسادکترا در دانشکده محیط‌زیست و پایداری دانشگاه میشیگان و نویسنده اصلی این مطالعه که در مجله Global Change Biology منتشر شده، می‌گوید:
«تغییرات اقلیمی اندازه موجودات زنده در سراسر جهان را تغییر می‌دهد، از جمله ماهی‌های دریاچه‌های میشیگان. بیشتر این تغییرات، کاهش اندازه در طول زمان است.»
این مطالعه از داده‌های یک پروژه علمی مردمی بهره گرفته که دهه‌ها کارت‌های مشاهده ماهی‌ها را در ۱۴۹۷ دریاچه داخلی میشیگان دیجیتالی کرده است. این کار به فلات و همکارانش اجازه داد تا اندازه ۱۳ گونه‌ی مختلف را، در گروه‌های سنی گوناگون، در طول زمان بررسی کنند.
از میان ۱۲۵ ترکیب گونه و سن، اندازه‌ی ۵۸ مورد تغییر کرده بود — و در میان آنها، ۴۶ مورد کوچک‌تر شده بودند.
فلات توضیح می‌دهد:
«بیشترین کاهش طول در ماهی‌های بسیار جوان و بسیار پیر دیده شد. هر دو گروه نقش مهمی در حفظ پویایی جمعیت ماهی‌ها و عملکرد اکوسیستم دارند.»
او می‌افزاید که بسیاری از شکارچیان این ماهی‌ها دارای محدودیت فکی هستند؛ یعنی تنها می‌توانند طعمه‌هایی را بخورند که در دهانشان جا می‌شود. بنابراین وقتی ماهی‌های جوان‌تر کوچک‌تر می‌شوند، به راحتی شکار می‌شوند و این می‌تواند جمعیت نسل فعلی و نسل‌های آینده را محدود کند.
از سوی دیگر، هرچند ماهی‌های مسن‌تر تأثیر مستقیمی بر پویایی جمعیت ندارند، اما نقش‌های مهمی در سلامت جامعه زیستی خود ایفا می‌کنند.
فلات می‌گوید:
«ما معمولاً درباره فرهنگ در ماهی‌ها فکر نمی‌کنیم، اما آنها اجتماعی‌تر از چیزی هستند که تصور می‌کنیم. تا حدی از هم یاد می‌گیرند. و این ماهی‌های پیر، تأثیر چشمگیری در حفظ سلامت اکوسیستم دارند.»
این تغییرات در اندازه ماهی‌ها نه تنها پیامدهای بوم‌شناختی دارند، بلکه برای کسانی که ماهیگیری می‌کنند یا ذخایر شیلات را مدیریت می‌کنند نیز اهمیت دارد. اداره منابع طبیعی ایالت (DNR) محدودیت‌هایی برای اندازه و تعداد ماهی‌های قابل صید تعیین می‌کند تا جمعیت‌ها پایدار بمانند.
با توجه به اینکه تغییرات اقلیمی ویژگی‌های اصلی جمعیت‌ها را دستخوش تغییر کرده، شناخت ماهیت این روندها می‌تواند به مدیران در تصمیم‌گیری آینده کمک کند.
فلات می‌گوید:
«مطالعه ما نشان می‌دهد که واکنش اندازه در گروه‌های سنی مختلف یکسان نیست، و این یافته می‌تواند ابزاری برای مدیران منابع باشد تا بتوانند اثرات تغییرات اقلیمی را بهتر مدیریت کنند.»
اما سن ماهی‌ها چگونه تعیین می‌شود؟ پاسخ در پولک‌های آن‌هاست. همانند حلقه‌های درخت، پولک‌های ماهی نیز با رشد آنها حلقه‌هایی تشکیل می‌دهند که از روی آنها می‌توان سن را تخمین زد.
داده‌های این تحقیق در همکاری بین دانشگاه و اداره منابع طبیعی میشیگان جمع‌آوری شده‌اند. امروز این همکاری با نام «مؤسسه تحقیقات شیلات» (Institute for Fisheries Research) ادامه دارد.
پلتفرم آنلاین «Zooniverse» نیز با دعوت از داوطلبان در سراسر جهان، در دیجیتالی‌کردن این داده‌های تاریخی مشارکت کرده تا پژوهشگران بتوانند روندهای پنهان در میان حجم انبوه داده‌ها را آشکار کنند.
کِرِن آلوفس (Karen Alofs)، استاد دانشگاه و نویسنده ارشد این مطالعه، می‌گوید هدف گسترده‌تر این پروژه استخراج یافته‌های جدید از داده‌های تاریخی و معاصر است.
او و تیمش پیش‌تر نشان داده‌اند که ماهی قلاب‌ماهی بزرگ‌دهان (Largemouth Bass) — که به آب‌های گرم‌تر سازگار است — در پی گرم‌تر شدن دریاچه‌های میشیگان، فراوان‌تر شده است.
آنها همچنین دریافتند که رویدادهای مرگ‌ومیر گسترده ماهیان در این دریاچه‌ها، که معمولاً هنگام ذوب یخ در بهار رخ می‌داد، اکنون دیرتر و به‌علت کاهش یخ در سطح دریاچه اتفاق می‌افتد.
آلوفس می‌گوید:
«هر یک از این تغییرات — چه در اندازه، چه در فراوانی یا در مرگ‌ومیر — پیامدهای مهمی برای این اکوسیستم‌ها دارند.»
اداره منابع طبیعی همچنان به گردآوری داده‌های ماهی‌ها ادامه می‌دهد، بنابراین پژوهشگرانی مانند آلوفس و فلات می‌توانند روندها را در آینده نیز دنبال کنند.
افزون بر آن، داده‌های موجود فرصت طرح پرسش‌های جدیدی را فراهم می‌کند — از جمله اینکه دقیقاً کدام متغیرهای اقلیمی باعث تغییر اندازه در گونه‌های مختلف می‌شوند.
فلات می‌گوید:
«هنوز کارهای زیادی می‌توان با این مجموعه‌داده انجام داد. در جهان مجموعه‌هایی به این گستردگی و با مشارکت مردمی بسیار کم است.»
تیم تحقیقاتی همچنین در حال افزودن نمونه‌های ماهی از موزه جانورشناسی دانشگاه میشیگان به پژوهش خود است. بخش ماهی‌شناسی این موزه حدود ۳٫۵ میلیون نمونه از سراسر جهان دارد که به پژوهشگران اجازه می‌دهد نگاهی عمیق‌تر به گذشته بیندازند و گونه‌های بومی بیشتری از میشیگان را که کمتر مورد مطالعه بوده‌اند بررسی کنند.
در این پژوهش، «کیتلین کینگ» زیست‌شناس شیلات، و «کوین وِرلی» مدیر ایستگاه تحقیقاتی از DNR نیز همکاری داشته‌اند.
همچنین، «کِیتلین شیلر» پژوهشگر دوره کارشناسی و «اندرو رانیون» مدیر آزمایشگاه زیست‌شناسی آبزیان» از اعضای دانشگاه میشیگان در این پروژه بوده‌اند.
منبع:
Peter J. Flood et al., Long‐Term and Regional‐Scale Data Reveal Divergent Trends of Different Climate Variables on Fish Body Size Over 75 Years, Global Change Biology (2025).
DOI: 10.1111/gcb.70584
ارائه شده توسط دانشگاه میشیگان.
دیدگاه تان را بنویسید