تلاش برای ثبت برند جمعی زعفران در سوئیس

محسن احتشام در گفت‌وگو با کشاورز پلاس درباره شرایط حاکم بر بازار زعفران ایران بیان کرد: ظرفیت مناسبی برای بسته‌بندی زعفران در کشور ایجاد شده است. واحدهای بسیار خوبی برای بسته‌بندی زعفران در خراسان بزرگ داریم. بیش از 500 تن ظرفیت فرآوری و بسته‌بندی در کشور وجود دارد و بسته‌بندی با بهترین کیفیت انجام می‌شود.

وی افزود: نقطه ضعف ما در بحث زعفران آن است که شرکت‌های ایرانی نمی‌توانند به سمت برندسازی و ایجاد جایگاه در بازارهای جهانی حرکت کنند. ما نتوانستیم علیرغم اینکه 95 درصد زعفران دنیا را تولید می‌کنیم، چند برند قدرتمند را در سطح جهانی ایجاد کنیم و زعفران ایران را با این برندها به فروش برسانیم.

رئیس شورای ملی زعفران گفت: در این زمینه اقدامات خوبی توسط شورای ملی زعفران با سازمان مالکیت معنوی کشور و وایپو (سازمان مالکیت معنوی ) سوئیس در دست پیگیری است؛ تلاش می‌کنیم که یک برند جمعی ایجاد کنیم.

وی ادامه داد: سمینار خوبی در مشهد تحت عنوان برندهای جغرافیایی یا برندهای جمعی برگزار کردیم. تلاش می‌کنیم تا یک برند را ثبت کنیم تا در آینده زعفرانی که از ایران صادر می‌شود، در فرآیندی مدیریت شود که زعفران اصیل ایرانی را از زعفران‌های دیگری که در بازارها متاسفانه به اسم زعفران ایران می‌فروشند، متمایز کنیم.

احتشام افزود: در اقدامی که پیش رو داریم؛ هم سازمان مالکیت معنوی ایران همکاری می‌کند و هم سوئیس همکاری مناسبی با ما دارد. امیدواریم سازمان‌های دیگر هم همکاری کنند تا بتوانیم نشان جمعی زعفران را به‌عنوان برند ملی در سوئیس ثبت کنیم. این برند در داخل ثبت شده است.

وی یادآور شد: ما چند برند دیگر به عنوان برند جغرافیایی در سطح جهانی به ثبت رسانده‌ایم. مثل برند قائنات ایران که به‌عنوان برند جعفرایایی ثبت وایپو شده است و زعفران خراسان ایران که ثبت جهانی آن انجام شده است. ما دنبال یک نشان جمعی به نام زعفران ایران هستیم. چشم‌اندازی ایجاد کردیم که اگر همکاری جمعی شکل بگیرد، در بحث برندسازی و جایگاه‌یابی زعفران ایران اقدامات خوبی انجام خواهد شد.

افت بیش از 40 درصدی تولید زعفران

رئیس شورای ملی زعفران درباره وضعیت تولید زعفران در کشور گفت: امسال زعفران با توجه به شرایط آب و هوایی که داشتیم، نسبت به سال قبل محصول کمتری داشت. در برخی مناطق 40 تا 60 درصد افت تولید داشتیم.

وی افزود: در زمستان سال گذشته شاهد آب و هوای سردی بودیم که پیازها را از بین برد و در تابستان هوای گرمی داشتیم که مناسب رشد پیاز زعفران نبود. در فصل برداشت هم متاسفانه هوا گرم بود و اختلاف هوای مناسب در رویش گل ایجاد نشد. با توجه به شرایط آب و هوایی فصول مختلف، محصول در اکثر مناطق نسبت به سال قبل 40 تا 50 درصد کمتر برداشت شد.

به گفته احتشام، متناسب با افت محصول، قیمت‌ها نسبت به سال گذشته حدود 30 درصد بیشتر شد. اکنون قیمت زعفران به ازای هر کیلوگرم از 58 میلیون تومان شروع می‌شود و تا 75 میلیون تومان بستگی به درجه‌بندی و نوع زعفران آن می‌رسد.

وی یادآور شد: اگرچه کاهش تولید داشتیم اما به دلیل اعمال برخی سیاست‌ها نظیر اصلاح قیمت پایه صادراتی زعفران، در آبان ماه امسال میزان صادرات 28 درصد نسبت به سال قبل رشد داشته است.

اصلاح پایه صادراتی، عامل رشد صادرات

رئیس شورای ملی زعفران گفت: رشد صادرات به این خاطر بود که یک مانع از پیش روی صادرکنندگان برداشته شد. قیمت پایه صادراتی واقعی شد و با قیمت‌هایی که صادرکنندگان محصول خود را می‌فروشند و متعهد به برگشت ارز حاصل از صادرات هستند، متناسب با آیین نامه برگشت ارز، این قیمت اصلاح شد.

وی اضافه کرد: در بازار چین که یکی از بازارهای بزرگ هدف زعفران است، تلاش‌هایی انجام گرفت که سبب شد امروز برای صادرات زعفران ایران به این کشور، هیچ مانعی وجود نداشته باشد. صادرکنندگانی که در گمرک چین رجیستر شدند، مستقیما از گمرک ایران کالا به چین صادر می‌کنند و مستقیما از گمرک چین محصول صادراتی خود را ترخیص می‌کنند. این هم یکی از موانعی بود که هموار شد و زمینه صادرات مستقیم به چین مهیا شد.

احتشام بیان کرد: هنوز بحث برگشت ارز صادراتی و رفع تعهد صادراتی نه تنها برای زعفران بلکه برای اکثر محصولات کشاورزی حل نشده است و این یک مشکل پیش روی صادرات است که فکر اساسی به حال آن نشده است. باید فرآیند صادرات محصولات کشاورزی را تسهیل کنیم تا در دنیا بازارها را حفظ کرده و توسعه بدهیم.

وی افزود: باید به سمت برندسازی و جایگاه‌یابی محصولات استراتژیک مثل زعفران حرکت کنیم. رفع تعهد ارزی مانع بزرگی است که علیرغم تلاش‌هایی که انجام شده است، تغییراتی در مسیر برگشت ارز صادراتی حاصل از محصولات کشاورزی به عمل نیامده است. اگر این مشکل حل نشود، در دراز مدت دچار مشکل می‌شویم.

رئیس شورای ملی زعفران ادامه داد: به دلیل سیاست‌های رفع تعهد ارزی، در بحث زعفران بخشی از محصول ایران به‌صورت قاچاق به افغانستان می‌رود و افغان‌ها محصول ایران را به نام خودشان می‌فروشند.

وی اضافه کرد: در سیاست‌های تعهدات ارزی اقتضائات یکسری از محصولات را ندیدند و به جای اینکه باعث برگشت ارز و توسعه بازارهای محصولات شوند، متاسفانه این سیاست باعث مشکلات برای صادرات و محصول شده است.