سرمای زمستانی گذشت؛ نوبت تهدیدی دیگر برای زنبورداران شد!

کنه‌های تروپیلاالاپس بر روی یک زنبورعسل در فیلیپین. این کنه‌ها بومی آسیای جنوب شرقی هستند و کارشناسان نگرانند که اگر به آمریکای شمالی برسند، می‌توانند خرابی گسترده‌ای برای زنبورها و تأمین مواد غذایی کشور ایجاد کنند.

به گزارش گروه بین‌الملل تلویزیون اینترنتی کشاورزپلاس، در جدیدترین نسخه «نیویورک تایمز» به قلم  خانم‌ها «کاترینا میلر» و «امیلی آنتس»  - خبرنگاران بخش علمی این رسانه - مطرح نوشته شده است: « هر ماه ژانویه، "چارلز لیندر" از ایالت ایلینوی به آیداهو سفر می‌کند تا در نخستین ایستگاه از یک تور گرده‌افشانی در سراسر کشور، هزاران کندوی زنبور عسل را از یک انبار دارای کنترل دما بازیابی کند. او جعبه‌های کندو را روی یک کامیون بزرگ بارگیری می‌کند که به سمت غرب برای فصل گرده‌افشانی بادام حرکت می‌کند.»

سمی رمزی، حشره‌شناس دانشگاه کلرادو بولدر که سال‌ها در مورد کنه‌های "تروپیلاالاپس" هشدار داده است،

                                   گفت: «ما در حال حاضر با انبوهی از مشکلات مشکل‌ساز برای زنبورهایمان مواجه هستیم.»

اما 2 زمستان پیش، آقای لیندر جعبه‌ها را باز کرد و دریافت که حدود ۹۰ درصد از زنبورهایش مرده‌اند. او گفت: «این ویران‌کننده بود. یک حس از دست دادن عاطفی وجود دارد.  یک ناامیدی که کارتان را درست انجام نداده‌اید. و سپس، چالش ناشی از پیامدهای اقتصادی ناشی از آن پدیدار می‌شود.»

تجربه او منحصر به‌ فرد نبود. زنبور عسل غربی (Apis mellifera) نیروی کار کشاورزی آمریکا است، که بیش از ۱۳۰ نوع آجیل، میوه و سبزی — به ارزش تقریبی ۱۵ میلیارد دلار از محصولات کشاورزی کشور — را هر سال گرده‌افشانی می‌کند. اما با رشد صنعت زنبورداری تجاری در آمریکا، تلفات نیز افزایش یافته‌اند. تقریباً ۵۶ درصد از کلونی‌های مدیریت‌شده زنبور عسل در سال گذشته از بین رفتند، طبق نتایج اولیه‌ای که در ماه ژوئن میلادی 2025  - حدود خرداد ماه خورشیدی 1404 -  توسط «نظرسنجی زنبورداری ایالات متحده» منتشر شد. این بالاترین نرخ از زمان آغاز گزارش‌ سالانه در سال ۲۰۱۱ میلادی بوده است.

لانه زنبور عسل در جزیره پالاوان در فیلیپین. برخلاف سایر انگل‌های زنبور عسل، به نظر نمی‌رسد

                 که Tropilaelaps از زنبورهای بالغ تغذیه کند، بلکه از زنبورهای جوان در حال رشد کلونی تغذیه می‌کند

جف ویلیامز، حشره‌شناس دانشگاه آبرن که هماهنگی این نظرسنجی را بر عهده داشته، در ایمیلی نوشت: «زنبورداران، به‌ویژه آن‌هایی که به صورت تجاری کار می‌کنند، سالی بسیار بدی را تجربه کردند،»  او گفت این نتایج نشان‌دهنده «فشار عظیمی است که زنبورها و زنبورداران برای حفظ تأمین مواد غذایی ما با آن مواجه هستند.»

سلامت زنبورهای عسل تحت تأثیر ترکیبی از عوامل قرار گرفته است: آب‌وهوای غیرقابل پیش‌بینی، از دست رفتن زیستگاه، آفت‌کش‌ها و بیماری. اما یکی از بزرگ‌ترین تهدیدها، انگل معروف به «واروآ دِستراکتور» است — کنه‌ای از آسیای جنوب شرقی که در اواخر دهه ۱۹۸۰ به ایالات متحده رسید. در ماه ژوئن، وزارت کشاورزی ایالات متحده اعلام کرد ویروس‌هایی که توسط کنه واروآ پخش می‌شوند، علت اصلی فروپاشی کلونی‌ها در سال گذشته بوده‌اند، با تأثیر اقتصادی تخمینی حدود ۶۰۰ میلیون دلار برای کسب‌وکارهای زنبورداری.

