رییس موسسه خاک و آب کشور: خاک ایران در آستانه ورشکستگی است

هادی اسدی‌ رحمانی روز شنبه در همایش روز جهانی خاک با شعار «خاک‌های سالم برای شهرهای سالم» که به میزبانی سازمان جهاد کشاورزی قزوین برگزار شد، اظهار کرد: مرثیه‌سرایی در حوزه خاک دیگر کافی بوده و دیکر درباره اهمیت خاک نباید سخنرانی کرد، زیرا هیچکسی نیست که امروز ضرورت حفاظت از خاک را نداند، اما با وجود این آگاهی، اقدامی جدی متاسفانه در این زمینه صورت نگرفته است.

وی با اشاره به وضعیت اراضی کشور، اظهار داشت: ایران ۱۶۵ میلیون هکتار وسعت دارد که تنها ۲۴ میلیون هکتار آن قابلیت کشت دارد، یعنی سهم هر ایرانی از خاک قابل‌کشت حدود دو هزار متر مربع است.

اسدی رحمانی ادامه داد: بخش اعظم تولیدات ما در اراضی کلاس سه و چهار به دست می‌آید و حدود ۵۰ درصد محصولات کشور نیز در این اراضی تولید می‌شود.

این مسوول با بیان اینکه «خاک ایران هر سال فقیرتر می‌شود»، تصریح کرد: نیاز سالانه ما به کودهای شیمیایی حدود پنج میلیون تن بوده اما با برداشت مداوم، عناصر خاک تحلیل رفته تا جایی که هم‌اکنون ۷۵ درصد خاک‌های کشور کمتر از یک درصد کربن آلی دارند که این مساله بیانگر فرسودگی شدید خاک است.

رییس موسسه تحقیقات خاک و آب کشور ادامه داد: ما در حوزه حفاظت از خاک موفق نبودیم و همان بلایی که بر سر آب آمد، امروز بر سر خاک نیز آمده است تا جایی که سالانه حدود ۳۰ هزار هکتار از اراضی کشور تحت‌تاثیر فرسایش و تخریب قرار می‌گیرد.

وی با اشاره به تجربه تاریخی کشور آمریکا در دهه ۱۹۳۰، خاطرنشان کرد: این کشور در آن دوران به دلیل توسعه بی‌رویه کشاورزی مکانیزه، ۴۰ میلیون هکتار از وسعتش دچار گردوغبار شد که به "دهه کثیف" شهرت یافت، جان اشتاین‌بک، نویسنده مشهور آمریکایی نیز کتاب مشهور خوشه‌های خشم را نیز در همین بستر نوشت.

به گفته وی، در آن زمان قانون حفاظت از خاک در آمریکا تصویب و به دستور روزولت، رییس جمهور وقت ۲۰۰ میلیون درخت در حاشیه قاره آمریکا کاشته شد.

وی ادامه داد: امروز ۴۲ میلیون هکتار از اراضی آمریکا زیر کشت حفاظتی قرار دارد، در حالی که این رقم در ایران حدود ۶۰۰ هزار هکتار است که البته آمار واقعی حتی کمتر از این میزان می باشد.

این کارشناس و پژوهشگر کشور سپس به تجربه بازنشستگی خاک در آمریکا اشاره کرد و یادآور شد: در سال ۱۹۸۵ حدود ۲۲ میلیون هکتار از اراضی کشاورزی این کشور تحت برنامه حفاظت و بازنشستگی خاک قرار گرفت و ۳۰ میلیون دلار بودجه نیز برای این طرح تخصیص یافت که نتیجه آن، بازیافت آب‌های زیرزمینی و رونق کشاورزی آن بود.

رییس موسسه تحقیقات خاک و آب کشور با تاکید بر اینکه «ایران نیازمند اقدامی مشابه و فوری است»، تصریح کرد: سازمان برنامه و بودجه باید اعتبارات جدی و لازم را برای حفاظت خاک اختصاص دهد، برآوردها نشان می‌دهد طی پنج سال آینده حداقل ۱۰ همت برای اجرای برنامه‌های حفاظت خاک لازم است و اگر بخواهیم کار استاندارد و کامل انجام دهیم، این رقم باید به حدود ۱۸۰ همت برسد.

اسدی رحمانی اضافه کرد: اگر امروز تصمیم نگیریم، فردا دیر خواهد بود، امروز خاک ایران به نقطه هشدار رسیده و هر روز تاخیر در آن، خسارت‌هایی ایجاد می‌کند که بدون شک دیگر جبران‌پذیر نخواهد بود.