جنگ، خشکسالی و آوارگی؛ امنیت غذایی لبنان در خطر جدی

تلویزیون اینترنتی کشاورزپلاس:

بر اساس گزارش اکشن اگینست هانگر، اکسفام و این‌سکیوریتی اینسایت، حملات مکرر اسرائیل از اکتبر ۲۰۲۳ تاکنون، اراضی کشاورزی، بازارهای محلی و زیرساخت‌های توزیع غذا – از جمله بازار تاریخی نبطیه – را تخریب کرده و زنجیره تولید و عرضه محصولات را از کار انداخته است.
بسیاری از کشاورزان به دلیل آلودگی خاک، بمباران‌های پراکنده، کمبود نهاده‌ها و تخریب جاده‌ها، قادر به کشت، برداشت یا انتقال محصولات نیستند.
خشکسالی شدید نیز هم‌زمان فشار بی‌سابقه‌ای به بخش کشاورزی لبنان وارد کرده است.
نزدیک ۸۲ هزار نفر همچنان آواره‌اند و بازگشت امن به خانه و زمین ممکن نیست. 3 سازمان بین‌المللی تأکید می‌کنند بدون اجرای کامل آتش‌بس و خروج نیروهای اسرائیلی، احیای معیشت کشاورزان و ترمیم امنیت غذایی امکان‌پذیر نخواهد بود.

در جنوب لبنان و دشت بقاع، کشاورزی نه‌تنها یک فعالیت اقتصادی، بلکه ستون اصلی پایداری جوامع روستایی است. گزارش جدید سه نهاد بین‌المللی نشان می‌دهد که پس از یک سال از توافق آتش‌بس، این ستون همچنان ترک‌خورده و بی‌ثبات است. ترکیب هم‌زمان جنگ، خشکسالی و آوارگی، ساختار معیشتی کشاورزان را از چند جهت مورد هجوم قرار داده است.

نخست، عدم دسترسی به زمین به‌عنوان بزرگ‌ترین مانع مطرح شده است. آلودگی خاک ناشی از بقایای جنگی، خطر بمباران‌های پراکنده و حضور نیروهای اسرائیلی، بسیاری از کشاورزان را از کشت و کار بازداشته است. این موضوع نه‌تنها تولید فعلی را متوقف کرده، بلکه چرخه چندساله تولید در باغات و مزارع دائمی را نیز مختل کرده است.

دوم، شبکه‌های بازار و زیرساخت‌های روستایی آسیب جدی دیده‌اند. تخریب بازار تاریخی نبطیه و جاده‌های ارتباطی، انتقال محصولات را دشوار کرده و هزینه‌های تولید را بالا برده است. این وضعیت باعث شده بسیاری از محصولات برداشت‌نشده روی زمین بمانند و کشاورزان از درآمد محروم شوند.

سوم، هم‌زمانی بحران انسانی با بدترین خشکسالی ثبت‌شده در لبنان فشار مضاعفی ایجاد کرده است. کمبود بارندگی، کاهش آب‌های زیرزمینی و تأمین نشدن آب آبیاری، ظرفیت تاب‌آوری کشاورزان را به‌شدت کاهش داده است.

چهارم، اختلال در زنجیره تأمین نهاده‌ها شامل بذر، کود، سوخت، سم، کارگر و ماشین‌آلات، امکان تولید را به حداقل رسانده است؛ مشکلی که برای فعالیت‌های کشاورزی کوچک و متوسط در مناطق روستایی پیامدهای ویرانگر دارد.

در نتیجه، امنیت غذایی لبنان – که به‌شدت وابسته به تولید داخلی جنوب و بقاع است – اکنون در یکی از شکننده‌ترین وضعیت‌های دو دهه اخیر قرار دارد.
تا زمانی که آتش‌بس به‌طور کامل اجرا نشود و دسترسی امن به زمین‌های کشاورزی فراهم نگردد، بازسازی معیشت روستایی و احیای تولید در لبنان دشوار خواهد بود.

فایل گزارش - لینک اینجا-