در حالی که زنبورداران آمریکایی به دنبال راه‌حل‌هایی هستند، تهدید دیگری — که شاید بدتر باشد — در حال نزدیک شدن است: کنه‌های تروپیلاالاپس، که همچنین بومی آسیای جنوب شرقی هستند و در حال حرکت به سمت آسیا و اروپا هستند. کارشناسان نگرانند که اگر این کنه‌ها به آمریکای شمالی برسند، ویرانی گسترده‌ای به زنبورها وارد آورده و بخش بزرگی از تأمین مواد غذایی کشور را نابود کنند.

پتی ساندبرگ، رئیس فدراسیون زنبورداری آمریکا گفت: «صنعت زنبورداری در آمریکا، همان‌طور که می‌شناسیم، به‌کلی فرو خواهد پاشید،» 

                                                                          کنه‌های واروآ که توسط تیم دکتر رمزی در جزیره پالاوان جمع‌آوری شده‌اند.

در سال‌های اخیر، با افزایش نگرانی در مورد تروپیلاالاپس، دانشمندان پژوهش‌های خود را بر روی این کنه افزایش داده‌اند. دولت فدرال و سازمان‌های غیردولتی زنبورداری بسیاری از این مطالعات را تأمین مالی کرده‌اند، همچنین دوره‌های آموزشی برای آگاهی‌رسانی به زنبورداران برگزار شده است — برخی از آن‌ها اکنون خواستار تدابیر حفاظتی قوی‌تری علیه این کنه‌ها در ایالات متحده هستند.

با وجود این تلاش‌ها، ذینفعان نگرانند که زنبورهای عسل آمریکا توان مقابله با یک انگل دیگر را نداشته باشند.دکتر سامی رمزی، حشره‌شناس دانشگاه کلرادو بولدر که سال‌ها درباره کنه‌های تروپیلاالاپس هشدار داده است: «ما در حال حاضر یک توفان کامل از مشکلات برای زنبورهایمان داریم،» گفت 

تعدیل نیروها و قطع بودجه در دولت ترامپ ممکن است آمادگی کشور را بیشتر تضعیف کرده باشد. زنبورداران نگران هستند که این وضعیت چه تأثیری بر گرده‌افشانی تجاری و عرضه محصولات کشاورزی خواهد داشت.

جان میلر، زنبوردار نسل چهارم از داکوتای شمالی که حدود ۱۸ هزار کلونی دارد، گفت: «از باغهای بلوبری‌های ایالت مین گرفته تا باغهای آووکادوهای منطقه سن دیگو، ما همیشه حضور داریم. من نمی‌دانم در سالی که نتوانیم، چه اتفاقی خواهد افتاد.»

«زنبورها بر ذهن‌ها»

زنبورها اطراف لانه‌ای در جنگل، در پرتوهای نوری که از بالا می‌تابد، می‌چرخند.

زنبورها در میندانائو در فیلیپین. گونه‌های زنبورعسل در هر قاره‌ای جز قطب جنوب زندگی می‌کنند.
 

از سال ۲۰۰۹، سرویس بازرسی سلامت حیوانات و گیاهان (APHIS) در وزارت کشاورزی آمریکا، یک بررسی سالانه زنبورها را انجام داده است تا بیماری‌ها، انگل‌ها و آفات موجود در ایالات متحده را ثبت کند. تا کنون، هیچ شواهدی از تروپیلاالاپس وجود نداشته است.

اما در چند سال گذشته، دانشمندان تلاش‌ها برای آماده‌سازی در برابر ورود احتمالی آن را تشدید کرده‌اند.

دکتر رمزی گفت: «بهترین زمان ممکن برای داشتن یک برنامه واکنش اضطراری، قبل از وقوع اضطرار است.»

او در حال توسعه یک تست سواب (مانند تست‌های کووید- ۱۹) است تا زنبورداران بتوانند کندوهایشان را از نظر وجود این کنه بررسی کنند.

دکتر ویلیامز نیز یک برنامه نظارت بر نوزادان زنبور (brood) را هدایت می‌کند تا کمک کند مشخص شود که تروپیلاالاپس در کجا ممکن است به منبع غذایی برای زنده ماندن در زمستان دسترسی پیدا کند.

کنه‌های تروپیلاالاپس نمی‌توانند از زنبورهای بالغ تغذیه کنند، اما می‌توانند به اندازه کافی روی بدن آن‌ها زنده بمانند تا از مرز عبور کنند. ایالات متحده آمریکا واردات ملکه زنبورعسل را به‌شدت کنترل می‌کند، و فقط به زنبورهای بالغ از کانادا و نیوزیلند اجازه ورود می‌دهد، کشورهایی که به نظر می‌رسد عاری از تروپیلاالاپس باشند. اما مشخص نیست که این وضعیت تا چه زمانی ادامه خواهد داشت.

