نخستین ایرانی برنده عالی‌ترین نشان اتحادیه ژئوفیزیک/ پروفسور سروش سروشیان در کانون توجه نشست جهانی AGU25

اتاق خبر تلویزیون اینترنتی کشاورزپلاس: در آستانه برگزاری نشست سالانه اتحادیه ژئوفیزیک آمریکا (AGU) که از ۲۴ تا ۲۸ آذر ۱۴۰۴ در شهر نیواورلئان ایالت لوئیزیانا برگزار می‌شود، خبر اعطای مدال ویلیام بوئی به پروفسور سروش سروشیان، استاد ممتاز مهندسی عمران و محیط زیست دانشگاه کالیفرنیا ارواین، بازتاب گسترده‌ای در ایران و محافل علمی جهان داشته است. این مدال که بالاترین نشان افتخار AGU به شمار می‌آید، برای نخستین‌بار به یک پژوهشگر ایرانی تعلق گرفته و جایگاه ویژه‌ای برای نام ایران در عرصه علوم زمین و آب به همراه آورده است.

مدالی با جایگاه ویژه در علم زمین

مدال ویلیام بوئی که از دهه ۱۹۳۰ میلادی پایه‌گذاری شده است، نماد عالی‌ترین خدمت علمی و انسانی در حوزه ژئوفیزیک و علوم زمین محسوب می‌شود. این مدال نه‌تنها به خاطر دستاوردهای برجسته پژوهشی، بلکه به پاس نقش اثرگذار بر همکاری علمی جهانی به برگزیدگان اعطا می‌شود. پروفسور سروشیان به دلیل 4 دهه فعالیت مستمر در زمینه هیدرومتئورولوژی، مدل‌سازی بارش و رواناب، توسعه الگوریتم‌های سنجش از دور و نوآوری در استفاده از داده‌های ماهواره‌ای، شایسته دریافت این نشان شناخته شده است.

نقش و جایگاه پروفسور سروشیان

پروفسور سروشیان از سال ۲۰۲۳ میلادی (۱۴۰۲ خورشیدی) به عنوان استاد ممتاز و دارنده کرسی موقوفه ساموئلی در مهندسی در دانشگاه کالیفرنیا ارواین فعالیت می‌کند. او مدیریت «مرکز هیدرومتئورولوژی و سنجش از دور» را نیز برعهده دارد؛ مرکزی که نقش تعیین‌کننده‌ای در توسعه پایگاه‌های داده جهانی بارش و ابزارهای مورد استفاده سازمان‌های بین‌المللی ایفا کرده است.

وی پیش‌تر جوایز معتبری همچون مدال رابرت ای. هورتون از AGU، مدال خدمات عمومی برجسته ناسا و جایزه یونسکو در حوزه آب (Great Man-Made River Prize) را دریافت کرده است. افزون بر این، عضویت در آکادمی ملی مهندسی آمریکا، آکادمی علوم جهان سوم و آکادمی علوم چین از دیگر افتخارات علمی اوست.

دستاوردهای پژوهشی تازه

آنچه پروفسور سروشیان را در سال‌های اخیر بیش از پیش در کانون توجه قرار داده، ترکیب هوش مصنوعی با علوم هیدرولوژی است. او و همکارانش فقط در محدوده زمانی سال‌های ۲۰۲۳ تا ۲۰۲۵ میلادی (۱۴۰۲ تا ۱۴۰۴ خورشیدی) مجموعه‌ای از پژوهش‌های نوآورانه را در نشست‌ها و نشریات AGU ارائه کردند؛ از جمله:

• اصلاح خطای برآورد بارش ماهواره‌ای با استفاده از شبکه‌های عصبی عمیق و داده‌های توپوگرافی در غرب آمریکا (ژانویه ۲۰۲۵ / بهمن ۱۴۰۳)

• مدل جهانی بارش ماهواره‌ای با بهره‌گیری از یادگیری عمیق و داده‌های مادون‌قرمز (آذر ۱۴۰۳)

• PERSIANN-X؛ مدل بنیادی برای پیش‌بینی بارش و جریان رودخانه در مقیاس حوضه‌ای (آذر ۱۴۰۳)

• بازنگری در نیم‌قرن داده‌های ماهواره‌ای ژئوایستا برای برآورد بارش جهانی و چشم‌انداز آینده (آذر ۱۴۰۳)

• مطالعه الگوهای بارش و دما در زمستان ۲۰۲۳-۲۰۲۲ در غرب آمریکا و جنوب کالیفرنیا (آذر ۱۴۰۲)

• تحلیل سیلاب‌های بهاری ایران و نقش رودهای جوی در اقلیم ۱۸ ساله اخیر (آذر ۱۴۰۱)

این پروژه‌ها، به‌ویژه توسعه خانواده الگوریتم‌های PERSIANN، کاربردی جهانی یافته و سازمان‌های هواشناسی، مدیریت منابع آب و مقابله با بلایای طبیعی در سراسر دنیا از آن بهره می‌برند.

