چگونه کشاورزی، غذا و زمین را به خط مقدم سیاست جهانی برد؟
۲۰۲۵ ؛ سالِ شکمهای ناآرام؛ سال تحقق هشدارها؛ سالی که امنیت غذایی به بحران بدل شد!
از غزه تا اوکراین، از رودخانههای خشک خاورمیانه تا انبارهای غله جهان؛ سالی که غذا دیگر فقط غذا نبود
تلویزیون اینترنتی کشاورزپلاس:
۲۰۲۵ سالی بود که «غذا» از بشقابها بیرون آمد و به خیابانها، مرزها و میزهای دیپلماسی راه پیدا کرد.
سالی که خشکسالی، جنگ، تحریم، فساد و سیاستهای پرهزینه، کشاورزی را از یک بخش اقتصادی به یک مسأله امنیتی تبدیل کرد. در این سال، کشاورزان معترض شدند، دولتها صادرات را بستند، سازمانهای بینالمللی هشدار دادند و زمین، بیش از همیشه زیر فشار انسان و اقلیم خم شد.
اگر سالهای گذشته درباره تغییر اقلیم هشدار میدادند، ۲۰۲۵ سال تحقق هشدارها بود؛ سالی که امنیت غذایی نه در آینده، بلکه «اکنون» به بحران بدل شد.
غذا در محاصره سیاست
در ۲۰۲۵، جنگها فقط شهرها را ویران نکردند؛ مزارع را هم از کار انداختند. در غزه، غذا به سلاح جنگی تبدیل شد. در اوکراین و دریای سیاه، مسیرهای غلات بار دیگر به معادله ژئوپلیتیک بازگشتند. در سودان و بخشهایی از آفریقا، گرسنگی همزمان با گلوله پیش رفت و کمکهای غذایی قربانی ناامنی شدند.
سازمانهای بینالمللی از «بحران چندلایه غذا» سخن گفتند؛ بحرانی که نه فقط ناشی از کمبود تولید، بلکه نتیجه تصمیمهای سیاسی بود.
سال اعتراض کشاورزان
از اروپا تا خاورمیانه، کشاورزان در ۲۰۲۵ صدای بلندی داشتند. در یونان، لهستان و فرانسه اعتراضها علیه سیاستهای حمایتی ناکارآمد و واردات ارزان شدت گرفت.
در ایران، کشاورزان با بحران آب، قطع برق، بدهیها و سیاستهای متناقض مواجه شدند؛ زمین دیگر تاب بیتصمیمی نداشت.
اعتراضها یک پیام مشترک داشتند:
کشاورزی بدون سیاست پایدار، دوام نمیآورد.
آب؛ متغیر پنهان همه بحرانها
اگر بخواهیم یک متهم اصلی معرفی کنیم، آب در صدر فهرست است.
۲۰۲۵ سالی بود که رودخانهها عقبنشینی کردند، سفرههای آب زیرزمینی خالیتر شدند و رقابت بر سر آب، بیپرده شد.
در خاورمیانه و آسیای مرکزی، خشکسالی دیگر یک «پدیده طبیعی» نبود؛ به عامل بیثباتی اجتماعی و فشار سیاسی تبدیل شد. امنیت غذایی، بیش از هر زمان، به مدیریت آب گره خورد.
فناوری، امید محتاطانه
در میانه بحرانها، فناوری تلاش کرد نقش ناجی را بازی کند. هوش مصنوعی در مدیریت مزارع، پایش دام، پیشبینی اقلیم و بهینهسازی نهادهها پررنگتر شد.
اما تجربه ۲۰۲۵ نشان داد: فناوری بدون سیاست، فقط مُسکن است؛ نه درمان.
۲۰۲۵ سالی نبود که بگذرد و تمام شود؛ سالی بود که هشدار داد.
هشدار داد که غذا دیگر مسألهای صرفاً کشاورزی نیست؛
هشدار داد که بیتوجهی به آب، کشاورز و زمین، هزینه امنیتی دارد؛
و هشدار داد که سالهای پیشرو، آسانتر نخواهند بود.
در آستانه ۲۰۲۶، یک واقعیت روشن است:
کشوری که برای غذا، آب و کشاورزی برنامه ندارد، برای آینده برنامهای ندارد.
دیدگاه تان را بنویسید