تب برفکی در خلال دهههای گذشته همواره در فصول سرد با سویههای متفاوت در دامداریهای ایران شیوع داشته و تأثیر جدی بر تولید شیر، تلفات دامها داشته است.
در سال ۱۳۸۴ استان اصفهان شاهد رخداد شدید تب برفکی بود بهطوریکه با وجود واکسیناسیون، گلهها همچنان درگیر شدند. موضوعی که امروز نیز اتفاق افتاده است.
گزارش فائو حاکی از بروز سویه SAT1 در سهماهه نخست سال ۲۰۲۵ میلادی مصادف با زمستان ۱۴۰۳ در عراق و بحرین، همچنین در سهماهه دوم ۲۰۲۵ مصادف با بهار ۱۴۰۴ در الجزایر، آفریقا، عراق و بحرین و کویت بود.
پس از بروز سویه جدید تب برفکی در استان تهران و سرعت انتشار و خساراتی که به دامداران وارد کرد؛ گمانهزنیهای بسیاری در این خصوص صورت گرفت. برخی مقصر اصلی را سازمان دامپزشکی کشور میدانستند و اعتقاد داشتند سازمان به هشدارهای فائو توجه لازم را نداشته و برخی خواستار برخورد مجلس و سازمان بازرسی با سازمان دامپزشکی کشور بودند.
در این رابطه، پایگاه خبری اگنا به مدارکی دست یافت که نشان میدهد سازمان دامپزشکی کشور برخلاف گمانهزنیهای برخی از دستاندرکاران و بر اساس هشدارهای فائو مکاتبات و اقدامات لازم را انجام داده است.
- در بهمنماه سال ۱۴۰۳ گزارشاتی از بروز بیماری و تلفات دام در کشور عراق از سوی مشاور ریاست سازمان دامپزشکی به دفتر بهداشت و مدیریت سازمان دامپزشکی کشور واصل گردید. در پی آن بلافاصله ستاد تب برفکی سازمان دامپزشکی کشور برگزار گردید و آخرین وضعیت این بیماری در دنیا و کشور ایران ارائه شده و پس از بحث و بررسی، ریاست سازمان پیرامون حساسیت موضوع این بیماری در کشور و لزوم بهکارگیری تمامی امکانات ادارات کل در مهار و کنترل تب برفکی که جزء مهمترین وظایف هر اداره کل میباشد، پرداخت.
- با توجه به گزارشات واصله مبنی بر استمرار بیماری و تلفات دام زنده در کشور عراق، مراتب و اقدامات مورد انتظار در تاریخ ۲۹/۱۱/۱۴۰۳ به ادارات کل دامپزشکی استانهای واقع در مرز غربی و استانهای همجوار آنها اعلام شده است.
- متعاقباً سازمان خواروبار کشاورزی ملل متحد (FAO) در فروردینماه ۱۴۰۴ در خصوص رخداد بیماری تب برفکی با سویه SAT1 و نگرانیهای جدی در مورد شیوع احتمالی ویروس به کشورهای خاور نزدیک و اوراسیای غربی اعلام هشدار نموده و خواستار افزایش سطح آگاهی، تقویت امنیت زیستی و حفظ آمادگی خود در سطوح ملی، منطقهای و جوامع هدف برای حفاظت دام و معیشت مردم گردید.
- بنا بر اطلاعات مندرج در سایت رسمی آزمایشگاه پربرایت، بروز بیماری تب برفکی SAT1 ( تویوتایپ ۱) و اقدامات مورد انتظار در تاریخ ۳۰/۰۱/۱۴۰۴ به کلیه ادارات کل دامپزشکی استانها اعلام، همچنین در همان زمان هشدار شناسایی سویه SAT1 به کلیه اتحادیههای دامداران در سراسر کشور ارسال گردیده است.
- پیرو اعلام هشدار سازمان خواروبار و کشاورزی ملل متحد (FAO) در تاریخ ۳۰/۰۱/۱۴۰۴ کمیته ملی تخصصی تب برفکی با دستور کار بررسی رخدادهای بیماری تب برفکی در کشورهای عراق و بحرین و راهکارهای پیشگیری و کنترل آن در ایران برگزار شده و مصوبات آن در تاریخ ۰۱/۰۲/۱۴۰۴ و به شرح ذیل به ادارات کل دامپزشکی استانهای کشور ارسال گردید و بر همین اساس، استانداریهای کل کشور در جریان موضوع قرار گرفته و سازمان دامپزشکی کشور خواستار تشدید اقدامات بهداشتی و قرنطینهای شده است.