در سال ۲۰۲۴، دولت کانادا مرزهای خود را به روی ملکه زنبورهای وارداتی از کشور اوکراین بست، پس از آنکه مقامات نتوانستند تأیید کنند که این کشور فاقد تروپیلاالاپس است. با این حال، کانادا همچنان واردات ملکه زنبور از ایتالیا را مجاز می‌داند؛ کشوری که در مسیر گسترش غربی این کنه قرار دارد.

علاوه بر واردات رسمی، کنه‌ها می‌توانند از طریق ملکه زنبورهایی که به‌طور غیرقانونی قاچاق می‌شوند یا به‌طور اتفاقی در کشتی‌ها سوار می‌شوند، وارد شوند.

بسیاری معتقدند که حضور این کنه در آمریکای شمالی فقط مسئله زمان است.

دکتر رمزی گفت: «ممکن است سال‌ها طول بکشد، یا شاید فقط چند روز دیگر. حتی ممکن است همین حالا این‌جا باشند. و از آنجایی که ما سیستم نظارت تشخیصی نداریم، هرگز متوجه آن نمی‌شویم.»

                           پژوهشگران دور یک میز در مکانی گرمسیری نشسته‌اند، با تجهیزات و نمونه‌هایی در مقابل‌شان، و زنبورهای جداگانه‌ای را برای یافتن کنه‌ها بررسی می‌کنند.دکتر رمزی، سمت راست، در حال بررسی زنبورها در میندانائو. به‌گفته‌ی دکتر رمزی، واکنش آهسته به این کنه، نمایانگر تمایل اشتباه دانشمندان غربی است که خود را از دیگر نقاط جهان جدا و در انزوا تصور می‌کنند.

پرسش‌هایی کلیدی در مورد تروپیلاالاپس هنوز باقی مانده‌اند، از جمله اینکه چگونه منتقل می‌شود، چگونه در زمستان‌های سرد زنده می‌ماند و بهترین روش برای مهار گسترش آن چیست.

اما تغییرات در سراسر دولت فدرال آمریکا در حال ایجاد چالش‌های جدیدی هستند. اخراج‌هایی در وزارت کشاورزی آمریکا انجام شده است که شامل دانشمندانی می‌شود که در حوزه سلامت زنبورها تخصص دارند. توقف‌های بودجه باعث شده‌اند که برخی پژوهشگران از توانایی‌شان برای ادامه کار در آینده مطمئن نباشند.

وقتی نیویورک تایمز از وزارت کشاورزی آمریکا پرسید که این تغییرات چه تأثیری می‌تواند بر آمادگی کشور برای مقابله با تروپیلاالاپس داشته باشد، این نهاد تا زمان انتشار پاسخ نداد.

اگر کنه تروپیلاالاپس وارد آمریکای شمالی شود، ماهیت بسیار مهاجرانه صنعت گرده‌افشانی تجاری می‌تواند به این معنا باشد که این کنه به‌سرعت در سراسر کشور گسترش می‌یابد. بسیاری از زنبورداران انتظار دارند که این کنه دست‌کم به اندازه واروآ آسیب‌زا باشد، اگر نه بدتر — و نگرانند که افزودن یک عامل استرس‌زای دیگر، زنبورها را به آستانه نابودی برساند.

آقای میلر، زنبوردار نسل چهارم، درباره‌ این کنه گفت: «این حشره‌ای بد است. هیچ نتیجه‌ خوبی در هیچ کشوری که تروپیلاالاپس وارد آن شده، وجود نداشته است.»

محصولاتی که معمولاً به گرده‌افشانی حشرات نیاز ندارند، مانند گندم و سبزیجات برگ‌دار، ممکن است همچنان به‌صورت انبوه کشت شوند.

اما حضور تروپیلاالاپس می‌تواند باعث کاهش شدید محصولاتی مانند خربزه، سیب، کرنبری، گیلاس و مرکبات شود — همچنین بادام، یکی از متداول‌ترین آجیل‌های صادراتی تولیدشده در ایالات متحده آمریکا. این مسئله می‌تواند باعث افزایش قیمت‌ها شود و بازیابی وضعیت برای زنبورداران را دشوارتر کند.

آقای میلر گفت: «هر چه بیشتر بتوانیم ورود این کنه را به تأخیر بیندازیم، آمادگی صنعت بیشتر خواهد شد.»

برای دکتر رمزی، واکنش کند به این کنه بازتابی است از گرایش اشتباه دانشمندان غربی به جدا پنداشتن خود از دیگر نقاط جهان.

او گفت: «دیگر چیزی به نام اکوسیستم‌های مجزا وجود ندارد. این‌که فکر کنیم چون اقیانوسی بین ما و بقیه دنیاست پس در امانیم، نگاه احمقانه‌ای است.»