نشست کمیسیون کشاورزی اتاق ایران با محور زنجیره تأمین، حذف ارز ترجیحی و ابزارهای نوین مالی

اتاق خبر تلویزیون اینترنتی کشاورزپلاس:

نشست ماهانه کمیسیون کشاورزی اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی ایران صبح امروز یکشنبه ۲۳ آذر 1404، همزمان با برگزاری هیأت نمایندگان اتاق ایران، با تمرکز بر بحران تأمین مالی و گردش نقدینگی در زنجیره تأمین کشاورزی آغاز به کار کرد؛ نشستی که ترکیب مدعوین آن نشان می‌دهد موضوع از سطح گفت‌وگوی کارشناسی عبور کرده و به مرحله تصمیم‌سازی رسیده است.

در این جلسه، نمایندگان   معاون برنامه‌ریزی و اقتصادی وزارت جهاد کشاورزی، رئیس مرکز ملی تأمین مالی وزارت اقتصاد، مدیرعامل بانک کشاورزی، مدیر اداره تأمین مالی زنجیره تولید بانک مرکزی و مدیرکل امور اقتصادی وزارت جهاد کشاورزی در کنار اعضای کمیسیون کشاورزی اتاق ایران حضور دارند؛ ترکیبی که عملاً 3 ضلع سیاست‌گذار، نهاد مالی و بخش خصوصی کشاورزی را هم‌زمان پشت یک میز قرار داده است.

چرا این جلسه مهم است؛ اگر چه دستگاههای اجرایی با نمایندگان خود آمده باشند؟

بخش کشاورزی در ماه‌های اخیر با 3 فشار هم‌زمان روبه‌روست:

۱. محدودیت شدید سرمایه در گردش

۲. ابهام در آینده ارز ترجیحی و اثر آن بر هزینه تولید

۳. کارآمد نبودن مدل‌های سنتی تأمین مالی

به همین دلیل، محور اصلی جلسه نه صرفاً بررسی وضعیت موجود، بلکه واکاوی ظرفیت‌های قانونی، ابزارهای نوین مالی و مدل‌های جایگزین برای عبور از تنگنای نقدینگی است.

محور اول: قانون تأمین مالی؛ ظرفیت‌ها روی کاغذ، تحقق در عمل

در نخستین محور، ظرفیت‌های «قانون تأمین مالی و زیرساخت» برای حمایت از بخش کشاورزی بررسی می‌شود. پرسش کلیدی اینجاست که چه میزان از اهداف پیش‌بینی‌شده این قانون در عمل محقق شده و چرا ابزارهایی مانند تأمین مالی زنجیره‌ای، ضمانت‌نامه‌ها و روش‌های نوین، هنوز به شکل گسترده وارد کشاورزی نشده‌اند.

حضور هم‌زمان نمایندگان وزارت اقتصاد، بانک مرکزی و بانک کشاورزی نشان می‌دهد اختلاف دیدگاه‌ها و گلوگاه‌های اجرایی این قانون، یکی از موضوعات اصلی بحث خواهد بود.

محور دوم: حذف ارز ترجیحی و شوک نقدینگی

دومین محور، به بررسی پیامدهای حذف ارز ترجیحی بر جریان گردش نقدینگی در زنجیره عرضه کشاورزی اختصاص دارد؛ موضوعی که مستقیماً تولیدکنندگان نهاده، دامداران، مرغداران و صنایع تبدیلی را تحت تأثیر قرار می‌دهد.

در این بخش، سناریوهای مختلف تأمین سرمایه در گردش پس از حذف ارز ترجیحی مطرح می‌شود؛ از افزایش نقش بانک‌ها گرفته تا استفاده از ابزارهای اعتباری و زنجیره‌ای برای جلوگیری از وقفه در تولید.

محور سوم: کشاورزی قراردادی؛ راه‌حل یا چالش جدید؟

در سومین محور، روش‌های نوین تأمین مالی زنجیره عرضه با تمرکز بر کشاورزی قراردادی بررسی می‌شود. اگرچه کشاورزی قراردادی در اسناد بالادستی به‌عنوان راهکار کاهش ریسک معرفی شده، اما اجرای آن با موانع حقوقی، مالی و نهادی متعددی روبه‌روست.

در این بخش، مدل‌های تأمین مالی مبتنی بر زنجیره ارزش، نقش بانک‌ها، تضامین، و جایگاه تولیدکننده خرد در این ساختار مورد نقد و تحلیل قرار می‌گیرد.

از گفت‌وگو تا توصیه سیاستی

کمیسیون کشاورزی اتاق ایران تلاش دارد خروجی این نشست را به مجموعه‌ای از پیشنهادهای مشخص و قابل اجرا برای نهادهای تصمیم‌ساز تبدیل کند؛ پیشنهادی که اگر به سیاست اجرایی تبدیل نشود، خطر تعمیق رکود و افزایش ریسک تولید در بخش کشاورزی همچنان پابرجا خواهد ماند.

نشست امروز را می‌توان یکی از معدود جلساتی دانست که در آن، مسئله پول، تولید و سیاست به‌طور هم‌زمان و شفاف روی میز قرار گرفته است؛ جایی که تعارف جایی ندارد و تصمیم‌سازی، مطالبه اصلی بخش خصوصی است.