الف – تشدید برنامههای مراقبت و پایش در کشور بهویژه استانهای غربی و استانهای همجوار آنها صورت پذیرد.
ب – جلوگیری از ورود هرگونه دام زنده غیرمجاز از مرزهای کشور از طریق دستگاههای متولی پیگیری و اقدام گردد.
ج – اخذ نمونه از تمامی موارد مشکوک به بیماری تب برفکی علیالخصوص در استانهای غرب کشور و درخواست سکانس سویه SAT1 از مرکز ملی تشخیص
د – اجرای اصول دقیق قرنطینهای و امنیت زیستی در سطح دامداریهای کشور توسط تولیدکنندگان و بهرهبرداران
- در اردیبهشتماه ۱۴۰۳ درخواست ثبت، واردات و خرید واکسن تب برفکی مونووالان SAT1 به میزان ۲۰۰ هزار دز توسط دفتر بهداشت و مدیریت بیماریهای دامی سازمان دامپزشکی (مورخ ۰۱/۰۲/۱۴۰۴)
- اعلام کتبی رخدادهای بیماری تب برفکی با سویه SAT1 کشورهای ترکیه و کویت به ادارات کل دامپزشکی استانها (مورخ ۰۸/۰۲/۱۴۰۴ و ۲۴/۰۲/۱۴۰۴)
- به استناد نتایج اعلامی از سوی مرکز ملی تشخیص، رخدادهای بیماری تب برفکی با سویه مذکور به ادارات کل دامپزشکی استانهای درگیر اعلام و دفتر بهداشت و مدیریت بیماریهای دامی خواستار اقدام مطابق با برنامه ملی اقدامات متعاقب ورود سویه جدید تب برفکی شد. اولین گزارش سویه SAT1 ویروس تب برفکی در کشور در تاریخ ۱۱/۰۴/۱۴۰۴ توسط مرکز ملی تشخیص به دفتر بهداشت و مدیریت بیماریهای دامی اعلام گردید (مربوط به نمونههای استانهای آذربایجان شرقی و آذربایجان غربی).
- اعلام کتبی هشدار رخداد بیماری تب برفکی به ادارات کل دامپزشکی استانها (به تاریخهای ۱۸/۰۴/۱۴۰۴ و ۰۹/۰۷/۱۴۰۴)
- پیگیری و تأمین واکسن تب برفکی مونووالان سویه SAT1 توسط دفتر بهداشت و مدیریت بیماریهای دامی سازمان دامپزشکی (به تاریخهای ۰۸/۰۲/۱۴۰۴ ، ۲۴/۰۲/۱۴۰۴ و ۱۷/۰۴/۱۴۰۴)
- واردات ۵۰۰ هزار دُز واکسن تب برفکی مونووالان سویه SAT1
- خرید میزان ۲۰۰ هزار دُز واکسن تب برفکی مونووالان سویه SAT1 و توزیع آن در استانهای دارای کانون بیماری بهمنظور واکسیناسیون جمعیت دامی هدف (به تاریخ ۰۹/۰۶/۱۴۰۴) در قالب برنامه اقدامات متعاقب بروز سویه اگزوتیک در کشور (این میزان واکسن در تاریخ ۰۵/۰۶/۱۴۰۴ به بانک واکسن سازمان تحویل گردید). سیصد هزار دُز باقیمانده هم از طریق شرکت واردکننده به شرکتهای پخش استانی و مراکز مایهکوبی توزیع و در دامداریهای صنعتی مورد مصرف قرار گرفت.
