اجرای طرح‌های آبخیزداری و آبخوان‌داری ضامن امنیت غذایی و زیستی

هوشنگ جزی مدیرکل دفتر آبخیزداری و حفاظت خاک و مدیر مرکز بین‌المللی مدیریت جامع حوزه آبخیز و منابع‌زیستی در مناطق خشک و نیمه‌خشک سازمان جنگل‌ها، مراتع و آبخیزداری کشور در گفت و گو با خبرنگار ایانا، ضمن اشاره به درخواست‌های نمایندگان مجلس و مردم، اجرای طرح‌های آبخیزداری در سال پیش رو را منوط به تامین بودجه و اجرایی شدن تخصیص اعتبارات دانست.

وی با بیان اینکه 125 میلیون هکتار از اراضی کشور نیازمند طرح‌های آبخیزداری است، تصریح کرد: از این مساحت، 33 میلیون هکتار  مورد مطالعه قرار گرفته و طرح مدیریت آبخیزداری و آبخوانداری در 16 میلیون هکتار از این اراضی اجرا شده است.

جزی افزود: در برنامه ششم توسعه، اجرای عملیات آبخیزداری به میزان 10 میلیون هکتار یعنی متوسط سالیانه دو میلیون هکتار مورد تاکید قرار گرفته است.

او یادآور شد: با تاکید مقام معظم رهبری بر اهمیت موضوع آبخیزداری در کشور، در سه سال گذشته بودجه‌ای بالغ بر ۴۰ هزار میلیارد ریال در اختیار سازمان جنگل‌ها، مراتع و آبخیزداری کشور قرار گرفت و توانستیم فعالیت‌های مهمی در بیش از ۹۰۰ حوزه آبخیز را برنامه ریزی و اجرا کنیم که اثرات آن در کنترل سیل، جلوگیری از فرسایش خاک، احیا چشمه‌ها و قنوات مشهود بوده است.

وی با برشمردن اثرات قابل ملاحظه طرح‌های آبخیزداری در ترسالی و خشکسالی، اظهار داشت: آبخیزداری خسارت حاصل از سیلاب را تا 70 درصد کاهش می‌دهد و سالانه سبب نفوذ 530 متر مکعب آب در هکتار در مناطق کوهستانی و پرشیب و 1000 متر مکعب آب در هکتار در مناطق دشتی و ابخوان ها می‌شود.

او ادامه داد: همچنین هر هکتار آبخیزداری سالانه  9 تن در هکتار فرسایش خاک و 6 تن در هکتار رسوب را کاهش می‌ دهد و موجب تولید سالانه 120 کیلوگرم علوفه در هر هکتار می‌شود.

جزی نقش مهم آبخیزداری در تامین امنیت غذایی کشور را پرنگ عنوان کرد.

مدیرکل دفتر آبخیزداری و حفاظت خاک سازمان جنگل‌ها، مراتع و آبخیزداری کشور در خصوص اولویت‌های طرح آبخیزداری در سال جاری، توضیح داد: مطالعات طرح، انجام شده است و پس از دریافت اعتبارات، توزیع آن بر اساس شاخص‌هایی از جمله سیل‌خیزی، خسارات ناشی از خشکسالی، دشت‌های بحرانی،  فرسایش خاک و توزیع جمعیت نیازمند آب، انجام و با دریافت تخصیص اعتبار اجرای آن انجام خواهد شد.

وی ادامه داد: اقدامات آبخیزداری در چهار گروه فعالیت‌های بیولوژیکی، بیومکانیکی، مکانیکی و  مدیریتی انجام می‌شود که در هر منطقه، بر اساس شاخص‌های ذکر شده و تعیین اولویت‌ها، در دست اجرا قرار خواهد گرفت.

مدیرکل دفتر آبخیزداری و حفاظت خاک سازمان جنگل‌ها، مراتع و آبخیزداری کشور با اشاره به اینکه در سال جاری اعتبارات از محل صندوق توسعه‌ ملی حذف شده است و طرح‌ها از منبع اعتبارات اسناد خزانه تامین می‌شوند، خاطرنشان کرد: اجرای طرح‌های مدیریت آبخیزداری و آبخوان‌داری در حوزه‌های مذکور در کشور مستلزم اطمینان یافتن از تخصیص بودجه‌های در نظر گرفته شده و بخصوص از محل اعتبارات نقدی است‌ اعتبارات از نوع اسناد خزانه اجرای اقدامات را با توجه به شکل اعتبارات آبخیزداری با چالش مواجه می کند و تخصیص کامل  اعتبارات مصوب نیز لازم و ضروری است.

این مقام مسئول در رابطه با کنترل فرونشست‌ها در سال جدید، گفت: مطالعه بر روی نقاط فرونشست در کشور انجام شده است و آبخوان‌ها برای تغذیه مصنوعی شناسایی شده‌اند که در صورت تخصیص اعتبار، در اولویت اقدامات سازمان قرار خواهد گرفت.

وی با تاکید بر اینکه موضوع فرونشست یک موضوع چند وجهی است و با تغذیه آبخوان‌ها، تنها شرایط کنترل می شود، افزود: حل مشکل فرونشست و جلوگیری از بحران، در گرو اقدام دستگاه‌های مسئول در جلوگیری از برداشت بی رویه منابع آب زیرزمینی و نظارت جدی بر حفر چاه‌ها در این مناطق است.