بحران اقلیمی با وجود سازگاری کشاورزان، بازده محصولات اصلی را کاهش می‌دهد

به گزارش گروه بین الملل کشاورزپلاس به نقل از گاردین، براساس این تحقیق که در مجله علمی Nature منتشر شده، بازده محصولاتی مانند ذرت، سویا، برنج، گندم، کاساوا (یُکا) و سورگوم می‌تواند با هر یک درجه گرم‌تر شدن زمین، به اندازه ۱۲۰ کالری در روز به ازای هر نفر کاهش یابد. این میزان کاهش، معادل با حذف یک وعده صبحانه در روز است.

مطالعه نشان می‌دهد که افزایش درآمد و تغییر در روش‌های کشاورزی می‌تواند تا حدودی از این کاهش جلوگیری کند: حدود یک‌چهارم تا سال ۲۰۵۰ و یک‌سوم تا سال ۲۱۰۰ — اما این اقدامات قادر به توقف کامل آن نخواهند بود.

به گفته اندرو هالتگرن، اقتصاددان زیست‌محیطی از دانشگاه ایلینوی در اربانا-شمپین و نویسنده اصلی مقاله:

«در آینده‌ای با گرمایش شدید، ما هنوز هم شاهد کاهش بهره‌وری کالری در حدود ۲۵ درصد در سطح جهانی خواهیم بود. این وضع به اندازه بدترین سناریو (بدون سازگاری) نیست، اما برخلاف دیدگاه خوش‌بینانه‌ای است که می‌گوید "کشاورزی از تغییرات اقلیمی سود خواهد برد".»

کشاورزان از جمله کسانی هستند که بیشترین آسیب را از پدیده‌های شدید آب‌وهوایی می‌بینند، اما دانشمندان همچنان در درک کامل اثرات تغییر اقلیم بر تولید غذا با چالش مواجه‌اند. یکی از منابع اصلی عدم قطعیت، میزان سازگاری کشاورزان با گرمای بیشتر است — مانند تغییر نوع محصول، زمان کاشت و برداشت، و روش‌های کشت.

در این مطالعه، تیمی از پژوهشگران آمریکایی و چینی داده‌های مربوط به ۱۲٬۶۵۸ منطقه در ۵۴ کشور را برای بررسی نحوه سازگاری تاریخی کشاورزان با تغییرات آب‌وهوایی تحلیل کردند. سپس این داده‌ها را در مدل‌هایی برای پیش‌بینی آینده استفاده کرده و آن را با حالتی فرضی مقایسه کردند که در آن، گرمایش زمین در اوایل دهه ۲۰۰۰ متوقف شده بود.

در سناریویی با گرمایش شدید، پیش‌بینی شده که بازده محصولاتی مانند سویا تا سال ۲۱۰۰ به میزان ۲۶ درصد کاهش می‌یابد — حتی پس از در نظر گرفتن سازگاری، افزایش درآمدها و تأثیر مثبت رشد سریع‌تر گیاهان به‌دلیل دی‌اکسیدکربن بیشتر در جو.

در سناریویی واقع‌بینانه‌تر (مطابق با سیاست‌های کنونی جهان)، کاهش بازدهی به‌صورت زیر خواهد بود:

• سویا: ۱۶ درصد

• گندم: ۷.۷ درصد

• ذرت: ۸.۳ درصد

• برنج: تنها محصولی است که انتظار می‌رود تولید آن افزایش یابد: ۴.۹ درصد

با پیش‌بینی افزایش جمعیت جهان از ۸ میلیارد نفر کنونی به ۱۰ میلیارد نفر تا پایان قرن، تقاضا برای غذا افزایش می‌یابد، درحالی‌که آلودگی کربنی باعث بی‌ثباتی الگوهای آب‌وهوایی می‌شود. محققان دریافتند که بیشترین کاهش تولید، مناطق کشاورزی حاصل‌خیز و پرمحصول جهان را هدف قرار خواهد داد -  هرچند فقیرترین کشورهای جهان، آسیب‌پذیرترین‌ها در برابر ناامنی غذایی هستند.

هالتگرن می‌گوید:

«در بسیاری از مطالعات اثرات اقلیمی، فقرا بیشترین آسیب را می‌بینند که در این مطالعه هم صادق است. اما تفاوت این تحقیق با مطالعات قبلی این است که بخش‌های ثروتمند و نواحی کشاورزی بزرگ هم از آسیب‌پذیرترین‌ها هستند.»

این پژوهش از روش‌های اقتصادسنجی برای بررسی تاثیرات کلی سازگاری استفاده کرده، درحالی‌که مطالعات پیشین بیشتر به مدل‌سازی فیزیکی زیستی پرداخته‌اند. مثلاً مطالعه‌ای در سال ۲۰۲۲ در Nature Communications نشان داده بود که سازگاری به‌موقع با فصل‌های رشد می‌تواند بازدهی واقعی محصولات را ۱۲ درصد افزایش دهد.

یوناس یگرمایر، محقق در مدرسه اقلیم کلمبیا و نویسنده همکار مقاله، گفت:

«این تحقیق، گزینه‌های سازگاری آینده‌نگرانه که امروزه اجرا نمی‌شوند را شامل نمی‌شود و نتایج آن احتمالاً بدبینانه است.»

او افزود:

«مطالعات تجربی معمولاً در پیش‌بینی‌های بلندمدت بدبینانه‌اند. در مقابل، مدل‌های فرآیندی رشد گیاه، تعاملات مهمی را در نظر می‌گیرند که در داده‌های تاریخی قابل مشاهده نیستند.»

بااین‌حال، مدل‌های فرآیندی نیز به‌دلیل غیرواقعی بودن برخی فرضیات — مانند چشم‌پوشی از محدودیت‌های مالی، اشتباهات انسانی و ناکارآمدی بازار — مورد انتقاد قرار گرفته‌اند.

احسان عیسی رضایی، دانشمند کشاورزی در مرکز تحقیقاتی لایب‌نیتس آلمان، گفت:

«یافته‌های این تحقیق قابل قبول‌اند، اما تنها یک سوی این مناظره علمی هستند. به نظر من، این نتایج یک بررسی واقع‌گرایانه و تجربی ارزشمندند که نشان می‌دهند نمی‌توان به سازگاری کامل و بی‌نقص دل خوش کرد — حتی اگر واقعیت جایی بین این سناریوی بدبینانه و سناریوهای خوش‌بینانه‌تر باشد.»