مقایسه تطبیقی- دسته بندی پوشش رسانه‌ای دومین نشست خبری غلامرضا نوری قزلجه

روزبه ناعمه - مدیر پروژه و تحلیلگر داده‌ها و محتوا

این گزارش تحلیلی با بهره‌گیری از «سبک تطبیقی–دسته‌بندی» میان 7 خبرگزاری منتخب و نخستین و تنها تلویزیون اینترنتی کشاورزی ایران (کشاورزپلاس) که پای ثابت عمده برنامه‌های خبری بخش کشاورزی هستند تهیه شده است. یعنی به‌جای بازخوانی صرف محتوای رسانه‌ها، تلاش شده مسیر روایت هر رسانه، زاویه نگاه و سبک پرداخت آن کنار هم قرار گیرد؛ تا روشن شود چگونه یک رخداد واحد (نشست خبری وزیر جهاد کشاورزی) در چشم‌اندازهای رسانه‌ای متفاوت، به چندین روایت بدل می‌شود.

 تسنیم:

پرسشگری سیاسی و روایت تقابلی

تمرکز: امنیت غذایی (با مثال غزه)، اصلاح ساختار وزارت جهاد کشاورزی، حواشی پاداش‌ها.

ویژگی محتوایی: انتقادی–پاسخ‌محور، تأکید بر چالش‌ها و جنجال‌ها.

تحلیل: روایت تسنیم بیشتر سمت تقابل و پرسشگری سیاسی متمایل است تا گزارش فنی؛ با رویکردی چالشی.

 ایرنا:

خط رسمی دولت و تثبیت دستاوردها

تمرکز: رشد کشاورزی، تولید گندم، بهبود تراز تجاری، شفافیت و پاسخگویی.

ویژگی محتوایی: حمایتی–دولتی؛ نمایش عملکرد مثبت دولت چهاردهم.

تحلیل: خط خبری ایرنا روایت رسمی دولت است، با پرهیز از حاشیه‌پردازی و تمرکز بر اطمینان‌بخشی به افکار عمومی.

 مهر:

نگاه کارشناسی به زیرساخت‌ها

تمرکز: بحران آب، ضرورت آبیاری نوین، به‌نژادی و به‌زراعی، الگوی کشت، زعفران.

ویژگی محتوایی: فنی–کارشناسی با تأکید بر مسائل تولیدی.

تحلیل: مهر روایت تخصصی‌تر دارد؛ تمرکز بر ساختارها و مسائل بنیادی (آب و محصولات کلیدی) و فاصله گرفتن از جنجال‌های سیاسی.

 ایسنا:

روایت متعادل و دانشگاهی

تمرکز: امنیت غذایی، صادرات، رشد کشاورزی، الگوی کشت.

ویژگی محتوایی: متعادل، بدون گرایش سیاسی شدید.

تحلیل: گزارش تحلیلی–اطلاعاتی؛ خطی میانه‌رو که برای مخاطب عمومی–دانشگاهی جذاب است.

 باشگاه خبرنگاران جوان:

روایت خبری– هیجانی

تمرکز: امنیت غذایی، رشد کشاورزی، صادرات، پرداخت مطالبات گندم‌کاران، حواشی پاداش‌ها.

ویژگی محتوایی: احساسی–جوان‌پسند، زبان صریح و تیترهای هیجانی.

تحلیل: تلاش برای روایت‌های دست‌به‌دست‌شدنی در شبکه‌های اجتماعی؛ جذابیت خبری بر تحلیل تخصصی غلبه دارد.

 صداوسیما:

اقتدارگرایی و نمایش کنترل

تمرکز: رشد کشاورزی، بهبود ۳ میلیارد دلاری تراز تجاری، مبارزه با فساد، رفع تداخلات اراضی.

ویژگی محتوایی: اقتدارگرایانه–ملی؛ تأکید بر کنترل فساد و تثبیت مالکیت.

تحلیل: روایت صداوسیما امنیتی–ساختاری است؛ دولت مقتدر در مدیریت فساد و زمین.

 فارس:

روایت ایدئولوژیک با چاشنی بین‌المللی

تمرکز: امنیت غذایی (با مثال غزه)، رشد کشاورزی، سرمایه‌گذاری خارجی (چین، های‌تک)، شانگهای، الگوی کشت.

ویژگی محتوایی: ترکیبی از نگاه اقتصادی – بین‌المللی با رنگ ایدئولوژیک.

تحلیل: فارس بر پیوند اقتصاد کشاورزی با روابط خارجی (به‌ویژه چین و شانگهای) تکیه دارد، در عین حال عناصر ایدئولوژیک را هم برجسته می‌کند.

 کشاورزپلاس:

روایت رسانه‌محور و گفتمان‌ساز

تمرکز: فرصت‌ها و چالش‌ها در کنار هم؛ از ظرفیت‌های الگوی کشت، گلخانه‌ها و بازار چین تا بحران آب و کمبود سرمایه‌گذاری گرفته تا مسائل مرتبط با برنج، نان و حتی تاکید بر اهمیت جایگاه قائل شدن برای گرده افشان‌ها در امنیت غذایی .

ویژگی محتوایی: ترکیبی؛ نه فقط گزارش خام، بلکه بسته‌بندی محتوایی با نگاه رسانه‌محور.

تحلیل:

تنها رسانه‌ای که داده‌ها را به «بخش‌های محوری» شکسته و تبدیل به خوراک مناسب شبکه‌های اجتماعی کرده است.

روایت میدانی‌تر با حضور مستقیم و پوشش زنده.

برجسته‌سازی نقش رسانه در گفتمان‌سازی و بازتاب اجتماعی گفته‌های وزیر.

 جمع‌بندی تحلیلی

ایرنا و صداوسیما: روایت رسمی– دولتی؛ تأکید بر موفقیت‌ها.

تسنیم، فارس و مهر: تمرکز بر چالش‌ها و جنبه‌های اقتصادی–سیاسی (فساد، سرمایه‌گذاری، خام‌فروشی).

ایسنا و باشگاه خبرنگاران: روایت عمومی– ساده‌سازی برای مخاطب عام.

کشاورزپلاس: رسانه‌ای متفاوت؛ رویکرد ترکیبی و رسانه‌محور، با تبدیل اظهارات وزیر جهادکشاورزی به محتوای بسته‌بندی‌شده برای شبکه‌های اجتماعی و تحلیل عمومی با نقشی تازه وارد میدان شد. در واقع اقدام به تهیه ترکیبی از محتوای متنی برای شبکه اجتماعی و تهیه گزارش خبری ویدیویی به طور همزمان کرد.