رکورد واردات گوشت در سال ۱۴۰۳ شکست؛ زیان جدی دامداران و رکود بازار

به گزارش تلویزیون اینترنتی کشاورزپلاس، در حالی که دولت سیزدهم برای مهار قیمت گوشت قرمز واردات گسترده دام زنده و گوشت را در سال ۱۴۰۳ در دستور کار قرار داد، گزارش مرکز پژوهش‌های مجلس که توسط «مهدی افتخاری» در دفتر مطالعات زیربنایی تهیه و تدوین شده نشان می‌دهد این سیاست‌ها نه‌تنها موفق به تثبیت بازار نشد، بلکه با زیان جدی برای دامداران و رکود بازار دام زنده همراه شد. این مرکز خواستار بازنگری فوری در سیاست‌های وارداتی و حمایتی دولت شد.

واردات بی‌سابقه گوشت: رکورد شکست

بر اساس گزارش رسمی مرکز پژوهش‌های مجلس، در ۸ ماه نخست سال ۱۴۰۳ خورشیدی، میزان واردات گوشت قرمز به کشور به رقم بی‌سابقه ۲۱۷.۷ هزار تن رسید؛ آماری که رکورد یک دهه گذشته را شکست. بخش زیادی از این واردات شامل گوشت منجمد از کشورهایی نظیر برزیل، پاکستان و هند بود.

فشار مضاعف بر دامداران

با اشباع بازار از گوشت وارداتی که قیمت آن کمتر از نصف نرخ بازار بود، تقاضا برای گوشت داخلی کاهش یافت. این موضوع باعث افت قیمت دام زنده و انباشت گوساله‌های پرواری در واحدهای دامداری شد. قیمت دام زنده در برخی ماه‌ها به ۱۷۰۰ هزار ریال برای هر کیلوگرم رسید، در حالی که قیمت تمام‌شده آن حدود ۲۲۰۰ هزار ریال برآورد شده بود. این یعنی هر دامدار به ازای هر رأس دام حدود ۱۸۰ میلیون ریال ضرر داده است.

خرید حمایتی ناکارآمد

دولت تلاش کرد با خرید حمایتی گوشت منجمد در قالب طرحی با قیمت ۴۲۰۰ هزار ریال برای هر کیلو، به وضعیت بازار کمک کند، اما به دلیل قیمت پایین خرید، شرایط نامشخص پرداخت و عدم انگیزه دامداران، این سیاست نیز با شکست مواجه شد. طبق بررسی‌ها، تا اسفند ۱۴۰۳ خورشیدی فقط ۲۲۰۰ تن گوشت در قالب این طرح خریداری شد.

نقد قوانین و سیاست‌های حمایتی

گزارش مجلس تاکید می‌کند که سیاست‌های حمایتی باید مطابق با قوانین بالادستی نظیر «قانون تضمین خرید محصولات کشاورزی»، «نظام جامع دامپروری» و «برنامه هفتم توسعه» باشد. اما قیمت‌گذاری انجام‌شده در خرید حمایتی، از چارچوب‌های قانونی و معیارهای واقعی هزینه تولید پیروی نکرده است.

جمع‌بندی و توصیه‌های راهبردی:

مرکز پژوهش‌های مجلس در پایان این گزارش ۶ راهکار اصلی ارائه داده است:

کاهش تدریجی واردات گوشت قرمز با هدف حمایت از تولید داخلی.

خرید حمایتی دام مازاد با قیمت واقعی و سود معقول.

تقویت عرضه مستقیم گوشت از طریق میادین میوه و تره‌بار و اتحادیه‌ها.

ارزش‌گذاری گوشت بر اساس کیفیت و ایجاد شفافیت در زنجیره قیمت.

برنامه‌ریزی برای خودکفایی پایدار در تولید گوشت قرمز.

ایجاد تعادل بین منافع تولیدکننده و مصرف‌کننده با بهره‌گیری از ابزارهای حمایتی هدفمند.

در شرایطی که تأمین امنیت غذایی یکی از اولویت‌های راهبردی کشور است، ادامه روند فعلی در بازار گوشت قرمز می‌تواند به از بین رفتن سرمایه‌گذاری دامداران و وابستگی بیش از حد به واردات منجر شود. مرکز پژوهش‌های مجلس خواستار مداخله فوری و هدفمند دولت برای حفظ توازن در زنجیره تولید تا مصرف گوشت قرمز است.