شناسایی ظرفیت‌های زراعت چوب توسط موسسه تحقیقات جنگل‌ها و مراتع

کامران پورمقدم مشاور وزیر و مجری طرح ملی زراعت چوب در گفت‌وگو با کشاورز پلاس بیان کرد: زراعت چوب ظرفیت بالای اقتصادی، اجتماعی و اکولوژیکی دارد. بر این اساس وزارت جهاد کشاورزی تصمیم گرفت که به صورت مستقل در سطح وزارتخانه، طرح زراعت چوب را پیگیری کند.

وی اضافه کرد: دلیل این تصمیم آن است که برای اجرای این طرح، محدودیت‌هایی وجود داشته است که رفع آنها، نیازمند رایزنی در سطح بالا و در سطح وزارتخانه‌ها و دستگاه‌هایی ذینفع شامل سازمان برنامه و بودجه، وزارت نیرو و دستگاه‌های دیگر است.

کشت صنوبر به کمک پساب

پورمقدم تعیین ظرفیت برای زراعت چوب را منطبق بر مطالعات موسسه تحقیقات جنگل‌ها و مراتع اعلام کرد و گفت: این موسسه در سه بخش، ظرفیت‌های کشور در این حوزه را شناسایی کرده است.

مشاور وزیر جهاد کشاورزی گفت: در استان‌های شمالی کشور شامل گیلان، مازندران و گلستان در عرصه‌های غیر جنگلی که پتانسیل زراعت چوب وجود دارد، زمین مناسب شناسایی شده‌ است.

وی ادامه داد: مجموعا بیش از 62 هزار هکتار عرصه در استان‌های شمالی شناسایی شده است. از این سطح، 12 هزار هکتار آن کشت به صورت کاملا دیم است و نیاز به آبیاری ندارد. مابقی با یک دوره آبیاری قابل کشت است.

مجری طرح ملی زراعت چوب بیان کرد: ظرفیت خوبی در شمال کشور برای زراعت چوب وجود دارد. برنامه‌ریزی در وزارت جهاد کشاورزی در این رابطه انجام شده و قرار است نقشه‌های رقومی که موسسه تحقیقات تولید کرده است، تدقیق و جانمایی شود.

وی افزود: هدف از تدقیق نقشه‌ها آن است که اگر مسایل اجتماعی در عرصه‌ها وجود داشته باشد، رفع شود و سایر مواردی که باید برای بحث اجرا روی زمین آماده شود، مورد ارزیابی قرار گرفته و یک طرح اجرایی تهیه شود. بنابراین برای اجرای طرح زراعت چوب، اولین گام تهیه طرح اجرایی است که باید در کمیته‌های فنی و مراجعی که در این رابطه پیش‌بینی شده است، تصویب شود.

به گفته پورمقدم، در خارج از شمال کشور عرصه‌هایی وجود دارد که به خاطر شرایط اقلیمی و شرایطی که در این مناطق وجود دارد، انجام فعالیت حتما مستلزم آبیاری است و به صورت دیم نمی‌توانیم در این عرصه‌ها زراعت چوب انجام دهیم.

وی اضافه کرد: در خارج از شمال کشور حتما نیاز به آبیاری برای اجرای زراعت چوب داریم. به خاطر محدودیت‌هایی که در کشور برای تامین آب شرب و منابع آبی وجود دارد، تمرکز ما بر روی پساب‌ها و فاضلاب‌هایی است که در محدوده یا حوزه خارج از شمال کشور وجود دارد.

مجری طرح ملی زراعت چوب گفت: موسسه تحقیقات جنگل‌ها و مراتع برای 10 کلانشهر که پساب فاضلاب به صورت عمده دارند، اراضی مستعد زراعت چوب را شناسایی کرده است تا از پتانسیل پساب‌های موجود بهره ببریم.

