به گزارش تلویزیون اینترنتی کشاورزپلاس، در مراسمی با حضور شینا انصاری معاون رییس‌جمهوری و رئیس سازمان حفاظت ازمحیط زیست، وزیر مختار سفارت ژاپن، مدیرعامل دیجی‌کالا، نماینده برنامه توسعه سازمان ملل متحد (UNDP)، معاون محیط زیست دریایی و تالاب‌ها، معاون وزیر جهادکشاورزی و رئیس سازمان تحقیقات آموزش و ترویج جهادکشاورزی، تفاهم نامه‌ای برای حفاظت از تالاب‌های ایران امضا شد.
به گزارش کشاورزپلاس، اقدام مشترک دیجی‌کالا، دولت ژاپن و سازمان ملل برای حفاظت از تالاب‌های ایران، نه‌تنها از منظر زیست‌محیطی مهم است، بلکه نمونه‌ای ارزشمند از اقتصاد حفاظت مشارکتی (Participatory Conservation Economy) به شمار می‌آید؛ مدلی که در آن بخش خصوصی، جوامع محلی و نهادهای بین‌المللی برای حفاظت از منابع طبیعی در کنار هم قرار می‌گیرند.
اهمیت اقدام دیجی‌کالا در حفاظت از تالاب‌ها
توسعه اقتصاد محلی پایدار: ورود دیجی‌کالا به پروژه‌های زیست‌محیطی، با بهره‌گیری از زیرساخت‌های دیجیتال و شبکه‌ی فروش گسترده، می‌تواند به تقویت معیشت جوامع محلی منجر شود، که یکی از مؤلفه‌های اصلی حفاظت پایدار از تالاب‌هاست. اگر مردم منطقه به معیشتی پایدار از طریق تولید بومی برسند، دیگر وابسته به بهره‌برداری بی‌رویه از تالاب‌ها نخواهند بود.
آموزش و توانمندسازی جوامع: پلتفرم‌های دیجیتال مانند دیجی‌کالا می‌توانند ابزار آموزش گسترده و هدفمند باشند. کشاورزان و تولیدکنندگان یاد می‌گیرند چطور محصولاتشان را با رویکرد زیست‌پایدار عرضه کنند.
افزایش آگاهی عمومی: با توجه به تعداد کاربران دیجی‌کالا، این بستر می‌تواند در تغییر نگرش مصرف‌کنندگان و ترویج مصرف مسئولانه مؤثر باشد.
اقتصاد حفاظت مشارکتی چیست؟
این مفهوم بر پایه این اصل استوار است که حفاظت از منابع طبیعی تنها با مشارکت فعال مردم، کسب‌وکارها و دولت‌ها ممکن است. در این مدل، منابع طبیعی نه‌فقط به عنوان چیزی برای حفاظت، بلکه به‌عنوان یک سرمایه اقتصادی که باید به‌درستی بهره‌برداری شود، در نظر گرفته می‌شود.
مشارکت دیجی‌کالا دقیقاً در همین راستاست: پیوند اقتصاد دیجیتال با حفاظت از منابع طبیعی.
نمونه‌های مشابه بین‌المللی
در سطح جهان نیز نمونه‌های موفقی از مشارکت شرکت‌ها در حفاظت از اکوسیستم‌ها وجود دارد:
1. Patagonia – شیلی و آرژانتین
شرکت پوشاک Patagonia، یکی از نمونه‌های برجسته مشارکت بخش خصوصی در حفاظت از طبیعت است. این شرکت از سود خود برای خرید زمین‌هایی در شیلی و آرژانتین استفاده کرد و آن‌ها را به پارک‌های ملی تبدیل کرد. همچنین در توانمندسازی جوامع محلی برای گردشگری پایدار و کشاورزی زیست‌پایدار سرمایه‌گذاری کرده است.
2. Amazon Forest – Natura (برزیل)
Natura، برند آرایشی معروف برزیلی، بخشی از منابع خود را صرف آموزش و حمایت از جوامع محلی در آمازون کرده است تا از روش‌های برداشت پایدار برای مواد اولیه استفاده کنند. این شرکت با همکاری نهادهای محلی و بین‌المللی، توانسته الگوی موفقی از حفاظت مشارکتی ایجاد کند.
3. Alibaba – پروژه‌های حفاظت از یانگ‌تسه
در چین، گروه علی‌بابا با راه‌اندازی صندوق‌های سبز و پلتفرم‌های آموزشی، به حمایت از حفاظت منابع آبی مانند رود یانگ‌تسه و دریاچه پویانگ پرداخته و از ظرفیت فناوری برای آموزش، ردیابی و فروش محصولات پایدار استفاده کرده است.
چرا این مدل باید فراگیر شود؟
دولت‌ها به‌تنهایی کافی نیستند: مشکلات زیست‌محیطی پیچیده‌اند و نیازمند منابع مالی، دانش و شبکه گسترده‌اند. مشارکت شرکت‌ها می‌تواند این شکاف را پر کند.
مردم باید ذی‌نفع باشند: حفاظت پایدار زمانی شکل می‌گیرد که جوامع محلی نفع اقتصادی مستقیم از آن داشته باشند.
بستر دیجیتال = قدرت نفوذ گسترده: شرکت‌هایی مانند دیجی‌کالا، علی‌بابا، آمازون یا Shopee با میلیون‌ها کاربر، ابزار قدرتمندی برای تغییر رفتار مصرف‌کننده و گسترش تولید پایدار هستند.
پیشنهاد برای فراگیر شدن این مدل در ایران
تشویق سایر پلتفرم‌ها (مانند اسنپ، باسلام، ترب و …) به همکاری در پروژه‌های زیست‌محیطی با تمرکز بر حفاظت مشارکتی.
ایجاد مشوق‌های مالیاتی یا اعتباری برای شرکت‌هایی که در پروژه‌های حفاظت مشارکت دارند.
ایجاد شاخص ESG (محیط‌زیست، اجتماع، حکمرانی) بومی برای رتبه‌بندی شرکت‌ها از نظر مسئولیت‌پذیری زیست‌محیطی.
تفاهم‌نامه دیجی‌کالا، دولت ژاپن و UNDP، نمونه‌ای مؤثر از اقتصاد حفاظت مشارکتی در ایران است. این اقدام نه‌تنها از منظر محیط‌زیستی، بلکه از نظر توسعه اقتصادی پایدار، گامی بلند است. الگوگیری از نمونه‌های بین‌المللی و پیوند آن با پتانسیل بومی، می‌تواند راهی نو برای حفاظت فراگیر از منابع طبیعی در کشور باشد
یادداشت مرتبط:
از پاتاگونیا تا دیجی‌کالا؛ وقتی اقتصاد به خدمت محیط‌زیست و کشاورزی درمی‌آید
دیدگاه تان را بنویسید