- ابلاغ واکسیناسیون با واکسن مونووالان تب برفکی حاوی سویه SAT1 و انجام پایش سرمی متعاقب واکسیناسیون مذکور در جمعیت دام سبک و سنگین در شعاع ده کیلومتری کانون بیماری (به تاریخ ۰۹/۰۶/۱۴۰۴)
- با توجه به حساسیت موضوع و به جهت اقدامات کنترلی و پیشگیرانه جمعیت دامی در معرض خطر در برابر سویه SAT1 مکاتبه با استانداران استانهای درگیر این سویه جهت هماهنگی لازم با دستگاههای مرتبط نظیر فرماندهی نیروی انتظامی، ریاست سازمان جهاد کشاورزی استان
- انجام بازدیدهای میدانی مدیرکل استانهای آذربایجان شرقی، آذربایجان غربی و تهران، معاون استان کردستان، رییس گروه استانهای آذربایجان شرقی، آذربایجان غربی و تهران و کارشناسان استانهای آذربایجان غربی و اردبیل مدیرکل دفتر بهداشت و مدیریت بیماریهای دامی از کانونهای درگیر بیماری تمامی استانهای درگیر بیماری
- برگزاری جلسه هماندیشی و تبادل نظر در خصوص تولید بذر واکسنهای دامپزشکی و واکسنهای توأمان و پلی والان در مورخ ۲۵/۰۴/۱۴۰۴ و با حضور مسئولین ستادی سازمان، کارشناسان مؤسسه رازی و سایر صاحبنظران این حوزه برگزار شده و مصوبات آن در تاریخ ۲۹/۰۴/۱۴۰۴ به مؤسسه تحقیقات واکسن و سرمسازی رازی ارسال گردید. بند ۱۲ صورتجلسه مذکور عنوان میدارد که نظر بهضرورت خوداتکایی بهویژه در شرایط اضطراری، پیشنهاد شد در صورت امکان و ارائه مجوزهای قانونی سازمان (مرکز ملی تشخیص) ویروس ایزوله (جدایه) را به مؤسسه تحقیقات واکسن و سرمسازی رازی بهعنوان یک مرکز تحقیقات دولتی تحویل و مؤسسه مذکور بر اساس دانش فنی و تصریح در شرح وظایف اساسنامه خود بذر تولید کرده و طبق نظر و با مجوز سازمان به مرکز تولید واکسنهای دامپزشکی در داخل کشور تحویل نماید. متعاقباً معاونت بهداشتی و پیشگیری در تاریخ ۰۸/۰۶/۱۴۰۴ خطاب به ریاست مؤسسه تحقیقات واکسن و سرمسازی رازی خواهان اعلام نظر، نتایج و اقدامات صورت گرفته در خصوص بند ۱۲ صورتجلسه فوقالذکر ریاست مرکز ملی تشخیص در تاریخ ۲۵/۰۶/۱۴۰۴ با ریاست مؤسسه رازی مکاتبه نموده و آمادگی مرکز را جهت تحویل نمونه تب برفکی به آن مؤسسه اعلام نموده است.
- برگزاری جلسات هماهنگی در ادارات کل دامپزشکی استانهای دارای کانون بیماری (آذربایجان شرقی، آذربایجان غربی، کردستان، قم و تهران) با حضور مسئولین ذیربط)
- اعلام گزارش شفاهی رخدادهای بیماری تب برفکی با سویه اگزوتیک SAT1 توسط مدیرکل دفتر بهداشت و مدیریت بیماریهای دامی در جلسه معاونین سلامت ادارات کل دامپزشکی استانها (شهر کرد)
- پیگیری و درخواست مجدد جهت تأمین ۵۰۰ هزار دز واکسن تب برفکی مونووالان سویه SAT1 علاوه بر درخواست قبلی توسط دفتر بهداشت و مدیریت بیماری با توجه به نیاز کشور (در تاریخ ۰۱/۰۷/۱۴۰۴)
- واردات یک و نیم میلیون دز گاوی واکسن تب برفکی مونووالان سویه SAT1 تولیدی شرکت وتال ترکیه و برنامهریزی برای توزیع یک میلیون دز از طریق شرکتهای پخش استانی ویژه استانهای دارای کانون و پرخطر
- انجام اقدامات کنترلی بیماری در استانهای درگیر نظیر تعطیلی میادین دام برقراری اقدامات قرنطینهای، ضدعفونی واحدهای اپیدمیولوژیک مبتلا و آموزش دامداران
- انجام دو مکاتبه با وزیر جهاد کشاورزی و تشریح وضعیت بیماری و اقدامات صورت پذیرفته (به تاریخهای ۲۴/۰۶/۱۴۰۴ و ۱۳/۰۷/۱۴۰۴)
- مکاتبه با مدیران کل دامپزشکی استانهای سراسر کشور و اعلام هشدار رخداد بیماری SAT1 (به تاریخ ۱۳/۰۷/۱۴۰۴)