وی افزود: برای توسعه زراعت چوب از پساب تصفیه شده، بر اساس شاخص‌های اعلام شده توسط سازمان حفاظت محیط زیست عمل خواهیم کرد و از پسابی با استانداردهای مد نظر این سازمان بهره می‌بریم. زیرا در صورت عدم رعایت این شاخص‌ها، ممکن است استفاده از پساب خاک را آلوده کند.

مشاور وزیر جهاد کشاورزی با تاکید بر استفاده از پساب ایمن برای توسعه زراعت چوب، سطح قابل کشت در اراضی خارج از شمال کشور را 150 هزار هکتار اعلام کرد.

وی افزود: مطالعه خوبی در استان خوزستان به صورت ویژه انجام شده است که آنجا با استفاده از پساب‌های نیشکر و منابع آبی دیگری که وجود دارد، توسعه زراعت چوب انجام شود. در این استان 290 هزار هکتار اراضی با پتانسیل بسیار مناسب برای زراعت چوب شناسایی شده است.

پور مقدم گفت: همه این موارد باید به طرح‌های اجرایی تبدیل شود. تدوین طرح‌های اجرایی به کمک مطالعات دقیقی است که مسایل فنی در آنها رعایت شده است.

وی یادآور شد: ترتیبی اتخاذ شده است که صنایع چوب کاغذ به‌عنوان مجموعه‌هایی که بیشترین منافع را از زراعت چوب کسب خواهند کرد، به این عرصه ورود کرده و در آن سرمایه‌گذاری کنند.

نقشه رقومی مناطق مستعد تعیین می‌شود

مجری طرح ملی زراعت چوب افزود: ما در زمانی که سازمان منابع طبیعی عملیات زراعت چوب را پیگیری می‌کرد، مشکلی که داشتیم این بود که نتوانستیم بانکی از اطلاعات رقومی و نقشه‌های عرصه‌های مستعد را داشته باشیم تا اگر سرمایه‌گذار یا متقاضی برای کار زراعت چوب مراجعه می‌کند، عرصه‌ها را بر اساس نقشه معرفی کنیم.

وی ادامه داد: اکنون در دوره جدید برنامه‌ریزی شده است که بانک اطلاعات رقومی با تدقیقی که انجام می‌شود، تشکیل شود تا اگر زمانی بخواهیم اراضی مستعد را به سرمایه‌گذار بزرگ معرفی کنیم، اطلاعات کافی در دسترس باشد.

پورمقدم تاکید کرد: در اجرای طرح زراعت چوب همه ضوابط قانونی و حقوقی رعایت می‌شود و این طور نیست که بدون رعایت ضوابط، وارد عمل شویم.

وی همچنین درباره تامین نهال مورد نیاز برای طرح زراعت چوب گفت: در گذشته مشکلی که در سازمان منابع طبیعی وجود داشت این بود که نهال‌های تولید شده صنوبر از واریته‌های اصلاح شده نبود. این مشکل حتما باید با همکاری موسسه تحقیقات جنگل‌ها و مراتع رفع شود.

مشاور وزیر جهاد کشاورزی بیان کرد: حتما باید در این طرح از قلمه‌های مورد تایید موسسه تحقیقات استفاده شود. خیلی از نهالستان‌های ما قلمه‌هایی که تولید می‌کنند از پایه‌هایی است که شناسنامه مشخصی ندارند و شاید این نهال‌ها مورد تایید موسسه نباشد.

وی درباره تبعات استفاده از نهال‌های بدون شناسنامه یادآور شد: میزان رویش این نهال‌ها و محصول دهی آنها مشابه پایه‌های اصلاح شده نیست. توسعه کیفی طرح زراعت چوب با تولید نهال‌های شناسنامه‌دار برنامه‌ریزی شده است که با کمک موسسه تحقیقات، بر تولید آنها نظارت می‌شود.

پورمقدم تاکید کرد: برنامه‌ریزی ما در سطح وزارتخانه این است که از همه ظرفیت‌های کشور به خصوص شرکت آب و فاضلاب(آبفا) و بحث پساب استفاده کنیم. هماهنگی لازم انجام بگیرد تا این طرح را جلو ببریم.