چه باید بدانند باغداران در ممالک خرماخیز!؟
شناسایی سریع و نکات فنی
نوید مهار آفت سرخرطومی حنایی خرما در نخیلات کشور
اتاق خبر تلویزیون اینترتی کشاورزپلاس: آفت سرخرطمی حنایی خرما، آفتی «تهاجمی و پنهان‌کار» با لاروهای ساقه‌خوار؛ اغلب تا بروز علائم ظاهری (نَشته قهوه‌ای، بوی تخمیر، صدای جویدن، سوراخ خروج) دیر تشخیص داده می‌شود. پایش میدانی منظم و دستورالعمل‌های استانداردِ پایش میدانی FAO توصیه می‌شود.
جابه‌جایی پاجوش/نهال آلوده، مهم‌ترین مسیر گسترش بین‌منطقه‌ای است؛ قرنطینه گیاهی و ردیابی مزرعه‌ای الزامی است.
ابزارهای کلیدی IPM: تله‌گذاری فرمونی (فروگینیول + جاذب‌های غذایی)، طعمه‌گذاری و بهداشت باغ، تیمارهای موضعی/تزریقیِ تنه در مراحل اولیه، استفاده از عوامل زیستی (قارچ‌های Beauveria/Metarhizium)، حذف ایمنِ درختان غیرقابل‌درمان.
آموزش کوتاه برای باغداران
هر 2–3 هفته پایش نزدیک تاج و یقهٔ تنه؛ به صدای غیرعادی و نَشته توجه کنید.
2) تلهٔ فرمونی/غذایی در حاشیه و کانون‌های مشکوک، ثبت و شمارش هفتگی.
3) هرسِ بهاره/تابستانه را به‌دلیل خطر آلودگیِ از محل زخم انجام ندهید.
4) هر مورد مشکوک را فوراً به جهاد/قرنطینه گزارش کنید؛ درختِ به‌شدت آلوده را خارج و امحا کنید.
برآوردهای اقتصادی و درس‌های سیاستی
در خلیج فارس، خسارت مستقیم RPW در 2009 حدود 25.9 میلیون دلار برآورد شد؛ به‌طور کلی آفات (با نقش پررنگ RPW) تا ۳۰ درصد کاهش تولید جهانی خرما را رقم می‌زنند.
عربستان: سالانه 6–17 میلیون دلار زیان تولید؛ هزینهٔ حذف درختان آلوده در سناریوی 1–5٪ آلودگی، 5–25 میلیون دلار. آفت بر معیشت ~123 هزار مزرعه‌دار کوچک اثر می‌گذارد.
مصر: زیان انباشتهٔ دهه 1990 تا حدود ۴ میلیارد پوند مصری گزارش شده است.
پیام کلیدی سیاستی: «سرمایه‌گذاری در پایش/آموزش و مداخلهٔ زودهنگام» هزینهٔ امحا و خسارت تولید را به‌مراتب کاهش می‌دهد.
نقشهٔ راه کشور-به‌کشور (نکات کاربردی)
مصر، عربستان، امارات، عمان، عراق: تمرکز بر «تله‌گذاری انبوه + تیمارهای موضعی/تزریق تنه + حذف سریعِ درخت‌های غیرقابل‌درمان»؛ شبکهٔ پایش گسترده و آموزش پیوستهٔ بهره‌برداران حیاتی است.
ایران: همان توصیه‌های بالا + تأکید بر قرنطینهٔ جابه‌جایی پاجوش/نهال، عدم هرس در بهار/تابستان، و درمان زودهنگام—همسو با توصیه‌هایی که نقل شد.
پاکستان، امارات: نتایج جدید دربارهٔ بهبود کارایی تله‌ها با ترکیب بهینهٔ فرمون/طعمه؛ در طراحی برنامهٔ تله‌گذاری استفاده شود.
الجزایر، تونس، مراکش: با توجه به فشار آفات چندگانه و اقلیم‌های متنوع، IPM تلفیقی و بازرسی نهالستان‌ها و شهرهای نخل‌کاری‌شده (منابع آلودهٔ خاموش) ضروری است.
«چک‌لیست» سریع اجرای IPM در باغ خرما
نصب تلهٔ فرمونی/غذایی (کانونی و کمربندی)، فاصله‌گذاری اصولی و سرویس هفتگی.
ثبت‌برداری (GIS/دفتر مزرعه) از شکار تله‌ها و علائم درختان؛ افزایش ناگهانی شکار = آلارم.
تیمار زودهنگامِ درخت‌های تازه آلوده؛ در آلودگی شدید، قطع/خرد/دفن یا سوزاندن کنترل‌شده.
قرنطینهٔ داخلی: «بدون گواهی سلامت»، هیچ پاجوش/نهالی جابه‌جا نشود.
آموزش مستمر باغداران و کارگران (شناسایی صدا/نَشته/سوراخ، کار با تله، بهداشت ابزار).
کلیک اینجا : نوید مهار آفت سرخرطومی حنایی خرما در نخیلات کشور
دیدگاه تان را بنویسید