وقتی یک نقد دلسوزانه، مکمل گفتگوی کشاورزپلاس شد:

از نگاه بصری تا نقد دلسوزانه؛ هارمونی یک گفتگو در کشاورزپلاس با یک تحلیل نقادانه

عباس سمیعی: پوسترهای دولتی را نمی‌توان با آثار طراحان بزرگ مثل مصطفی ممیز یا قباد شیوا مقایسه کرد

پس از انتشار گفت‌وگوی تحلیلی کشاورزپلاس با خانم سمیه نورمحمدی طراح و گرافیست درباره پوستر «هفته دولت»، واکنش‌های متعددی از سوی مخاطبان و کارشناسان دریافت کردیم. یکی از این واکنش‌ها، دریافت کامنتی ارزشمند از عباس سمیعی ـ سرپرست روابط عمومی سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری کشور ـ بود که با نگاهی دلسوزانه و واقع‌بینانه به پیچیدگی‌های طراحی پوسترهای دولتی، بر بحث ما افزوده است. مطالعه‌ این گفت‌وگوی تحلیلی در لینک ارائه شده و سپس نقد عباس سمیعی در همین صفحه، فرصتی است برای تأملی دوباره بر نقش هنر، محدودیت‌های سازمانی و ارزش خلاقیت حتی در طراحی آثار رسمی.

 

0fe8c9b8-7c63-4764-8027-01baf2aa6128

 

علیرضا صفاخو - مدیر تلویزیون اینترنتی کشاورزپلاس: از دیشب تا همین لحظه، در کنار چند تماس تلفنی دلگرم‌کننده، بابت مصاحبه کشاورزپلاس با یک طراح و گرافیست به مناسبت رونمایی از پوستر وزارت جهادکشاورزی برای هفته دولت، متن مکتوب زیر از جانب دوست خوب و همکار گرامی‌ام مهندس عباس سمیعی ـ در موضع شخصی و نه مسئولیت سرپرستی روابط عمومی سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری کشور ـ خستگی را از تن من و همکارانم زدود.

توجه مسئولانه او، و اینکه از کنار یک موضوع به سادگی عبور نکرده، برای من فعال رسانه ای ارزشی بی‌همتا دارد؛ حتی اگر در دل سخنش، نقدی تند و تیز هم نهفته باشد. چرا که ارزش واقعی در همین است: شنیدن، واکنش نشان دادن و بی‌تفاوت نماندن. نکات او درباره تفاوت‌های طراحی پوسترهای دولتی با دیگر گونه‌های هنری، به‌ویژه در فضای چندلایه و پرمحدودیت دستگاه‌های اجرایی، بسیار آموزنده و قابل درک است.

این نگاه او نشان داد که تحلیل ما در کشاورزپلاس درباره پوستر «هفته دولت» نه پایان راه، بلکه آغاز گفت‌وگویی عمیق‌تر است.

به همین دلیل، خالی از لطف ندیدم این نقد منطقی و قابل درک را در کنار گفت‌وگوی تحلیلی خانم نورمحمدی منتشر کنم؛ تا هر مخاطبی که آن گفت‌وگو را می‌خواند، به این تحلیل نیز بیندیشد و در ملاحظات خود منظور دارد. چنین هم‌افزایی میان نگاه رسانه‌ای و نگاه درون‌سازمانی است که می‌تواند به ارتقای سواد بصری، درک درست‌تر از چالش‌های طراحان و فراهم شدن فضایی برای بروز خلاقیت هنری در چارچوب‌های سازمانی منجر شود.

 

متن پیام عباس سمیعی این دوست دلسوز و هدیه نقادانه ایشان به شرح زیر است:
 
 
دوست خوبم علیرضا جان جانان
سلام 
مثل همیشه متفاوت 
از توجه شما و گفت‌وگوی تحلیلی «کشاورزپلاس» با خانم نورمحمدی در خصوص پوستر «هفته دولت» تشکر می‌کنم. این اقدام ارزشمند است، چراکه کمتر پیش آمده در رسانه‌ها درباره طراحی پوسترهای دولتی تحلیل تخصصی منتشر شود.
در عین حال باید به یک نکته مهم اشاره کرد؛ طراحی پوسترهای دولتی تفاوت زیادی با طراحی‌های آزاد یا حتی پوسترهای فرهنگی دارد. دلیل اصلی این تفاوت، گستردگی وظایف دستگاه‌ها و تعدد ذی‌نفعان است.
برای مثال، وزارت جهاد کشاورزی وظایف بسیار متنوعی دارد؛ از منابع طبیعی و آبخیزداری گرفته تا دامپزشکی، آموزش، تحقیقات، صنایع وابسته و… همین تنوع، انتخاب یک مفهوم واحد برای پوستر را دشوار می‌کند. هر سال یکی از چالش‌ها این بوده که چرا فلان حوزه یا فعالیت در پوستر دیده نشده است.
از سوی دیگر، پوسترهای مناسبتی معمولاً بر اساس ابلاغ شورای اطلاع‌رسانی دولت طراحی می‌شوند. این یعنی طراح علاوه بر اصول هنری، باید محدودیت‌های متنی، محتوایی و حتی الزامات سازمانی را رعایت کند. در چنین فضایی، نظرهای متعدد و تغییرات گاه‌وبیگاه، کار را برای طراح بسیار پیچیده می‌کند. واقعیت این است که طراحی پوستر، ذاتاً کاری سخت و تخصصی است. اما وقتی با ساختار دولتی گره می‌خورد، فشارها و انتظارات چند برابر می‌شود.
در بسیاری از مواقع، آنچه در خروجی منتشر می‌شود با طرح اولیه هنرمند متفاوت است، چون مسیر تأیید و اصلاحات طولانی است. به همین دلیل معتقدم باید به نگاه هنری طراح احترام گذاشت و فضای بیشتری برای خلاقیت او فراهم کرد.
پوسترهای دولتی را نمی‌توان با آثار طراحان بزرگ مثل ممیز یا قباد شیوا مقایسه کرد، زیرا آن آثار در فضایی شکل می‌گیرند که هنرمند آزادی کامل برای بیان مفاهیم دارد. اما پوسترهای رسمی علاوه بر پیام هنری، باید بار اجرایی و نمادهای سازمانی را هم حمل کنند.
همین موضوع باعث می‌شود تحلیل نمادشناسی چنین آثاری پیچیده‌تر و گاه محدودتر شود.
امیدوارم این گفت‌وگوها ادامه پیدا کند تا هم سطح سواد بصری ارتقا یابد و هم شرایطی فراهم شود که طراحان در عین رعایت چارچوب‌های سازمانی، بتوانند خلاقیت خود را به بهترین شکل نشان دهند.
 
 
 
متن گفتگوی تحلیلی کشاورزپلاس با خانم سمیه نورمحمدی با کلیک روی تیتر زیر

 جهادکشاورزی، ایران را در خوشه‌های گندم روایت کرد

 

 

دیدگاه تان را بنویسید

 

پربازدیدترین ها