AGU25؛ بزرگترین گردهمایی دانش زمین و فضا

نشست AGU 25 با شعار «جایی که علم ما را به هم پیوند می‌دهد»، از ۲۴ تا ۲۸ آذر ۱۴۰۴ (۱۵ تا ۱۹ دسامبر ۲۰۲۵) برگزار می‌شود و پیش‌بینی می‌شود بیش از ۲۵ هزار نفر از پژوهشگران، اساتید، سیاستگذاران و دانشجویان از سراسر جهان در آن حضور یابند.
این نشست شامل هزاران ارائه علمی، کارگاه تخصصی، پنل‌های سیاستگذاری و برنامه‌های آموزشی و کاریابی است. تمرکز اصلی امسال بر ارتباطات علمی و اجتماعی به عنوان نیروی محرک علم و سیاست عمومی عنوان شده است.

ثبت‌نام شرکت‌کنندگان و رزرو اقامت از هم‌اکنون آغاز شده و مراسم اهدای مدال ویلیام بوئی به پروفسور سروشیان یکی از مهم‌ترین لحظات این گردهمایی خواهد بود.

بازتاب در ایران و اهمیت برای کشاورزی

انتخاب پروفسور سروشیان به عنوان نخستین ایرانی برنده مدال بوئی، نه‌تنها در رسانه‌های علمی بین‌المللی بلکه در محافل دانشگاهی و پژوهشی ایران نیز بازتاب گسترده‌ای یافته است. کارشناسان حوزه آب و کشاورزی در ایران معتقدند دستاوردهای علمی او می‌تواند الهام‌بخش تلاش‌های داخلی برای مدیریت منابع آب در شرایط بحران اقلیمی باشد.

مدل‌های توسعه‌یافته توسط او، از جمله PERSIANN، امکان پایش و پیش‌بینی بارش را در مناطق خشک و نیمه‌خشک افزایش داده و می‌تواند ابزار مؤثری در مدیریت خشکسالی، سیلاب و برنامه‌ریزی کشاورزی کشور باشد. به‌ویژه در شرایطی که خاورمیانه با بحران کم‌آبی، تغییرات اقلیم و فشارهای سیاسی ـ اقتصادی روبه‌روست، انتقال و بومی‌سازی چنین فناوری‌هایی اهمیت حیاتی دارد.

صدایی ایرانی در جمع بزرگان جهان

با اعطای این مدال، پروفسور سروشیان به جمع اندکی از بزرگترین دانشمندان علوم زمین جهان می‌پیوندد. او در سخنرانی‌های خود بارها بر اهمیت پیوند علم و سیاستگذاری عمومی تأکید کرده و معتقد است: «بدون ابزارهای علمی دقیق و همکاری جهانی، مدیریت آب و مقابله با تغییر اقلیم امکان‌پذیر نخواهد بود.»

این دستاورد فرصتی تازه برای ایران است تا در عرصه بین‌المللی نشان دهد که دانشمندان ایرانی، حتی در دوردست‌ترین مراکز علمی جهان، می‌توانند نام ایران را به عنوان بخشی از راه‌حل بحران جهانی آب و اقلیم مطرح کنند.

خبر اعطای مدال ویلیام بوئی در دسامبر سال ۲۰۲۵ (آذر ماه پیش‌رو) به پروفسور سروش سروشیان، نه‌تنها یک افتخار فردی بلکه نقطه عطفی برای جامعه علمی ایران به شمار می‌آید. در شرایطی که امنیت غذایی و منابع آب ایران با چالش‌های عمیق مواجه است، این موفقیت می‌تواند الهام‌بخش نسل جدید پژوهشگران باشد تا با بهره‌گیری از علم روز و ابزارهای نوین، سهمی فعال در مدیریت پایدار منابع حیاتی کشور ایفا کنند.