- خرید مجدد میزان ۵۰۰ هزار دز واکسن تب برفکی مونووالان سویه SAT1 و توزیع آن در استانهای دارای کانون بیماری بهمنظور واکسیناسیون جمعیت دامی هدف (شایان ذکر است در مرحله اول میزان ۴۰۰ هزار دز واکسن به بانک واکسن تحویل شده است)
- برگزاری جلسه هماندیشی در خصوص تولید واکسن تب برفکی حاوی سویه SAT1 با حضور تولیدکنندگان داخلی واکسن
- پیگیری و درخواست مجدد جهت تأمین ۵۰۰ هزار دز واکسن تب برفکی مونووالان سویه SAT1 علاوه بر درخواست قبلی توسط دفتر بهداشت و مدیریت بیماری با توجه به نیاز کشور (به تاریخ ۲۸/۰۷/۱۴۰۴)
- واردات یک میلیون و سیصد هزار دز گاوی واکسن تب برفکی مونووالان سویه SAT1 تولیدی شرکت وتال ترکیه و برنامهریزی برای توزیع یک میلیون و صد هزار دز از طریق شرکتهای پخش استانی
- برنامهریزی و پیگیری تهیه ۲٫۰۰۰٫۰۰۰ دز واکسن مونووالان SAT1 طی یک هفته جاری
- دو مورد مکاتبه با مقام عالی وزارت متبوع و تشریح آخرین وضعیت و اعلام عملکرد سازمان دامپزشکی در خصوص بیماری تب برفکی (به تاریخهای ۲۱/۰۷/۱۴۰۴ و ۲۸/۰۷/۱۴۰۴)
- دو مورد مکاتبه با رییس کمیسیون کشاورزی، آب، منابع طبیعی و محیطزیست مجلس شورای اسلامی و بازرس کل امور جهاد کشاورزی و محیطزیست سازمان بازرسی کل کشور در خصوص اقدامات صورت گرفته در راستای کنترل و پیشگیری از رخداد بیماری تب برفکی سویه SAT1 (به تاریخهای ۲۸/۰۷/۱۴۰۴ و ۳۰/۰۷/۱۴۰۴)
- درخواست تشکیل ستاد ملی پیشگیری و کنترل بیماری تب برفکی در دام از معاون اول ریاستجمهور توسط وزیر جهاد کشاورزی
- حضور فعال مدیران سازمان در رسانهها، خبرگزاریها و صداوسیما جهت اطلاعرسانی، تنویر افکار عمومی، آموزش از طریق مصاحبه، تهیه خبر و …
- برگزاری جلسه ستاد ملی پیشگیری از بیماری تب برفکی به ریاست معاون اول رییس جمهوری
- واردات دو میلیون دز گاوی واکسن تب برفکی مونووالان سویه SAT1 تولیدی شرکت وتال ترکیه و برنامهریزی برای توزیع یک میلیون و پانصد هزار دز از طریق شرکتهای پخش استانی
- توزیع ششصد هزار دز گاوی واکسن تب برفکی مونووالان سویه SAT1 به ادارات دامپزشکی استانها جهت انجام واکسیناسیون رایگان در کانونهای بیماری و مناطق پرخطر
- برنامهریزی جهت واردات دو و نیم میلیون دز گاوی واکسن تب برفکی مونووالان سویه SAT1 تولیدی شرکت وتال ترکیه در هفته آخر آبانماه
- برگزاری سومین کمیته ملی تخصصی بیماری تب برفکی با موضوع بررسی وضعیت بیماری تب برفکی در کشور با حضور اساتید دانشکدههای دامپزشکی و اعضاء کمیته مذکور جهت اخذ تدابیر و تصمیمات فنی مربوطه
- حضور مدیرکل دفتر بهداشت و مدیریت بیماریهای دامی و مدیرکل دفتر برنامه، بودجه و مطالعات اقتصادی در جلسه برآورد حجم خسارات و انجام اقدامات پیشگیرانه برای مقابله با شیوع بیماری تب برفکی در محل سازمان مدیریت بحران کشور جهت اجرایی نمودن مصوبات جلسه به ریاست معاون اول رییس جمهور
و اگرچه هنوز موضوع این ویروس از استانهای قرنظینه غربی کشور بدون درگیر نمودن آنها به تهران منتقل شده و علیرغم تأمین بهموقع واکسن متناسب دامداری های تهران را درگیر نمود، مورد شک و تردید است، اما از مکاتبات به دست آمده میتوان اینطور نتیجهگیری کرد که سازمان دامپزشکی کشور به موقع مکاتبات، اقدامات و هشدارهای لازم را در خصوص بروز بیماری تب برفکی انجام داده و در این زمینه قصور و کوتاهی نداشته است.
منبع: اگنا
دیدگاه تان را بنویسید